Stefnir: tímarit um þjóðmál og fleira. - 01.10.1929, Blaðsíða 11

FRA OÐRUM LONDUM.
Vandræðamál.
Fulltrúar stórveldanna hafa nú
um tíma setið á fundi í Haag,
höfuðborg Hollands, til þess að
reyna að ná samkomulagi um
ýmsar eftirstöðvar ófriðarins
mikla. Er því rétt að rifja hér
upp í fáum dráttum sögu þessara
miklu vandræðamála.
f Versalasamningnum ákváðu
bandamenn, að Þjóðverjar skyldi
greiða hernaðarskaðabætur svo
gífurlegar, að engin von var um,
að nokkur þjóð gæti risið undir
þeim. Var upphæðin ákveðin 27
apríl 1921, 132 þúsund miljónir
gullmarka. Spáðu þá ýmsir vitrir
menn því, að hér væri stofnað til
vandræðamáls, sem seint myndi
lúkast.
Þetta hefir ræzt. Þegar víman
fór ofurlítið að rjúka úr mönnum
sáu þeir, að þessu varð að breyta.
Þjóðverjar gæti aldrei greitt allar
skaðabæturnar, allur heimurinn
biði tjón af því, að lama þá og
ómögulegt væri að hafa her í Rín-
arlöndunum til lengdar. Var þá
farið að reyna að koma öðru
skipulagi á þessi mál, en það hefir
gengið æði illa að fá þeim lokið.
Nú um stund hefir þessum mál-
um verið skipað með hinni svo-
kölluðu Dawes-samþykt. — Eftir
henni hafa Þjóðverjar greitt 125
miljónir sterlingspunda á ári (um
2500 miljón kr.), sem hafa skifzt
milli bandaþjóðanna. Var skift-
ingin gerð á þingi í Spa, árið
1920. Áttu Frakkar að fá 52%,
Bretar 22%, ftalir 10%, Belgir
8%, og aðrir minna. En þetta
hefir ekki leitt til endanlegs frið-
ar, og sérstaklega hefir Þjóðverj-
um sviðið sárt að losna ekki við
setuliðið úr Rínarlöndunum að
fullu og öllu.
Young-tillögurnar.
Um síðustu áramót var svo
skipuð nefnd sérfræðinga til þess
að reyna enn að finna lausn á
málinu. Formaður þeirrar nefnd-
ar var Ameríkumaðurinn Owen
D. Young, og hafa því tillögurnar
oft verið kendar við hann, eins