Saga - 2003, Side 178

176
EINAR HREINSSON
nafnaskrár og mynda, auk þess sem hann álítur að vert hefði verið
af minni hálfu að hrósa honum fyrir að ráðast í þetta mikla verk.
Eg er hjartanlega sammála Torfa að það sé góðra gjalda vert að
róma band bóka, sem og frásagnarstíl höfundar, svo fremi þessir
þættir eigi hrós skilið. Hvað varðar hinar ýmsu skrár sem hann
álítur að undirritaður hefði átt að róma þá koma allar bókfræði-
legar upplýsingar fram í stöðluðum titli ritdóma í Sögu. Raunar
standa áðumefndar skrár ekki undir þeim kröfum sem gerðar eru
um áreiðanleika slíkra skráa. í fyrsta lagi fylgir engin myndaskrá
ritinu. Fjölda mynda er þó þar að finna. Þær virðast þó oft á tíðum
vera valdar af handahófi, margar hafa birst áður, uppmna er
sjaldnast getið og hvergi er að finna upplýsingar um eiganda eða
varðveislustað. Til dæmis mætti nefna uppdrátt á síðu 103 sem
samkvæmt myndatexta sýnir Bessastaði árið 1720. Sömu mynd er
að finna á síðu 297 en þá sýnir hún, ef marka má myndatexta,
Bessastaði árið 1834.
Svipaða sögu er að segja um heimildaskrá, í hana vantar nokkur
rit sem vísað er til neðanmáls. Þá er líka að finna í báðum bindum
verksins skrá yfir fræðimenn, þó svo að þessarar skrár sé ekki
getið í efnisyfirliti. Ég geng út frá því að tilgangurinn með þessari
skrá sé að gera lesandanum auðveldara um vik með að glöggva
sig á því í hvaða fræðirit hafi verið leitað við ritun verksins. Svona
skrá getur vitaskuld verið mikill fengur fyrir þá sem vilja kafa
dýpra í rannsóknir sem snerta efni bókarinnar. Ekki er ljóst hvaða
kröfur þeir einstaklingar sem hér eru taldir til fræðimanna þurftu
að uppfylla til að vera skipaður sess í þessari skrá. Sem dæmi
mætti nefna að í skránni er að finna ferðamennina William
Jackson Hooker og Henry Holland. Sigríði Jónsdóttur (hún er
skráð sem „móðir Nonna") er skipaður sess sem fræðimaður fyrir
það eitt að til ummæla hennar um Sigríði Stefánsdóttur (móður
Stefáns Thorarensens og Jóns Espólíns) er vitnað einu sinni (bls.
114). Við nánari eftirgrennslan í tilvísana- og heimildaskrá kom í
ljós að frásögn Sigríðar var fengin úr bókinni ÞjóÖsögur og sagnir.
Fyrir þeirri bók er skrifuð Torfhildur Þorsteinsdóttir Hólm. Þá konu
er aftur á móti ekki að finna í margumræddri skrá yfir fræðimenn,
ekki fremur en menn eins og Harald Gustafsson, prófessor í sagn-
fræði við Háskólann í Lundi. Af ofangreindum ástæðum lét ég hjá
líða að ljúka lofsorði á skrárnar, þó svo að samkvæmt svari Torfa
hafi skapast hefð fyrir því að hampa slíkum þáttum.