Stefnir: tímarit um þjóðmál og fleira. - 01.10.1929, Side 20

114
Kússneski bóndinn.
[Stefnir
Evrópa í rauninni um þær? Sára
lítið. Þessar 125 miljónir manna
byggja hinar endalausu sléttur
Rússlands. Það eru hin miklu og
lítt þektu undirdjúp rússneska
mann-hafsins, og þau undirdjúp
eru þögul og hljóð, og haggast
ekkert þótt bylgjurnar geysi á
yfirborðinu.
Niður í þessi undirdjúp viljum
við nú reyna að skygnast.
Nú ganga að vísu bifreiðir um
rússnesku vegina, en samt er
gamli þríeykisvagninn, troika,
ennþá algengastur, og hann hefir
verið notaður hundruð ára. Það
er áhrifamikið en tilbreytingalít-
ið að ferðast langar leiðir í þess-
háttar vagni. Dögum saman mæn-
ir skógurinn við manni, hár og
skuggalegur. Ógurlegt þunglyndi
sækir á vegfarandann og hann
reynir að gera sem minnst úr sér
í vagninum. Svo taka við rúg-
akrar, mílu eftir mílu, rúgakrar
og rúgakrar, og svo endalaust
plægt flag, sem bíður, bíður í 20
ár ósáið og hvílist. Og svo koma
þorpin, lág og lítil, einmana, eins
og þau hefði orðið úti og týnst á
þessum endalausu sléttum. Það er
eitthvað átakanlegt við þessa
varnarlausu og fátæklegu bæi.
Það er eins og leirkofarnir halli
sér hver upp að öðrum, liggi sem
þéttast og haldi sér dauðaháldi
hver í annan til þess að brenna
heldur allir í einu en skilja. Bak
við þessa litlu hvirfing þenur svo
sléttan sig alveg út að sjóndeild-
arhring, enginn skurður, garður
eða girðing, ekkert, sem hvílir
augað eða vekur tilbreyting.
Þó tekur út yfir að vetrarlagi.
Dökku dílarnir, sem sýna hvar-
mannabústaðir eru, verða næstum
því ótrúlega litlir í þessari fann-
hvítu víðáttu. Vetrarferðalög um
rússnesku slétturnar vekja ógn
og skelfing, jafnvel hjá Rússum
sjálfum. Á því er enginn munur
og ferðalagi um heimskautaísana.
Ökumaðurinn heldur hestunum sí-
vakandi, ýmist með hnútasvipunni
eða með því að kalla til þeirra.
Stundum er hljóðið langt og sárt
eins og öll eymd veraldarinnar sé-
í því fólgin, en stundum hrópar
hann fjörlega: Hoi — hoi! Þessi
hróp, og svo kliðurinn í sleða-
bjöllunum, er það eina, sem heyr-
ist. Veröldin er hvít og dauð og
þögul. Svona líða klukkutímarnir
— og dagarnir. Rússneska sléttan
er hið mikla lokaða land. Hér býr-
rússneska þjóðin sjálf lokuð inni
— eða úti — lifir yið sult og and-
streymi. Hér gerast margir harm-
leikirnir, sem enginn veit um.
út í frá.