Vera - 01.02.2002, Side 27
Hversu miklu máli skiptir að vera kona?
Eruð þið uppteknar afþvi að skilgreina ykk-
ur sem slikar?
Hildur Fjóla: Ég held að það sé fyrst og
fremst samfélagiö sem skilgreinir konuna
sem slíka og einstaklingurinn þarf svo að
gangast upp í því hlutverki sem henni er út-
hlutað þvi annars er hún hreinlega ekki tal-
in vera kona. Þetta er ákveðin menningar-
leg hegðun sem ætlast er til af manni til
þess að gangast upp í fyrirbærinu kona.
Kannski frekar síbreytileg og fljótandi skil-
greining í gegnum tímann.
Díana Dúa: Ég hef eiginlega aldrei pælt i
þessu...
Elin Anna: Ég hef heldur aldrei pælt í
þessu... ekkert þannig...
Ásthildur Ég er sammála Hildi Fjólu.
Teljið þið ykkur hafa ákveðnum skyldum að
gegna sem konur á heimilinu og i þjóðfél-
aginu?
Elín Anna: Mér finnst þetta skiptast jafnt
bara.
Díana Dúa: Tímarnir hafa breyst mjög
mikið. Nú fara karlar i fæðingarorlof. Press-
an er ekki eingöngu á konur að vera heima
að sjá um börnin og þvo þvott á meðan
karlmaðurinn er úti að vinna.
Ásthildur: Ég finn fyrir pressu með það
að eignast barn. I rauninni er litið á það sem
sjálfgefinn hlut, eins og maður hafi ekki val
um það að eignast barn einhverntíma.
Hildur Fjóla: Beint eða óbeint er gert
ráð fyrir því að það sé eðlilegur þáttur í lífi
allra. Ef kona er ein veröur hún aö ná sér i
karl og eftir það að eignast barn.
Díana Dúa: Já, ég held að konur eigi
ofsalega erfitt með að vera einar. Þær eru
alltaf stressaðar á því aö pipra, þær finna
lifsklukkuna tikka og finnst þær verða að ná
sér í karl til þess að fara ekki alveg á taug-
um af því að vera einstæðar lengi. Pressan
kemur líka frá utanaðkomandi um að þaö sé
hreinlega eitthvað aö ef konur eru einar.
Er mikilvœgt að lita vel út? Upplifið þiö
pressu i þá átt?
Hildur Fjóla: í raun mætti vera meiri
fjölbreytileiki á markaðnum hvað varðar
útlit.
Díana Dúa: Það er bara til ein stöðluð
ímynd sem konum finnst þær þurfa að upp-
fylla. Ég held samt að þaö sé bara eitthvað
sem er fast í okkur sjálfum. Umhverfiö og
karlmenn hafa ekkert endilega þessar hug-
myndir, við erum sjálfar mataöar af fjöl-
miölum og fyrirsætum og öðru. Við gerum
okkur kannski ekki grein fyrir því að þetta
er ekkert svona. Karlmenn og samfélagið
krefjast þess ekki að við séum akkúrat
svona. Eöa hvað finnst ykkur?
Hildur Fjóla: Já, en ef markaðurinn
krefst þess... nú er alltaf talað um að mark-
aðurinn ráði og við eigum að leyfa mark-
aðnum aö ráöa. Á hann ekki að fá að ráða
þessu eins og öðru?
Er raunhœft að reyna að taka ekki þátt iþvi
sem okkur er kennt að sé œskileg hegðun
og útlit?
Hildur Fjóla: Það er hægt að falla ekki
inní þessar ímyndir en það er erfitt án þess
að fá stuöning einhversstaðar frá. Allir
þurfa stuðning til þess að skapa sina sjálfs-
mynd, það gerir enginn einn. Annað hvort
verðum við að tilheyra hópi sem leggur
áherslu á einstaklinginn en ekki þessa
markaðsimynd um konur, eða vera bara
nógu sterk til að standa ein og lifa eigin lifi
á eigin forsendum án þess að taka inn ut-
anaðkomandi áreiti.
Ásthildur: Ég hef fundið þessa pressu um
að helst eigi ég ekki að fara út að skemmta
mér án þess aö vera máluð og að vera helst
alltaf fín og sæt.
Díana Dúa: Maður verður að vera visst
þung og hafa ákveðið útlit til þess að vera
eitthvaö og við erum allar örugglega alltaf
að hugsa um þetta. Við förum ábyggilega
ekkert út á lífið fyrr en við erum búnar að
vera í marga klukkutima fyrir framan speg-
ilinn.
Elín Anna: ...að reyna að fela bólur og
svoleiðis... (hlátur)
Ásthildur: Persónulega reyni ég að taka
ekki þátt í því.
Hildur Fjóla: Ég er reyndar sammála
Ásthildi, en ég upplifi mig hafa ákveðið
stuöningsnet í mínum vinahópi þar sem ég
þarf til dæmis ekki að mála mig eða klæða
mig á ákveðinn hátt til þess að fara út. Aft-
ur á móti er það mjög meðvitað val, það er
aldrei þannig aö ég hugsi ekki um það.
Ásthildus Maður ákveður bara að hafa
Ég upplifi mig hafa ákveðið
stuðningsnet í mínum vinahópi
þar sem ég þarf til dæmis ekki
að mála mig eða klæða mig á
ákveðinn hátt til þess að fara út.
Aftur á móti er það mjög með-
vitað val, það er aldrei þannig að
ég hugsi ekki um það.
-Hildur Fjóla
þetta val og verður að vera nægilega sterk
til að notfæra sér það.
Hildur Fjóla: Það er einmitt lykilatriði að
hafa valið, að hafa frelsið. Það er það sem
ætti aö þýða að vera kona í dag en þýðir
sennilega ekki.
Díana Dúa: En eru karlmenn ekki líka
bundnir þessum ímyndum?
Elín Anna: Þegar ég fer út á djammið
með kærastanum mínum er ég ekkert leng-
ur fyrir framan spegilinn en hann.
Díana Dúa: Við erum kannski að fatta í
dag hvað við erum lík aö mörgu leyti. Þeir
eru farnir að taka þátt í heimilisstörfunum
og við erum farnar að vinna jafn mikið. Viö
sjáum oftar og oftar konur i áhrifamiklum
stöðum og mér finnst konum ekkert vera
mismunaö þar. Karlmenn taka líka alveg
jafn mikinn þátt i þessu með útlitið og hafa
sínar ímyndir frá samfélaginu.
Á kvennabaráttan rétt á sér i dag?
Díana Dúa: Alveg eins og karlar eiga rétt
á þvi aö vera með einhverja baráttu.
Elín Anna: Já.
Díana Dúa: Ég held að við konur séum
stundum að gera okkur að einhverjum
fórnárlömbum.
Hildur Fjóla: Ég held reyndar að þessi
frábæra staða sem þú ert að lýsa núna, að
karlmenn séu komnir meira inná heimilin,
þjáist vegna ímynda i samfélaginu... það er
náttúrulega kvennabaráttan sem hefur
komið okkur hingað.
Díana Dúa: Vissulega, það er alveg satt.
Við höfum auðvitað barist með kjafti og
klóm og náð okkar árangri meö því.
Er þá komið nóg af baráttu?
Hildur Fjóla: Ef við horfum á launatölur
sem dæmi, sjáum við aö þetta er auðvitað
ekki allt komið, nei. (hlátur) Þaö er þetta
sem femínistar kalla hið falda misrétti. Það
27