Stefnir: tímarit um þjóðmál og fleira. - 01.10.1929, Blaðsíða 49

Stefnir]
Friðarmálin.
143
hvað sé varnarstríð. I honum er
heldur ekki neinn dómstóll settur
til þess að dæma í slíkum sökum.
Hver þjóð dæmir þar algerlega
fyrir sig. Engin sektar- eða refs-'
ingarákvæði eru sett. Sízt af öllu
er hann reistur á hervaldi. Þegar
friði er slitið, er hann úr gildi.
Það má alls ekki halda, að þessi
sáttmáli geri nein kraftaverk.
Hann getur alls ekki komið í stað
landvarna. Hann breytir ekki held-
ur mannlegu eðli. En — þegar
misklíð kemur upp, hversu stór
og alvarleg sem hún er, þá hafa
þessar þjóðir skuldbundið sig til
þess með hátíðlegu heiti frammi
fyrir öllum, að leysa úr þeim mál-
um á friðsamlegan hátt og aldrei
öðruvísi. Auðvitað er hægt að
brjóta þetta heit eins og önnur
mannleg heit, en sannleikurinn er
sá, að það er mjög sjaldgæft, að
þjóðir rjúfi gerð heit eða samn-
inga, meðan ekki hefir verið haf-
inn ófriður.
Ófriði verður venjulega afstýrt,.
ef frestur fæst til umhugsunar og
samtals. Oftast nær eru margir
með friði, og það verður ekki
minna hér eftir. Það þarf að koma
í veg fyrir þann ofboðslega ótta,
sem steypir einstaklingum ogþjóð-
um út í hverja ófæru, í fljótræði
og fáti. Ef nokkuð getur komið í
veg fyrir ])ess háttar ofboð, þá er
það einmitt samningur milli þjóða
eins og Kellogsáttmálinn. Hann á
að útrýma ótta en efla traust, en
það er drýgsta sporið í áttina til
friðar.
Þetta er nú aðalefnið í greinum
Coolidge forseta. Síðar verður hér
sagt frá skoðun Beards. — Er
hann talsvert svartsýnni en Coo-
lidge, og — því miður líklega
sannspárri.