Ritmennt - 01.01.2005, Blaðsíða 104

BIRGIR ÞÓRÐARSON
RITMENNT
bragarhátt og efnistök, en Jakob Jónsson
er elcki einn um það að sækja innblástur í
kvæði trúarskáldsins milda.38
Kvæðið hefst þannig:
Tíð er að tala og tungunni svala,
með tón nýrra kvæða.
Heimskir margt hjala, en þarfleysu þvala,
nær þrýtur ástæða.
Síst vildi eg kala um sunnubyggð ala,
þó segist mín ræða.
Fóllc vill mig fala til fróðleiks að gala
og fram vísur þræða.
Og nolclcru síðar:
Slcýrir margt slcráðu, þeir skilninginn þáðu
með sltynsemdar greinum.
í barnabrjóst sáðu því besta sem náðu
af brunni vits hreinum.
Lærðra ljóð lcváðu, ljúflega báðu,
að leystust frá meinum.
Illt yfir tráðu, ótryggð forsmáðu,
sem upp lcom í leynum.
Og síðan felur höfundur nafn sitt í lolcaerindi
lcvæðisins:
Beint skal nafn binda, þess mærð
gjörði mynda,
svo menn gjörla sjái.
Slcjól slceljungsstrinda, slcraut eljurinda,
slcinfagra í dái.
Hveðrulaun linda, lífsgæði kinda,
lýður að gáir.
Svo mun heim synda sæörn viðs blinda,
þó seint hvíldum nái.
Annað kvæði
Næsta lcvæði í þessu handriti hefur aðeins
titilinn Annað kvæði Ejusd. Auth. (sama
höfundar), en það er einmitt Vilcivalcalcvæð-
ið sem prentað var og áður var fjallað um.
Pnðja kvæði
Þar á eftir lcemur annað Vilcivalcalcvæði með
titlinum Þiiðja kvæði, ej d. Auth.
Kvæði þetta er 10 erindi sem hvert er
17 ljóðlínur. í upphafi er viðlagið, en síð-
ari hluta þess er slcotið smám saman inn í
erindin:
Dimma tekur, drýgjast kvöld,
dagar fjölga og nætur.
Líkast er það líði á öld.
Lílcni oss mætur,
líkni oss Drottinn mætur.
Og síðan lcemur fyrsta vísa lcvæðisins:
Báruljóma brílcin svinn
bað mig ljóð að smíða.
Ef við eg kynni eitthvert sinn
þegar yrði á millum tíða.
Hún er ætíð hýr á lcinn
svo henni varla neita má
- Lílcast er það líði á. -
Að vísu finn eg vanmátt minn,
það verður eigi fyrst í kvöld -
- Líkast er það líði á öld. -
Biturs fræða báturinn
á burtu er frá mér sprottinn.
- Lílcni oss Drottinn. -
í þanlca og huga það eg finn,
þess fást eigi bætur. -
- Líkni oss mætur,
líkni oss Drottinn mætur. -
Efni kvæðisins fjallar um gæfu og sorgir
í lífi ungs manns, og er elclci auðséð hvort
höfundur er þar að slcýra frá eigin reynslu
eða annarra, sem er þó lílclegra.
38 Má þar til dæmis nefna séra Jón Hjaltalín, f. 1749,
síðast prest á Breiðabólsstað á Skógarströnd. (Sjá
Fióðlegt ljóðasafn 1. hefti, Alcureyri 1856.)
100