Læknablaðið - 15.10.1994, Blaðsíða 47

LÆKNABLAÐIÐ 1994; 80
391
flestir úr blóðþrýstingsfallshópi fengu endur-
tekið yfirlið eða sjö af 23 (30,4%). Af þessum
sjö voru þrír með sömu greiningu og áður. í
öllum tilfellum orsakaðist blóðþrýstingsfallið
af lyfjum. Hjá þeim fjórum sem eftir eru voru
kringumstæður breyttar við síðara yfirliðið.
Tveir voru með fyrra yfirlið orsakað af lyfjum
en hið síðara annars vegar vegna skreyjutaug-
arertingar og hins vegar yfirlið vegna blóðleys-
is. Sá sjötti fékk nýja greiningu, flog vegna
heilameiðsla. Sá síðasti var með þekkt negg-
aukaþrengsli og hjartaöng ásamt tilhneigingu
til blóðþrýstingsfalls. Lýsing á aðdraganda
fyrra yfirliðsins bendir til yfirliðs vegna blóð-
þrýstingsfalls en seinna yfirlið kom án fyrirvara
(9) og því grunsamlegt fyrir hjartsláttartruflan-
ir. Hjá þeim er fengu yfirlið vegna lyfja mætti
ætla að auðvelt væri að koma í veg fyrir þau er
orsök væri ljós en svo reyndist ekki vera.
Tveir sjúklingar með sjúkdóma í miðtauga-
kerfi fengu við endurtekin yfirlið sömu grein-
ingu og áður. Annar þeirra fær nú greininguna
óþekkt orsök þar sem í hans tilfelli var ekki
hægt að greina á milli hjartasjúkdóms og
krampa. I efnaskiptahópnum fær einn af þrem-
ur endurtekið yfirlið en það var viðbúið þar
sem hann var með insúlínháða sykursýki og því
í hættu að fá endurtekið blóðsykursfall. Ur
hópnum með óþekkta orsök fyrir yfirliði fá þrír
endurtekið yfirlið, eða 15%. Hjá einum finnst
orsök, hjartsláttartruflanir vegna sjúks sinus
hnúts. Gæti það einnig verið upphaflega orsök-
in fyrir yfirliði. Hinir tveir eru enn með
óþekkta orsök. Kapoor og samstarfsmenn (7)
fundu sjaldan sjúkdómsgreiningu við endur-
tekin yfirlið hjá sjúklingum með áður óþekkta
orsök fyrir yfirliði.
Lokaorð
Niðurstaða okkar er að sjúklingar með yfir-
lið af völdum hjartasjúkdóms eða blóðþrýst-
ingsfalls hafi slæmar horfur. Annars vegar
aukna dánartíðni og hins vegar hættu á endur-
teknu yfirliði, aðallega þó meðal sjúklinga með
blóðþrýstingsfall. Yfirlið af völdum skreyju-
taugarertingar virðist ekki rýra lífslíkur sem
samrýmist því að um meinlaust fyrirbæri sé að
ræða sem algengast er meðal yngri einstak-
linga. Dánartíðni sjúklinga með óþekkta orsök
fyrir yfirliði er einnig hærri en í þýðinu sem
bendir til að hluti sjúklinganna hafi aðra alvar-
lega sjúkdóma og er því brýnt að bæta grein-
ingu.
Því má bæta við að í nýrri rannsókn okkar á
yfirliði og yfirliðakennd (9) reyndist tíðni
hjarta- og æðasjúkdóma allnokkru hærri eða
26%. Hjá þeim er höfðu aðsvifskennd var or-
sök vegna hjartasjúkdóma mjög svipuð. Að-
svifskennd getur því verið merki um alvarlega
hjartsláttartruflun og þarfnast rannsóknar til
fullnustu.
HEIMILDIR
1. Haraldsdóttir V. Ragnarsson J. Orsakir og tíðni yfirliða.
Ferilrannsókn um eins árs skeið. Læknablaðið 1988: 74:
391-6.
2. Day SC, Cook EF. Funkenstein H. Goldman L. Eval-
uation and outcome of emergency room patients with
transient Ioss of consciousness. Am J Med 1982; 73: 15-
23.
3. Eagle KA, Black HR, Cook EF, Goldman L. Evaluation
of prognostic classifications for patients with syncope.
Am J Med 1985; 79: 455-60.
4. Savage DD, Corwin L, McGee DL, Kannel WB, Wolf
PA. Epidemiologic features of isolated syncope. The Fra-
mingham Study. Stroke 1985; 16: 626-9.
5. Kapoor WN. ÍCarpf M, Wieand S. Peterson JR, Levey
GS. A prospective evaluation and follow up of patients
with syncope. N Engl J Med 1983; 309: 197-204.
6. Kapoor W, Snustad D, Peterson J, Wieand HS, Cha R,
Karpf M. Syncope in the elderly. Am J Med 1986; 80:
419-28.
7. Kapoor WN, Peterson J, Wieand HS. Karpf M. Diag-
nostic and prognostic implications of recurrences in pa-
tients with syncope. Am J Med 1987; 83: 700-8.
8. Yearbook of Nordisk Statistics. Nordic Council of Minis-
ters. Nordic Statistical Secretariat, 1987; 26: 60.
9. Blöndal B, Gottskálksson G, Ragnarsson J. Orsakir að-
svifa og aðsvifskenndar. Læknablaðið 1991; 77: 289-96.