Saga - 2003, Page 189

ÞORSKASTRÍÐ f SJÓNVARPI
187
það myndefni sem var til og þau viðtöl sem þeir gátu aflað en
stundum er þetta sambandsleysi tals og myndar óþægilegt. Það
hefði til dæmis verið gaman að vita hvaða skip sjást á skjánum
hverju sinni. Ónákvæmni gætir líka við þýðingar á sumum
er>skum heitum, til dæmis á Hessle Road í Hull. En þetta skiptir
auðvitað ekki sköpum. Lokaþátturinn, þar sem áhersla er lögð á
stjórnmálahlið átakanna, er ögn lakari en hinir tveir. Ymsar
staðreyndir þarf að endurtaka úr fyrri þáttunum, myndefnið er
ekki jafnspennandi og það er líklega illmögulegt að gera jafn-
viðamiklu efni nægileg skil á myndrænan hátt á innan við
klukkutíma, einkum þegar aðferðin felst í því að um tugur manna
(fræðimenn, stjórnmálamenn og embættismenn) segir frá án þess
að mikið fari fyrir þul, sem er í þessum þætti ólíkt því sem gert
er í hinum tveimur. Á hinn bóginn kemur ágætlega fram í
lokaþætti Síðasta valsins, og reyndar einnig í hinum tveimur fyrri,
hversu mikið áfall það var fyrir sjávarbyggðirnar Hull og
Grimsby þegar úthafsveiðar Breta liðu undir lok. Þær urðu í raun
eins og kvótalaus þorp á íslandi og þurftu að þola atvinnuleysi,
samdrátt og niðurníðslu. Frá sjónarhóli breskra togaramanna
snerust þorskastríðin um þetta, eins og frásagnir þeirra í Síðasta
valsinum sýna vel.
Frásagnir og heimildamat
Frásagnirnar eru skemmtilegar og fróðlegar. En eru þær réttar?
Er það rétt að togaraskipstjórinn Dick Taylor, sem lagði metnað
sinn í að fiska í landhelgi, hafi elskað varðskipsmenn og þeir
hann? Eða að dráttarbátarnir hafi átt að sökkva varðskipunum
eins og Helgi Hallvarðsson skipherra heldur fram? Og ætlaðist
Ólafur Jóhannesson virkilega til þess að Bandaríkjamenn færu í
stríð við Breta eins og haft er eftir Frederick Irving sendiherra?
hað markmið að birta frásagnir þeirra sem komu við sögu og
þær myndir sem til eru af darraðardansinum náðist mjög vel í
Siðasta valsinum en síðan geta ýmsar spurningar vaknað um það
sem sögumennirnir fullyrða í þáttunum. Það kemur til að
naynda fyrir að einn segir eitthvað sem annar segir alrangt og
áhorfandinn þarf þá að velja hvorum skal trúa - eða hvorugum.
I sjónvarpsviðtali frá 50 mílna deilunni sem er notað í Síðasta