Ritmennt - 01.01.2005, Blaðsíða 101

Ritmennt - 01.01.2005, Blaðsíða 101
RITMENNT SKÁLDIÐ SEM ÞJÓÐIN GLEYMDI var sá Noregs fróni frá. Fimmtán þó að færðu án tafar, Vestur þennan vindar hræra, fölnað lík til einnar grafar, um víðan sjá að grundu færa, naumast fjórir náðu heim. og land vort síðan austan á. 9. í Austfjörðum upp svo gengu, á eitt fjall ef litið fengju, byggð eða reyki og brautir nær. En sem lílcur síst þeir sáu, svana stefndu að veldi hláu, féll við haust á fjöllin snær. 10. Noregs til á nöðru flæða, nefndir menn í hasti æða, Snæland kalla frónið frítt. Lofuðu margir grundu græna, gróinn völl og skóga væna, þetta að heyra þótti nýtt. Þannig segir í áðurnefndri útgáfu Land- nárnu: Svo er sagt að menn sltyldu fara af Noregi til Færeyja, nefna sumir til Naddodd víking, en þá rak vestur í haf og fundu þar land mikið og gengu upp í Austfjörðum á fjall eitt hátt, og sáust um víða, ef þeir sæju reylci eða nokkur líkindi til þess að landið væri byggt, og sjá þeir það ekki. Þeir fóru um haustið aftur til Færeyja og er þeir sigldu af landinu, féll snær mikill á fjöll, og fyrir það kölluðu þeir landið Snæland. Á sama hátt heldur Jakob áfram að rekja íslandssöguna eftir þeim görnlu heimildum sem honum voru tiltækar, allt fram undir sína daga, en auk Landnámu má finna til- vitnanir í íslendingabók Ara fróða, biskupa- sögur og annála. Sem dæmi um tilvitnun í Skarðsárannál rná nefna umfjöllun Jakobs um Svartadauða: 43. Stóra plágan grimm í geði, geisa hér um landið réði, birgðist fold með bláum eim. í Hrappseyjarútgáfu Skarðsárannáls 1774 segir: Annó 1401 hófst rnikil plága á íslandi og stóð yfir til 1402, svo þó fimmtán færu með einum til grafar, komu ei heim nema 4. (I neðanmálsgrein segir: Annað exemplar tilskrifar þessa plágu árinu 1402 og mun vera eiga Svartidauði er gekk þetta ár og tvö eftirfylgjandi hér á landi). Svo er að sjá að Jakob liafi haft nokkra vitn- eskju um mannfjölda á íslandi á átjándu öld, sennilega úr ritum Lærdómslistafélagsins, og má af þeim tölum sem hann setur þar fram, gera sér nokkra grein fyrir því hvenær ltvæðið er ort: 56. Flest hefur orðið fjörhafandi, fólk í einu á þessu landi, þrjátíu þrennar þúsundir. Þrjátíu og fjórar fæst þá greiddust, fyrir hungri og plágum eyddust, nú eru fullir fimm tugir. í lok vísunnar segir Jakob að nú séu „full- ir fimm tugir". Samkvæmt mannfjölda- skýrslum á átjándu öld er íbúafjöldi lands- ins sem næst fimmtíu þúsundir á árinu 1778 eða þar um bil, og gæti ltvæðið vel verið ort á þeirn tírna, en þá er Jakob 54 ára að aldri. Sá galli er þó á þessu dæmi að ekki ber öllum handritum sarnan um íbúafjöld- ann sem tilgreindur er í 56. erindi, og virðist raunar sem sumir ritaranna liafi þar talið sig vera að leiðrétta þar sem þeir töldu að höf- undi liefði skjátlast. Það er aðeins í þremur liandritum sem talað er um fimm tugi, í 97
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172

x

Ritmennt

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ritmennt
https://timarit.is/publication/859

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.