Læknablaðið : fylgirit - 01.09.1978, Blaðsíða 52

vel saman og þunn húö, sem frambúðarþekja, hefur reynzt viðkvsan fyrir áreitni.
Hentar alls ekki sem frambúðarþekja á bein, nema í naglbeð, þar sem reyna má
að bæta missi hluta naglbeðs með þessu móti (5,10).
3. Þykk húðbót (full thickness graft).
Þessa aðferð má nota við sár, sem er stærra en svo, að hentugt þyki að þekja
það með þunnri bót. Góð blóðrás þarf að vera í undirliggjandi vef, til þess
að þykk bót grói við og hún grær ekki á beru beini. Útlitið getur orðið gott,
en frá nýtingarsjónarmiði er lokaárangur oft lélegur sökum eymsla, kulvísi og
lélegrar tilfinningar (15,20).
4. Stytting beins og húókantar saumaðir saman.
Þetta er oft góð lausn, þar sem fingurstúfurinn verður með þessu móti þakin
húð með mikið til eðlilegri tilfinningu. Bagaleg kulvísi verður þó ekki
fremur umflúin með þessari aðferð en öðrum. Hentar einkum þar sem fingurinn
er af tekinn ofar en um miðja nögl og í mörgum tilvikum, þar sem aðferð nr.
6 verður ekki við komið og meginatriðið er að þekja stúfinn með þolgóðri húð,
en útlitið skiptir minna mli.
5. Flipar frá sárbömum.
Þá eru^losaðir, að nokkru leyti, þríhyrningslaga flipar húðar og undirhúðar-
fitu, ýmist frá hliðum fingursins (4,12), eða lófamegin frá fingurgómnum (1),
og þeir dregnir fram yfir stúfinn. Flipamir eru látnir halda blóðrás svo
nægi og tilfinning helzt einnig í flipum þessum að talsverðu leyti (4). Þetta
er oft góð lausn, þegar fingurinn er þverhöggvinn, um eða framanvert við miðja
nögl og bein stendur ekki fram úr mjúkvefjum. Með þessu móti er hægt að
komast hjá frekari styttingu fingursins, en ekki er heldur hægt að auka aftur
við lengdina, svo neinu nemi. Við stúfhögg, ofar en um miðja nögl, er yfirleitt
betra að fórna því, sem eftir er af nöglinni og stytta beinið, svo húðkantar
nái saman. Með aðferð þessari er ekki hægt að bæta vöntun í naglbeð og hún
hentar illa, þar sem vefjamissir nær langt upp eftir gómnum lófamegin (1).
6. Aðsóttir flipar.
a) Flipi úr lófa:
Þá er gómurinn fylltur og þakinn með húð og undirhúðarfitu úr lófanum, þar sem
fingurinn nemur við hann við kreppingu. Þetta flipaform hentar yfirleitt ekki
við þumaláverka. Það á fyrst og fremst við, þegar lítið eða ekki skaddað
kjúkubeinið stendur fram úr mjúkvefjunum (6,14,16). Með þessu móti er hægt að
komast hjá því að skerða beinlengdina og hægt er að fylla góminn vel af mjúk-
vefjum. Húðáferðin er svipuð og á eðlilegri gómhúð. Aðferðin miðar einkum
að því að fá bezta hugsanlega útlit á fingurinn og jafnframt viðunandi
tilfinningaeigindir í góminn.
b) Flipi frá öðrum fingri:
Aðferðin er gjarnan notuð við samskonar áverka og lófaflipinn og árangurinn er
í mörgum atriðum svipaður. Tfeknilega getur verið nokkuð erfiðara að þekja
utstandandi kjúkubein með þessu móti. Þol húðarinnar og tilfinningaeigindir
verða hins vegar jafngóðar eða jafnvel betri en við lófaflipa (22). Galli er,
að búast m við meiri eða minni útlitslýti á þeim fingri, sem húðin er af
tekin, sökum litarbreytinga og geilar í fingurinn, enda þótt sár þar sé þakið
með aðfluttri húð (13,15,19,22). Þetta flipaform hentar oft vel til viðgerðar
á þumlgómi.
c) Fjarlægðir flipar:
Þekja m fingur eða fingurstúf með húð, eða húð og undirhúðarfitu frá næstum
hverjum þeim stað á líkamanum, sem fingurinn nær til. Rétt er þó að velja
litt haerðan stað, lítið áberandi, þar sem vefjatapið veldur sem minnstu
tjoni. Þetta flipaform er aðeins notað, þar sem verulegur mjúkvefamissir er.
50