Félagsbréf - 01.07.1957, Blaðsíða 62

63
FELAGSBREF
slíka galla, þegar kvæðin eru ósvikinn skáldskapur. Og hvað það
snertir, er skáldið líka liiim stóri elgur, samanborið við flest öll af
hinuin léttfættari skógardýrum á norsku skáldaþingi. Orjasæter er
í dag skáldkóngurinn meðal ljóðskálda Noregs. Það er annars ekki
rétt, að líkja honum of mikið við skógarmann. Hann er ekki síður
úr fjallabyggð, fæddur í Skják í Ottadal, þverdal úr Guðbrandsdaln-
um. Skják liggur rétt hjá Jötunheimi, þar sem hæstu fjöll Noregs,
Galdhöpiggen og Glitretind, gnæfa hátt á þriðja þúsund metra móti
himni. 1 þessu umliverfi lifði lireindýraskyttan Pétur Gautur, sem
til er þjóðsaga um, og síðar varð upphaf liinnar frægu persónu Hen-
riks Ibsens í samnefndu leikriti. Til þessara fjalla sótti annars manna
mest skáldið Aasmund Olavsson Vinje, sem gaf þeim lieitið Jotun-
heimen, og óskaði þess að hann eftir dauða sinn fengi að sitja efst
uppi á Fálkatindinum og liorfa út yfir landið. 1 grannbyggð Skjáks,
sem lieitir Lom, fæddist og lifði stórskáldið Olav Aukrust, sem í
uorskri Ijóðagerð reisti sinn „Himinvarða“ og við liliðina á Wergc-
land er Iiinn rnikli spámaður í kveðskap vorum. Lom og Skják, þessar
tvær byggðir í Norður-Guðbrandsdal, liafa verið auðugasta uppspretta
Ijóðrænna skálda af öllum norskum sveitum á þessari öld, að minnsta
kosti þegar farið er eftir gildi skáldanna. I Lom, fæðingarbyggð
Aukrusts, fæddist seinna Tor Jonsson, hið stórgáfaða unga .ljóðskáld
og liinn þjáði uppreisnarmaður, sem dó 35 ára gamall. Og í Skják,
fæðingarbyggð Orjasæters, fæddist og býr Jan-Magnus Bruheim, sem
nú þegar á fertugsaldri má teljast eitt af öndvegisljóðskáldum vorum
og arftaki Orjasæters. Að Brulieim hefur lært af liinum mikla sveit-
unga sínum, kemur greinilega í Ijós og er lieldur ekki nema eðlilegt.
Skáldið Tarjei Vesaas frá Þelamörk og Tore Orjasæter skipta í dag
hlutverki sínu á skáldaþinginu norska á líkan liátt og Halldór Kiljan
Laxness og Davíð Stefánsson á því íslenzka. Vesaas ber liæst sem
epiker, bæði sem skáldsagnahöfund og smásagnaliöfund, en Tore
Orjasæter er fyrst og fremst ljóðskáld og leikritaskáld. Eins og Davíð
liefur liann samið fjögur kunn leikrit. Hið ^lzta þeirra, „Jo Gjende“,
fjallar um náinn ættingja Péturs Gauts, hreindýraskvttu, sem ber
sama nafn og leikritið. Jo Gjende vill vera frjáls maður. Hann vill
hindrunarlaust geta reikað um Jötunheim á lireindýraveiðum; nafn