Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði - 01.01.1963, Page 98

92
ur þessi ritgerð oss nokkra hugmynd um, hvernig Stefán
mundi liafa lýst gróðri einstakra iandshluta, el’ honum hefði
unnizt tími þar til. Ritgerðin er í tveimur meginköflum. Ann-
ars vegar er gróðurlýsing, en hins vegar flóra dalsins.
Gróðurlýsingin hef'st á lýsingu staðhátta, landslagi, jarðvegi
og loftslagi. Síðan lýsir hann gróðri dalsins í þrennu lagi: dal-
botninum, hlíðum og fjallinu. Er gerð grein hinna helztu
gróðurlenda í hverju umhverfi um sig, og lýst við livaða skil-
yrði þau skapist. í dalbotninum lýsir hann vatnagróðri, bæði
í stærri vötnum en einkum þó í tjörnum, sem vaxnar eru stör
og fergini, flóa, aðallega gulstararflóanum og gróðri árbakk-
anna, sem vér nú inyndum sennilega flokka undir valllendi
eða jaðar. I hlíðunum er lýst valllendi, og þá um leið skýrt
frá gróðri túnanna, mólendi, bæði rjúpnalauls og lyngmóum,
og melum. Sýnir liann þar fram á samhengi móa- og mela-
gróðurs, og bendir á rjúpnalaufsmóana, sem eins konar milli-
stig Jressara gróðurlenda. Stutt lýsing er og á mýrlendum blett-
um í lilíðum. Nákvæmlega er lýst gróðri í urðum og klettum,
sérstaklega þar sem blómstóð eru á vel skýldum stöðum. Uppi
á fjallinu er gerð skýr grein fyrir gróðri mela, mólendis, mýra
og flóa. Einnig er þar lýst gróðri í snjódældum, enda Joótt Stef-
án greini ekki Jrað gróðurlendi frá hinum, hvorki Jiá eða
síðar.
Nær ekkert hafði verið skrifað um íslenzk gróðurlendi og
gróðurskilyrði fyrir Jrenna tíma. Grönlund hafði að vísu kom-
ið lítilsháttar inn á Jrað viðlangsefni í tveimur ritgerðum. Hér
var því um algert brautryðjendastarf að ræða í íslenzkum
náttúruvísindum. Verður ekki annað sagt, en Stefán geri el'ni
Jjessu góð skil eftir Jdví sem efni stóðu til, og vafalaust hefði
íslenzk gróðurlendalræði mótazt fastar hjá honum, ef honum
hefði unnizt tóm til að gera fleiri héruðum lík skil og Vatns-
dalnum. hess sjást greinileg merki, að hann hefur við samn-
ing Jressarar ritgerðar liaft mikinn stuðning af riti Warmings:
Ont Grönlands Vegetation, sem þá var nýlega útkomið, en
]:>að markar að verulegu leyti thnamót í lýsingum á arktísk-
um gróðurlendum, og er að nokkru leyti undirbúningur að
hinu merka riti Warmings: Plantesamfund, en Jrar er meðal