Læknablaðið - 15.10.1994, Blaðsíða 45

LÆKNABLAÐIÐ 1994; 80
389
mætti búast við að 3,8 hefðu dáið úr 111 manna
hópi á þessum fimm árum. Það gerir áætlaða
dánartíðni 3,4%. Dánartíðni sjúklinga sem
leið yfir er því verulega hærri, eða 18,9% (y2 =
10,440 p<0,001).
Meðaltímaiengd frá yfirliði til andláts var
16,6 mánuðir (1-47). Af töflu I má ráða að
dánartíðni hópsins með skreyjutaugarertingu
(vasovagal syncope) sem orsök yfirliðs, er
lægst. Þrír (6,5%) eru látnir, þar af einn vegna
hjartasjúkdóms.
Eins og sést í töflu I voru upphaflega 11
greindir með yfirlið vegna hjartasjúkdóms og
eru fjórir látnir, eða 36,4%. Dánarorsök
þriggja var beint af völdum hjartasjúkdóms en
einn hafði einnig lungnabólgu.
Úr hópi þeirra er höfðu greininguna blóð-
þrýstingsfall í standandi stöðu dó helmingur
vegna hjartasjúkdóms (fjórir af átta). Af þeint
voru þrír látnir innan 12 mánaða.
Hjá sjúklingum þar sem hjartasjúkdómar og
blóðþrýstingsfall var talin orsök er meðaldán-
araldur 75-79 ára. Samkvæmt töflunum var
dánartíðni þessa aldurshóps 4,5% árið 1986 og
5,5% árin 1987 og 1988. Reiknað á sama hátt
og áður hefði mátt búast við að af sjúklingum
með hjartasjúkdóma sem orsök yfirliðs létust
2,6% (23,6%) en þeir urðu fjórir (36,4%) (x2
= 10,240 p<0,001). Þar sem blóðþrýstingsfall
var orsökin, hefði mátt búast við að 5,5% lét-
ust (23,9%) en þeir urðu átta (34,8%) (x2 =
12,903 p<0,001).
Ef litið er á þá sem létust innan 12 mánaða
(tafla II) er þetta enn skýrara. Þar sem hjarta-
sjúkdómur var orsök lést einn innan 12 mán-
aða, eða 9,1%, sem er tvöfalt hærra en búast
mætti við (4,5%) (ekki marktækt). f blóðþrýst-
ingsfallshópnum voru fimm látnir innan árs.
eða 21,7%, sem er nær fimmfalt hærra en búast
mætti við (x2 = 7,529 p<0,01).
Úr hópnum með efnaskiptatruflanir lést
einn af þremur (tafla I). Hann var greindur
með blóðleysi en var einnig með hjartasjúk-
dóm. Dánarorsök var lungnablóðrek og
hjartabilun.
Dánartíðni í hópi sjúklinga með yfirlið vegna
sjúkdómaímiðtaugakerfi erhá, (22,2%). Einn
greindist með heilaæxli og lést af völdum þess
19 mánuðum síðar, 42 ára að aldri. Annar fékk
yfirlið vegna heilablóðfalls, var með þekktan
hjartasjúkdóm og dó eftir bráða kransæða-
stíflu.
Úr hópi sjúklinga með óþekkta orsök fyrir
yfirliði létust þrír (15%). Einn þeirra greindist
með heilaæxli og lést vegna þess. Annar hafði
hjartasjúkdóm á háu stigi og dó úr bráðri
kransæðastíflu, sá þriðji dó úr heilablóðfalli.
Endurtekin yfirlið: Alls fengu 20 endurtekin
yfirlið, eða 24,7% af þeim 81 sem náðist til
(tafla III). Af þeirn fengu 14sömu greiningu en
sex aðrar.
I hópnum með skreyjutaugarertingu sem or-
sök fyrir yfirliði fengu allir sömu sjúkdóms-
greininguna aftur.
Enginn úr hópnum með yfirlið vegna hjarta-
sjúkdóms fékk endurtekið yfirlið. í hópnum
með blóðþrýstingsfall í standandi stöðu fengu
sjö (31,8%) endurtekin yfirlið. Af þeim fengu
þrír sömu greiningu og áður. Hinir voru
greindir með skreyjutaugarertingu, blóðleysi
vegna krabbameins í ristli, flogaköst eftir
heilameiðsli (epilepsia post traumatica) og
einn var með þekkt neggaukaþrengsli og hefur
líklega fengið yfirlið vegna hjartsláttartrufl-
ana. Sá sem fékk greininguna flogaköst eftir
heilameiðsli var þremur árum eftir upphaflega
Table III. Comparison between syncope and resyncope according to major causes.
Class No. of patients No. of resyncopes (%) Diagnosis of resyncope Same* Other Mean age at resyncope
Vasovagal 46 7 (15.2) 7 0 35.4
Cardiovascular 11 0
Orthostatic hypotension 23 7 (30,4) 3 4 56.9
C.N.S diseases 9 2 (22.2) 1 1 61.0
Metabolic causes 3 1 (33.3) 1 37.0
Unknown 20 3 (15.0) 2 1 61.3
Total 111 20 14 6 41.9
* As first syncope