Læknablaðið - 15.10.1994, Síða 70

410
LÆKNABLAÐIÐ 1994; 80
Sérfræðinám í Svíþjóð
Tómas Guðbjartsson”, Ásbjörn
Jónsson21, borvaldur Ingvars-
son3’, Páll Helgi Möller41
Inngangur
Síðustu áratugi hafa hundr-
uðir íslenskra lækna sótt fram-
haldsmenntun til Svíþjóðar,
fleiri en til nokkurs annars
lands. Undanfarin ár hefur
efnahagsástand þar farið versn-
andi og vaxandi atvinnuleysis
gætt á meðal sænskra lækna. Af
þeim sökum hefur þrengt veru-
lega að möguleikum íslenskra
lækna til að sækja þangað fram-
haldsnám. Engu að síður verður
sérnám þar í landi að teljast fýsi-
legur kostur enda búa Svíar við
eitt öflugasta heilbrigðis- og
tryggingakerfi í heimi og miklu
fé er varið til rannsókna. Einnig
telst kostur að laun lækna í Sví-
þjóð eru góð og félagslegur að-
búnaður eins og best verður á
kosið.
Markmið okkar með þessu
greinarkorni er fyrst og fremst
að kynna unglæknum fram-
haldsnám í Svíþjóð og veita
þeim sem eru á leið þangað í
sérnám hagnýtar upplýsingar
varðandi umsóknir og flutn-
inga. Par sem nú eru fleiri um
hverja stöðu skiptir miklu að
vanda til umsóknarinnar. Það
er von okkar að þetta greinar-
korn geti orðið einhverjum að
liði í þeirri viðleitni.
Stærst Norðurlanda
Frá handlækningadeild Lasar-
ettet í Helsingjaborg11, rönt-
gendeild Borgarspítalans21,
bæklunardeild háskólasjúkra-
hússins í Lundi31, handlækn-
ineadeild háskólasjúkrahússins
í Lundi4'.
Svíþjóð er stærst Norður-
landa eða 450.000 knr og þar
búa 8,5 milljónir, þar af 1,5 mill-
jón af erlendu bergi brotin. Til
samanburðar eru íbúar í Dan-
mörku og Finnlandi í kringum
fimm milljónir í hvoru landi
fyrir sig og rúmar fjórar milljón-
ir í Noregi. Þéttbýlustu svæðin
eru Skánn í suðri og svæðið um-
hverfis höfuðborgina Stokk-
hólm, en hún er jafnframt
stærsta borg landsins með 663
þúsund íbúa. Næst kemur
Gautaborg með tæplega 430
þúsund íbúa en Málmey (230
þúsund) og Uppsalir (158 þús-
und) þar á eftir.
Svíþjóð er háþróað iðnríki og
þjóðarframleiðsla á íbúa er með
því hæsta sem gerist. Járngrýti
og víðáttumiklir skógar eru
mikilvægar náttúruauðlindir en
aðalatvinnuvegir eru málm- og
vélaiðnaður auk þjónustu-
greina. Svíþjóð er lýðræðisríki
með þingbundinni konungs-
stjórn. Þegar þetta er ritað er
hægri stjórn við völd en jafnað-
armenn hafa setið lengst í stjórn
frá lokum seinni heimsstyrjald-
ar.
Sænskt þjóðfélag er að mörgu
leyti svipað því íslenska en flest-
um ber saman um að hugsana-
háttur Svía sé nokkuð frábrugð-
inn þeim íslenska. Óvíða er
meira gert fyrir börn og fjöl-
skyldufólk og skólakerfið er
mjög vel skipulagt. Nú er verð-
lag heldur lægra en á íslandi en
þó munar ekki miklu. Afkoma
er síst lakari og laun yfirleitt
hærri en á íslandi fyrir sambæri-
leg störf. Á móti kemur að þjón-
usta og húsnæði eru dýrari en
heima.
„Anatómía“ sænska
heilbrigðiskerfísins
I Svíþjóð er mjög virkt en
jafnframt eitt dýrasta heilbrigð-
iskerfi í heimi. Undanfarin ár
hefur verið reynt að stemma
stigu við sívaxandi kostnaði
með niðurskurði fjárveitinga en
Svíar vörðu 8,4% af vergri þjóð-
arframleiðslu til heilbrigðis-
mála árið 1991, jafn iniklu og hér
á landi, en til samanburðar var
þetta hlutfall aðeins 6,1% í
Danmörku og 8% í Noregi
sama ár. I meginatriðum er
uppbygging sænska heilbrigðis-
kerfisins svipuð og á íslandi,
það er að segja heilbrigðisþjón-
usta er rekin fyrir opinbert fé og
allir þegnar eiga sama rétt til
hennar óháð tekjum.
Hægt er að leggja stund á
flestar sérgreinar læknisfræð-
innar í Svíþjóð en samkvæmt
sænsku reglunum er lengd sér-
námsins minnst fimm ár. Upp-
bygging sérnámsins er oft innan
blokkarkerfis þannig að hægt er
að ljúka náminu á sömu stofnun
eða innan sama svæðis, þó
stundum séu undantekningar á
þessu. Námið fer að mestu frarn
á sjúkradeildum/heilsugæslu-
stöðvum en mikil áhersla er
lögð á göngudeildarvinnu.
Síðustu ár hefur sérnám í
læknisfræði tekið nokkrum
breytingum í Svíþjóð þannig að
námið hefur verið gert skipu-
lagðara. Þess er krafist að allir
hafi leiðbeinanda (handledare)
sem hefur yfirumsjón með sér-
námi læknisins. Þannig er ekki
nægjanlegt að ljúka ákveðnum
tíma í sinni sérgrein heldur
verður viðkomandi læknir einn-
ig að geta sýnt yfirlækni og leið-
beinanda fram á vissa kunnáttu