Læknablaðið : fylgirit - 01.12.1998, Blaðsíða 124

124
LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84/FYLGIRIT 37
þekkt sem verndandi mótefnavaki. AsaPl er
því hugsanlega hægt að nota við framleiðslu
fiskabóluefnis með líftæknilegum aðferðum.
Efniviður og aðferðir: í rannsóknina voru
notaðir 100 A. salmonicida stofnar sem voru
einangraðir úr mismunandi fisktegundum víðs-
vegar úr heiminum, auk viðmiðunarstofna und-
irtegunda. Utensímalausnir voru framleiddar
með ræktun á sellófanþöktum agarskálum. Við
mælingar á kasínvirkni var azókasín notað sem
hvarfefni og málmjónagleypirinn 1.10 phenan-
throline (OPA) til að kanna áhrif tvígildra
málmjóna á ensímvirkni. Zýmógrams voru not-
uð til að kanna hvort kasínasi með mólþyngd-
ina 20 kDa væri til staðar.
Niðurstöður: Bakteríueitrið AsaPl greindist
í útensímalausn hjá 40% af stofnunum. AsaPl
myndandi stofnar voru einangraðir úr 19 af
þeim 28 fisktegundum sem A. salmonicida ein-
angraðist úr og frá átta af þeim 16 löndum, sem
sýkti fiskurinn kom frá. AsaPl myndandi stofn-
ar einangruðust aðallega úr fiski frá norðlæg-
um löndum.
Alyktanir: Mótefnavakinn AsaPl er áhuga-
verður þáttur í bóluefni gegn sýkingum bakter-
íunnar A. salmonicida í ýmsum fisktegundum á
norðurhluta jarðar.
V-75. Stökkbreytitíðni mæði-visnuveiru
með óvirkan dUTPasa
Svafa Siguröardóttir'-2', Robert Skraban", Guð-
rún Schmidhauser", Páll J. Líndal'1, Guðrún
Agnarsdóttir", Guðmundur Pétursson", Val-
gerður Andrésdóttir"
Frá "Tilraunastöð H1 í meinafrœði að Keldum,
2,Norges Veterinœrhógskole Osló
Ensímið dUTPasi breytir dUTP í dUMP, sem
notað er í myndun TTP, en TTP er byggingar-
eining í DNA, erfðaefni frumunnar. Ymsar
veirur hafa gen fyrir þetta ensím en aðrar ekki.
Allar lentiveirur nema eyðniveiran (HIV) og
SIV hafa gen fyrir þetta ensím, en ekki er vitað
hvaða þýðingu það hefur fyrir veirurnar.
Tvær tilgátur hafa verið settar fram til þess
að skýra hlutverk dUTPasa í veirunum. Önnur
tilgátan er sú að veirurnar nýti sér ensímið til
þess að fjölga sér í frumum sem hafa lítið magn
af þessu ensími, en það eru frumur sem eru
ekki í skiptingu; hin tilgátan gerir ráð fyrir að
dUTPasi minnki stökkbreytitíðni veirunnar
með því að halda niðri úracíl magni í frumunni.
í þessari rannsókn var leitað svara við eftir-
farandi spurningu: Er stökkbreytitíðni í mæði-
visnuveiru með óvirkan dUTPasa hærri en í
veiru með virkan dUTPasa?
Notuð var klónuð visnuveira þar sem dUTP-
asa genið hefur verið fellt út, og önnur þar sem
dUTPasa genið er heilt.
1. Hnattkjarna átfrumur voru sýktar með
báðum veirustofnum og ræktum haldið gang-
andi í 22 vikur. Bornar voru saman stökkbreyt-
ingar í báðum veirustofnum.
2. Bornar voru saman stökkbreytingar í báð-
um veirustofnum úr kindum sem höfðu verið
sýktar í sex mánuði.
Niðurstöður: Ekki er munur á stökkbreyti-
tíðni í mæði-visnuveiru með óvirkan dUTPasa
og veiru sem er með virkan dUTPasa.
V-76. Myndun vaxtarhindrandi mótefna
í kindum sem hafa verið sýktar með
klónaðri visnuveiru
Sigríður Matthíasdóttir, Benedikta St. Haf-
liðadóttir, Þórður Oskarsson, Bjarki Guð-
mundsson, Valgerður Andrésdóttir
Frá Tilraunastöð HI í meinafrœði að Keldum
I lentiveirusýkingu myndast fljótlega (eftir
2-12 vikur) vaxtarhindrandi mótefni sem eru
mjög sérhæfð fyrir sýkingarstofninn, en seinna
koma fram vaxtarhindrandi mótefni sem eru
breiðvirk, það er þau hindra vöxt ólíkra veiru-
stofna.
Tvær tilgátur hafa verið settar fram til skýr-
ingar:
1. Vegna þess hve veirurnar stökkbreytast ört
verða mótefnin breiðvirkari eftir því sem líður
á sýkinguna, því að mótefni myndast gegn
fleiri og fleiri gerðum.
2. Breiðvirku mótefnin myndast gegn væki
sem er ekki breytilegt milli stofna, en er ekki
eins virkt (immunogen) og sérvirka vækið.
Athuguð voru vaxtarhindrandi mótefni gegn
klónaðri mæði-visnuveiru í tveimur kindum,
en vegna þess að veiran er klónuð og hefur lítið
verið ræktuð í frumum, eru veirurnar sem sýkt
er með einsleitar.
Sérhæfð vaxtarhindrandi mótefni komu fram
í báðum kindum innan þriggja mánaða, en mót-
efni sem hindruðu vöxt veirustofna sem sér-
virka mótefnið hindrar ekki, komu fram í ann-
arri kindinni eftir 30 vikur en 70 vikur í hinni.
Erfðaefni veira sem voru einangraðar eftir að
breiðvirku mótefnin komu fram var raðgreint til
þess að athuga hvort vaxtarhindrandi væki væri
stökkbreytt. Engar stökkbreytingar fundust.
Það er því líklegt að tilgáta 2 sé rétt, það er