Læknablaðið - 15.10.1994, Blaðsíða 65

LÆKNABLAÐIÐ 1994; 80
405
Um frádrátt á móti ökutækjastyrk
Hluti sjúkrahúslækna hefur
orðið óþyrmilega var við það að
skattayfirvöld hafa ákveðið að
hafa að engu frádrátt á móti
ökutækjastyrk og hafa úrskurð-
að endurálagningu á sjúkrahús-
lækna eitt til fjögur ár aftur í
tímann þar sem þessi hluti frá-
dráttar er þurrkaður út.
Ökutækjastyrkur sjúkrahús-
lækna er krónur 22.067 á mán-
uði miðað við fullt starf. Annars
hlutfallslega eftir ráðningar-
stuðli. Hann er ætlaður til þess
að mæta kostnaði við ferðir
milli vinnustaða hvort heldur
eru í stjórnunar-, læknis- eða
kennslutilgangi. Hann ereinnig
til að mæta kostnaði við ferðir á
vinnustað utan hefðbundins
vinnutíma það er fyrst og fremst
útköll á vöktum. Hann er einnig
ætlaður til að mæta kostnaði við
að þurfa að eiga bifreið og hafa
hana bundna í hlaði vegna vakt-
skyldu.
I samningi sjúkrahúslækna er
því ökutækjastyrkurinn talinn
vegna aksturs í þágu vinnuveit-
anda, enda er fjárhagslegur
ávinningur vinnuveitandans
mjög verulegur. Sjúkrahús hafa
siðferðilegar og lagalegar skyld-
ur um læknisfræðilegt öryggi.
Með bindingu bifreiðar og að
hún sé jafnan tiltæk geta sér-
fræðingar sinnt ábyrgðarskyldu
sinni og stofnunar sinnar með
mun ódýrari vaktstöðu en ella
myndi verða. Fjármálaráðherra
sem samningurinn er gerður við
hefur staðfest með bréfi til
læknis að um greiðslu vegna
kostnaðar sé að ræða.
Skattayfirvöld fara að með
eftirtöldum hætti:
1. Endurúrskurður nær aðeins
til hluta lækna, um 20-25%
þeirra, enda þótt allir sjúkra-
húslæknar fái ökutækjastyrk
á sömu forsendu og greiðsla
hans sé vegna sama kostnað-
ar hjá öllum.
2. Breyting á endurúrskurði er
háð geðþótta. Sjúkrahús-
læknar gera sömu grein fyrir
kostnaði sínum en sjúkra-
húslæknar sem vinna hlið við
hlið nákvæmlega sama starf
fá ýmist ökutækjastyrkinn
viðurkenndan sem kostnað
að hluta, að öllu leyti eða alls
ekki.
3. Skattayfirvöld virða að vett-
ugi túlkun ráðherra á sínum
eigin samningum en hann er
jafnframt yfirmaður skatta-
kerfisins í landinu.
Rökstuðningur skattayfir-
valda er sóttur í skattalög og
vinnureglur ríkisskattstjóra þar
sem segir að allur akstur milli
heimilis og vinnustaðar sé í
þágu launagreiðanda og þótt
túlkun sé óljós í lögunum um
akstur milli vinnustaða er úr-
skurðað að hann jafngildi einnig
akstri frá heimili að vinnustað
og sé því einnig í þágu launa-
greiðanda.
En þrátt fyrir forsendurnar,
skattalögin og vinnureglurnar,
er frádrátturinn viðurkenndur
hjá sumum, að hluta hjá öðrum
en svo alls ekki hjá öðrum auk
þess sem 75-80% sjúkrahús-
lækna fá enga tilkynningu um
endurúrskurð.
Það er býsna erfitt fyrir
læknasamtökin að eiga við
svona málatilbúnað. Af viðtöl-
um við ríkisskattsjóra mátti
ráða að hann og starfsmenn
hans höfðu lítinn skilning eða
vitneskju um vaktstöðu lækna,
útköll og uppbyggingu kjara-
samnings þeirra við fjármála-
ráðuneytið. Það þætti ekki góð
læknisfræði að ákvarða með-
ferð án þess að hafa grundvall-
arþekkingu á því sem málið
snerist um.
Ljóst er að sjúkrahúslæknum
er innbyrðis mismunað og geð-
þóttaregla gildir um það hvort
skattalögin eða vinnureglur
skattstjóra eru hafðar að leiðar-
ljósi eða ekki þótt þær séu um
leið notaðar til þess að endur-
úrskurða að frádráttur skuli að
engu hafður á móti ökutækja-
styrk.
ísland er réttarríki. Því verð-
ur að treysta að skattayfirvöld
hætti mismunun þegnanna og
láti af geðþóttaákvörðunum.
Stjórn LÍ mun fylgja því fast eft-
ir að læknar fái eðlilega og sam-
hljóða afgreiðslu sinna mála.
Hún mun einnig vinna að því
markvist að svo verði gengið frá
ákvæðum um ökutækjastyrk í
samningum lækna, að ekki
verði tilefni til aðgerða af því
tagi sem nú eru viðhafðar af
hendi skattayfirvalda og mætti
helst líkja því miður við terror-
isma. Slíkt á ekkert skylt við að-
gerðir í réttarríki.
Eftir mikil fundahöld og
miklar tafir á framvindu í þess-
um málum hafa fulltrúar við-
semjenda lækna nú boðið upp á
samninga um ökutækjastyrk-
inn. Honum verði þannig fyrir
komið að í framkvæmd nái
hvorki mismunun eða geðþótta-
vinnubrögð skattayfirvalda til
hans.
Sverrir Bergmann,
formaður LI