Læknablaðið - 15.06.1997, Page 34

394
LÆKNABLAÐIÐ 1997; 83
Læknar sem leiðtogar í heilbrigðiskerfinu
Heilbrigðisþjónusta grundvallast á læknis-
fræðilegri þekkingu og beitingu hennar, eins
og helst kemur fram í samskiptum sjúklings og
læknis.
Læknisfræðileg þekking og siðareglur leggja
læknum þær skyldur á herðar að vera fræðandi
og leiðandi í samstarfi, hvetjandi til framfara,
stöðugt leitandi leiða til bættrar þjónustu við
sjúklinga og skapandi nýja þekkingu. Eru þetta
helstu stoðir undir leiðtogahlutverki lækna og
leiðarljós þeirra lækna, sem fara með formlegt
stjórnunarhlutverk.
Læknafélagi íslands ber að styðja lækna í því
að framfylgja þessum skyldum sínum. Verður
það best gert með því að:
a) efla þekkingu þeirra á eðli leiðtogahlut-
verks og stjórnunar,
b) tryggja læknurn í stjórnunarstöðum og
þeim sem um slíkar sækja aðgang að
reglubundnum og formlegum stjórnunar-
námskeiðum,
d) tryggja læknum í stjórnunarstöðum þau
kjör, að þeir geti sinnt stjórnun sem
skyldi og að kjör þeirra séu síst lakari en
kjör þeirra sem hafa á hendi sambærilega
ábyrgð, að teknu tilliti til menntunar og
eðlis læknisstarfsins,
e) að vinna að því að stjórnunarábyrgð
lækna fylgi vald og frelsi til þróunar og
nýsköpunar.
Skal Læknafélag íslands hafa samstarf við
alla þá aðila innan og utan heilbrigðiskerfisins,
sem geta stutt lækna í þeirri viðleitni að ná
þessum markmiðum.
Högni Óskarsson gekk frá erindinu.
Greinargerð
Algengt er að læknar kvarti undan meintu
áhrifaleysi sínu við stjórnun og rekstur heil-
brigðisstofnana. Bera þeir sig gjarnan saman
við aðrar heilbrigðisstéttir sem hafa orðið
áberandi innan hins formlega stjórnkerfis.
Læknar gleyma gjarnan í þessari umræðu að
greina á milli þess að sitja í stjórnunarstöðu og
að hafa áhrif. Þegar litið er til baka er ljóst að
læknar hafa verið ráðandi í þróun heilbrigðis-
rnála.
Læknar starfa í mótsagnakenndu andrúms-
lofti; það er unnið að því að draga úr áhrifum
þeirra, hvort heldur um er að ræða formleg eða
óformleg áhrif, og þeim er sjaldnast veitt um-
bun fyrir frumkvæði, árangur eða útsjónar-
semi. Á sama tíma er þess krafist að læknar
leiði framfarabyltinguna, jafnt á tæknisviði
læknisfræðinnar sem því er snýr að mannlegum
tengslum.
Læknar sjálfir grafa undan mögulegum
áhrifum sínum með því að krefjast valda á
myndlausan (amorph) hátt, það er að völd og
áhrif eiga að vera þeirra vegna lækniskunnáttu,
en ekki vegna frumkvæðis, hugmyndaauðgi,
drifkrafts og þekkingar á stjórnunarfræðum
sem einkennir góða stjórnendur á öðrum svið-
um. Læknar líta á stjórnun sem aukaálag sem
beri að forðast. Þeir hika einnig oft við að
framselja vald til kollega og styðja þá á jákvæð-
an hátt í stjórnunarstörfum.
Viðhorfsbreytinga er þörf
Því er mikilvægt að Læknafélag íslands
styðji við allt það sem gerir lækna hæfari sem
stjórnendur; sem gerir þeim fært, kjaralega og
aðstöðulega, að sinna stjórnunarstörfum vel og
styðji við allt það, sem gerir völd og ábyrgð
lækna í stjórnunarstöðum skýrari.