Ný saga - 01.01.1995, Side 56

Ný saga - 01.01.1995, Side 56
Björn Bjarnason felast í reglubundnum heræfingum í landinu. Sumarið 1995 var í fyrsta sinn æft með sprengjuflugvélum. Pá höfðu menn einkum áhyggjur af þvf, að lágflug þeirra yfir hálend- ið myndi styggja ferðamenn. Fámennur hóp- ur herstöðvaandstæðinga fór akandi til mót- mæla við Keflavíkurflugvöll. Af myndum mátti ráða, að þar væru þeir á ferð, sem hafa verið ákafastir í andstöðu sinni við dvöl varn- arliðsins í tvo til þrjá áratugi. Er ljóst, að þessi pólitíska hreyfing hefur staðnað fyrir 1978 bæði að því er stefnu, þátttöku og baráttuað- ferðir varðar. Mynd 1. Þorsteinn Sæmundsson afhendir undirskrifta- iista Varins lands í Alþingishúsinu. Til hægri á myndinni eru Ólafur Jóhannesson forsætisráðherra og Eysteinn Jónsson forseti sameinaðs Alþingis. Á Alþingi er ekki lengur tekist á um það af neinni alvöru, hvort viðhalda eigi varnar- samningnum við Bandaríkin. Sjónarmið þeir- ra, sem vilja halda áfram varnarsamstarfinu, ráða ferðinni. Hið sama kemur í ljós, þegar litið er til aðildarinnar að Atlantshafsbanda- laginu (NATO). Andstaða við hana er til málamynda, sé um hana að ræða. Vegna átak- anna í Júgóslavíu fyrrverandi ákvað NATO sumarið 1993 í fyrsta sinn í sögu sinni að beita vopnum. Pessi sögulega ákvörðun var rædd í utanríkismálanefnd Alþingis og var ekki ágreiningur um hana þar. Enn er það til marks um upprætingu gam- alla flokkadrátta um íslensk öryggismál, að vorið 1994 fóru fulltrúar allra flokka í utan- ríkismálanefnd Alþingis í heimsókn til Was- hington. Var það í fyrsta sinn, sem efnt var til slíkrar farar, enda hefði hún verið óhugsandi fyrir fáeinum árum. Ekki eru nema 17 ár síð- an utanríkisráðherra Alþýðuflokks í ríkis- stjórn með Alþýðubandalagi sagðist ekki mundu ræða öryggis- og varnarmál í ríkis- stjórninni, hvað þá heldur í utanríkismála- nefnd Alþingis. í Washington-ferðinni var ekki aðeins farið til fundar við bandaríska þingmenn, heldur einnig rætt við embættis- menn í varnarmálaráðuneytinu, utanríkis- ráðuneytinu og öryggisráði Bandaríkjafor- seta. Bar varnar- og öryggismál þar auðvitað á góma. Lífseigasta deiluefnið, sem tengist varnar- samstarfinu við Bandaríkin, snýst um það, hvort hér á landi séu eða hafi verið kjarn- orkuvopn. Hefur þetta hvað eftir annað orð- ið þrætuepli í umræðum um öryggi landsins. Stefna íslands varðandi slík vopn var kynnt í bréfi frá 1. febrúar 1958 frá Hermanni Jónassyni forsætisráðherra til Nikolajs Búlganíns, forsætisráðherra Sovétríkjanna. Par segir, að á Islandi verði ekki leyfðar stöðvar fyrir önnur vopn en þau, sem íslend- ingar telja nauðsynleg landi sínu til varnar. Um kjarnorku- eða eldflaugastöðvar á íslandi hafi aldrei verið rætt og engin ósk komið fram um slíkt. Pessi umrnæli íslenska forsætisráð- herrans eru ekki síst merkileg í ljósi þeirra umræðna, sem orðið hafa í Danmörku síðustu vikur og mánuði, um að danski forsætisráð- herrann á þessum tíma, H. C. Hansen, hafi með þögn sinni, um svipað leyti og þetta bréf Hermanns var ritað, samþykkt, að Banda- ríkjamenn færu með kjarnorkuvopn til Græn- lands. Pegar kjarnorkuslysið varð í Thule-stöð- inni á Grænlandi 1968, urðu töluverðar um- ræður um kjarnorkuvopn og ísland. Síðan hafa þær verið endurteknar öðru hverju, án þess að nokkru sinni væri bent á, að íslensk stjórnvöld hefðu samþykkt slík vopn í landinu eða Bandaríkjamenn laumast með þau inn í landið. Tilefni deilnanna hafa verið sérkenni- leg, til dæmis að landgönguliðar á Keflavíkur- flugvelli ættu að starfa eftir handbók, sem kenndi mönnum að fara með kjarnorkuvopn eða bregðast við hættu af þeim. Nú síðast hef- ur verið reynt að endurvekja kjarnorku- 54
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116

x

Ný saga

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ný saga
https://timarit.is/publication/806

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.