Ný saga - 01.01.1997, Qupperneq 10

Ný saga - 01.01.1997, Qupperneq 10
✓ Jón Olafsson ust evrópskir kommúnistaflokkar gegn sósíal- demókrötum af gífurlegu ofstæki. Sósíaldemó- kratar voru sagðir „höfuðstoð borgarastéttar- innar“ og jafnan nefndir „sósíalfasistar“. Stef- án og fylgismenn hans vildu mildari afstöðu.29 í Moskvu átti Stefán að gera grein fyrir sínum málum og endurskoða skoðanir sínar. Þegar til Moskvu kom skrifaði Stefán sjálfsgagnrýni að hætti bolsévika. Sjálfsgagnrýnin virðist ekki hafa þótt rista nógu djúpt og um vetur- inn var Stefán eggjaður til að bæta úr þessu.30 En Stefán virðist hafa þrjóskast við og að lokum vakið of mikla athygli á andstöðu sinni við Kominternlínuna. Hann gerðist of laus- máll við sænskan félaga, Tage Larson, og sagði honum meðal annars að Komintern væri að leggja flokk sinn í rúst og eina leiðin til bjargar væri að snúast gegn sambandinu. Larson klagaði hann til starfsmannadeildar Kominterns sem sneri sér óðara til Ottos Kuusinens, eins af leiðtogum sambandsins, og stakk upp á því að Stefán yrði sendur „í fram- leiðsluna“. Stefán virðist hinsvegar hafa verið orðinn var um sig þegar þetta gerðist. Það má ráða af orðalagi bréfs starfsmannastjóra Kominterns að hann hafi verið búinn að sækja um brottfararleyfi og verið farið að lengja eftir því. Skömmu síðar gaf hann sig fram við danska sendiráðið og fékk hjálp þess við að komast úr landi áður en ráðrúm gæfist til að handtaka hann.31 „Lenín, Stalín, Straumland”32 í persónulegum gögnum Andrésar Straum- lands er að finna merkar heimildir um námið á Lenínskólanum, því að Andrés varðveitti stílabækur sínar úr skólanum auk dagbóka og fjölritaðra kennslugagna. Miðað við það sem af þeim gögnum má ráða voru námsgreinarn- ar í ensku deildinni þessar: Grundvallarrit Lenínismans, Hvað ber að gera?, saga Komm- únistaflokks Rússlands, saga verkalýðshreyf- ingarinnar, díalektísk efnishyggja, söguleg efnishyggja, saga Kominterns. Það er athyglisvert að þótt Andrés væri við Lenínskólann eftir að Stalín náði undirtökun- um í rússneska kommúnistaflokknum og ein- angraði hægri andstöðuna svokölluðu, þá voru rit Búkharíns enn notuð við kennslu. Lesefnið var annars fyrst og fremst verk Leníns og klassísk rit marxismans og fyrir- rennara hans, svo sem Feuerbachs og Hegels.33 Greinilegt er að miklum tíma hefur verið varið í að greina og rökræða málefni líð- andi stundar og leiðbeina nemendunum við að komast að kórréttum niðurstöðum. Dagbækur Andrésar eru ekki síður merki- legar. Hann hóf að skrifa þá fyrri um það leyti sem ferðalagið til Moskvu hófst. Fyrstu dag- bókarfærslurnar eru fullar af eftirvæntingu og spenningi og hápunktur ferðarinnar að koma til Rússlands um finnsku landamærin: lítil brú, hvít Finnlandsmegin, en rauð Rússlandsmegin - vopnaðir hermenn gæta brúarinnar. Húrra! rússnesk grund, fasist- arnir að baki, kommúnistarnir - félagarnir framundan - inn í vagninn til okkar koma tveir rauðliðar. Við reynum að tala við þá - árangurslaust - þeir reykja hjá okkur sígar- ettur og hlæja - á næstu stöð fara þeir; þeir þrýsta hönd okkar og brosa er þeir kveðja. Við finnum að við erum komin meðal fé- laga.34 En því miður hætti Andrés dagbókarfærslun- um fáeinum dögum eftir að hann byrjaði í skólanum og byrjaði ekki aftur að skrifa dag- bók fyrr en um vorið þegar hann var sendur í kynnisferð um Norður-Rússland ásamt skóla- félögum sínum. Seinni dagbókin er gjörólík hinni fyrri. Þar lýsir Andrés því sem fyrir augu og eyru ber án nokkurra persónulegra vangaveltna og skrifar á ensku.35 f þessari dagbók segir frá fundum og sam- tölum við verkamenn og fulltrúa þeirra í verksmiðjum, flokks- og héraðsráðum. Lenínskólanemendurnir áttu að kynnast verkalýðsmálum og störfum og kjörum sov- éskra verkamanna „af eigin raun“. Ætlast var til að menn notuðu tækifærið og skrifuðu greinar meðan á ferðinni stóð til birtingar í flokksblöðum sínum og undirbyggju sig undir áróðursstörf heima fyrir, innan flokka sinna og í verkalýðshreyfingum. Eins og geta má nærri var ekki nóg að menn hefðu fengið til- hlýðilega skólun í kommúnískum fræðum, jafn mikilvægt var að þeir hefðu „rétta" mynd af því sem var að gerast í Sovétríkjunum. í heilan mánuð var dólað með hópinn á milli staða norður af Moskvu og endað í Ark- 8
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116

x

Ný saga

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ný saga
https://timarit.is/publication/806

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.