Læknablaðið : fylgirit - 01.09.1978, Page 57

Nokkrir höfundar telja viðkvænt ör í lófa all algengt (14,15). Tölulega virðist
lítt kannað, hversu oft þessa gætir. Einn höfundur fann þó óeðlilega viðkvíanni í
29 af hundraði tilfella. Enginn virðist hafa kannað, hvort viðkvæmninnar gæti á
öllum æviskeiðum. Aðrir nefna ekki þennan fylgikvilla í sínum könnunum eða
telja, að ekki hafi á honum borið (6,9,13,22).
Flatt (5) segir að sé naglbeður bættur með þunnri húð, ummyndist hún í naglbeð.
Hvergi er fjallað um þetta atriði, þar sem kannaður er árangur af lófaflipa.
Ýmsir höfundar (3,11,21) nefna, að fingurgómar hjá börnum hafi merkilega góða
endurvaxtarhæfni og fyllist sjálfkrafa, svo fullna^jandi sé, þótt ekki séu þeir
fylltir eða þaktir með vef annars staðar frá. Enginn telur sig þó vita upp að
hvaða aldri þessi hæfni endist, en nokkrir hafa getið sér til um aldursmörkin og
nefna í því sambandi tveggja til þriggja ára aldur og allt upp í ellefu ára aldur
(11,21,23).
Ekki hafa verið birtar niðurstöður neinnar rannsóknar, er renni stoðum undir þessar
skoðanir. Illingworth (11) ritaði grein um þetta efhi 1974, er vakti talsverða
athygli. Telur höfundur sig hafa víðtæka reynslu af þessari aðferð, en árangrinum
er aðeins lýst með almennu orðalagi sem jákvæðum, án þess að lokaniðurstöður hafi
verið kannaðar, né árangur þessarar aðferðar borinn saman við árangur af öðrum
aðferðum.
í því uppgjöri, er hér liggur fyrir, er gerð tilraun til þess að flokka áverkana
þannig, að árangurinn megi meta með hliðsjón af tegund þeirra og útbreiðslu.
Allgott samræmi virðist milli útbreiðslu áverkans og lokaárangurs, það er, að því
stærri áverki, þeim mun lakari árangur, bæði hvað tekur til útlits og starfshæfni.
Útbreiddur naglbeðsáverki veldur mestu lýti. Við áverka framan naglmána virðist
nöglin yfirleitt vaxa fram yfir áverkamörkin á naglbeðnum, en ekki var hægt úr því
að skera, hvort það stafar afþví,að neglbeðskanturinn hefur vaxið fram eða að-
flutta húðin hefur að einhverju leyti ummyndazt í naglbeð. Naumast verður mögu-
legt að skera úr þessu á neinn hátt með fullri vissu. Hitt er ljóst, að neglurnar
ná sjaldnast fullri lengd aftur, þótt naglmáninn og þar með naglskanandi hluti
naglbeðsins, sé óskaddaður.
I fáeinum tilvikum reyndist fylling gónsins óþarflega mikil frá útlitssjónarmiði,
en auðvelt mun úr því að bæta með minni háttar aðgerð síðar. Ekki er ljóst hvort
þetta stafar af of mikilli fyllingu upphaflega eða aðflutti hlutinn hafi vaxið
meira en góðu hófi gegnir frá því að aðgerðin var framkvcand. Margt bendir^til
þess, að vöxtur aðflutta vefsins sé að minnsta kosti ekki minni en heilu gómanna,
þótt því hafi verið haldið fram, að flipar af þessari tegund rýrnuðu, er frá
líður (9).
Við grófan samanburð á stærð gómbótar og lófabótar, reyndist gcmbótin oftast staErri
en lófabótin. Þetta kann að stafa af því, að lófabótin hafi skroppið eitthvað
saman eða verið upphaflega minni en lófaflipinn. Hitt er hugsanlegt, að aðflutti
vefurinn á fingurgómnun hafi vaxið örar en bótin í lófanum. Ef svo væri, myndi^
stærðarmisrcaid. væntanlega aukast eftir því sem tíminn liði, að minnsta kosti hjá
yngri börnunum.
Stærðarmæling þessi er ekki fyllilega áreiðanleg, þar eð hluti húðbótarinnar á
gómnum kann að hafa umnyndazt í naglbeð og er þá ekki mældur með. Sé svo, er gom-
bótin hlutfallslega stærri en nælingarnar gefa til kynna.
Sjúklegrar kulvísi á góm gætti ekki nema hjá einu bamanna og þar voru áverkamir
stærstir. Hins vegar gætti þessa hjá báðum fullorðnu sjúklingunum. Ekki er vitað
hvað veldur sjúklegri kulvísi við finguráverka, og ekki hefur verið kannað, hvort
hennar gæti meira á einu aldursskeiði en öðru. Varanleiki kulvísinnar mun heldur
ekki hafa verið kannaður.
55