Vera - 01.02.2003, Blaðsíða 64

/ALÞINGISVAKTIN
»Þingið sem nú situr er síðasta þing yfirstandandi kjörtímabils og boðað hefur verið
til alþingiskosninga 5. maí nk. Margir stjórnmálaskýrendur telja að í hönd fari miklar
uppstokkanir í pólitíkinni. Ný kjördæmaskipan hefur tekið gildi og ýmsir spá ríkis-
stjórnarskiptum að loknum kosningum. Gengi kvenna í komandi kosningum hefur
verið mörgum íhugunarefni og ný kjördæmaskipan m.a. sögð rýra möguleika kvenna
á þingsætum. Þessar hugleiðingar eru í fullkomnu samræmi við niðurstöður rann-
sókna sem benda til að því takmarkaðri sem pólitísk gæði eru því erfiðara sé fyrir
konur að komast yfir þau. Með nýrri kjördæmaskipan fækkar kjördæmum úr tólf í sex,
þar af leiðandi fækkar þeim sætum á framboðslistum sem vænleg geta talist.
vL
Þingkonur á núverandi þingi
í dag eiga sæti á Alþingi tuttugu og þrjár
konur. SamfyJking og Sjálfstæðisflokkur
tefla frarn níu þingkonum, Framsókn
þremur og Vinstri grænir tveimur.
Aldrei hafa konur á Alþingi verið fleiri,
eða rúmlega þriðjungur þingheims. En
hvaða möguleika eiga sitjandi þingkon-
ur á að halda þingsætum sínum í kom-
andi kosningum og hver er staða kvenna
almennt á framboðslistum flokkanna í
kosningunum í vor?
Til að byrja með skulum við skoða
VINSTRI GRÆNIR HAFA VINNINGINN HVAÐ
VARÐAR HLUTFALL KVENNA I ÞREMUR EFSTU
SÆTUM Á FRAMBOÐSLISTUM, EÐA UM 55%.
hvaða þingkonur eiga sæti á Alþingi í
dag (sjá myndir) og síðan líta á fram-
boðslistana fyrir kosningarnar í vor. Hér
verða aðeins skoðaðir þeir flokkar sem
þegar eiga konur á þingi. Hvað Fram-
sóknarflokkinn varðar þá skipa þrjár
þingkonur flokksins fyrsta sæti fram-
boðslista í sínu kjördæmi. Siv er í fyrsta
sæti á lista flokksins í Suðvesturkjör-
dærni, Valgerður í Norðausturkjör-
dærninu og Jónína í ILeykjavík suður.
Samkvæmt Gallup könnun í febrúar
má telja nær öruggt að þær stöllur
haldi velli í komandi kosningum.
Möguleikar nýrra Framsóknarkvenna á
þingsæti eru ekki ýkja miklir og því
afar ólíklegt að Framsóknarkonum
fjölgi á Alþingi í vor. Annars lítur dæm-
ið þannig út að í fimm efstu sætum á
framboðslistum Framsóknarflokksins í
öllum kjördæmunum eru 14 konur,
eða um 50%. En sé aðeins litið á þrjú
efstu sæti framboðslistanna hrapar
hlutfall kvenna í 7%, sem er með því
allra lægsta sem þekkist og er sérstak-
lega slæmt með tilliti til möguleika
kvenna á þingsæti fyrir flokk af þeirri
stærðargráðu sem Framsóknarflokkur-
inn er.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur að
undanförnu fengið ákúrur fyrir slæmt
gengi kvenna í prófkjörum flokksins.
Svo virðist sem sú gagnrýni eigi við rök
að styðjast. Ef litið er á fimm efstu sæt-
in á framboðslistum flokksins í kom-
andi kosningum í öllum kjördæmum,
kemur í ljós að þar er aðeins að finna
sjö konur eða rúm 20%. Ef aðeins er
litið til þriggja efstu sætanna er hlut-
fallið svipað. I Reykjavík norður og
suður er ein kona í fimm efstu sætum á
hvorum lista og hvorug þeirra náði
þeim árangri í prófkjöri sem þær sótt-
ust eftir. Á lista flokksins í Norðvestur-
kjördæmi er engin kona í fimm efstu
sætunum. I Suðurkjördæmi er ein kona
í fimm efstu og í Suðvestur- og Norð-
austurkjördæmum eru tvær konur í
fimm efstu sætum, allar eru þær núver-
andi þingmenn.
Samkvæmt Gallup könnun í febrúar
tapa fjórar þingkonur Sjálfstæðis-
flokksins þingsætum sínunt í komandi
kosningum. Þetta eru þær Ásta Möller
og Katrín Fjeldsted, sem komu inn á
þing eftir síðustu kosningar (Katrín
hafði áður verið varaþingmaður síðan
1995) og Lára Margrét Ragnarsdóttir,
sem setið hefur á þingi síðan 1991 eða
samfleytt í þrjú kjörtímabil. Fjórða
64 / alþingisvaktin / 1. tbl. / 2003 / vera