Saga - 2003, Síða 247

Ritfregnir
ANNÁLAR 1400-1800 VIII. Lykilbók 2. Annales Islandid
Posteriorum Sæculorum. Umsjón: Eiríkur Jónsson og
Einar S. Arnalds. Hið íslenzka bókmenntafélag.
Reykjavík 2002. 322 bls. Staðanafnaskrá, atriðaskrá,
skrá yfir heimildir og rit, skrá um efni textahefta
Annála 1400-1800.
Allir sem fást við rannsóknir á íslenskri sögu og samfélagi síðari alda nýta
sér þá gullnámu sem annálaútgáfa Hins íslenska bókmenntafélags er.
Útgáfa verksins Annálar 1400-1800 hófst árið 1922 og lauk með útgáfu 6.
bindis árið 1987 en lengi hefur vantað skrár við annálana til þess að gera
þá aðgengUegri og auka notagildi þeirra. Nú er þessum áfanga náð. Árið
1998 kom út fyrra hefti af þessum skrám, svoköUuð Lykilbók 1 (sjá ritdóm
í Sögu 2001, bls. 230-233). Fyrir jólin 2002 kom síðan út Lykilbók2, og er þar
með lokið útgáfu Annála 1400-1800. Margir hafa lagt hönd á plóginn til
þess að ljúka þessu verkefni en síðasta spölinn hefur Einar S. Amalds
verið í forsvari fyrir verkið.
Með þessu mikla skráaverki er notendum opnaður nýr aðgangur að
efni annálanna. í fyrra lykUhefti er mannanafnaskráin fyrirferðarmest,
síðan svoköUuð kvennaskrá, nokkurs konar „íslenskar kvennaæviskrár".
Síðasti hluti fyrri lykilbókar era athugasemdir og leiðréttingar, fyrst við
Annála 1400-1800 og síðan íslenskar æviskrár, og er það vel. Er augljóst af
athugasemdunum að þeir sem unnið hafa verkið hafa ekki látið neinar
persónusögulegar heimUdir órannsakaðar og hafa tileinkað sér mikla yfirsýn
yfir þær allar.
Lykilbók 2 hefur fyrst að geyma staðanafnaskrá upp á 176 bls. Allt er þar
nákvæmlega skráð og miUivísanir góðar, sem í öUu verkinu. Á eftir
staðanafnaskránni er atriðaskrá. Einar S. Arnalds útskýrir í formála hvers
vegna hann hefur kosið þetta heiti fram yfir atriðisorðaskrá: „Heitið
Atriðaskrá er með vUja vaUð í stað hefðbundna heitisins Atriðisordaskrá, því
áhersla er lögð á það að flokka það saman efnislega sem er og gerist á
sögutíma annálanna fremur en þau hugtök sem notuð eru" (Lykilbók 2,
bls. 7). Og það verður að segja að atriðaskráin gefur gott yfirUt yfir hvað