Sveitarstjórnarmál - 01.02.1988, Qupperneq 46

HEILBRIGÐISMÁL
vera notuö fyrir hjúkrunarsjúklinga
til langdvalar. Það er löngu tíma-
bært aö taka rekstur sjúkrahúsa,
sem er helzti útgjaldaliöur heil-
brigöismála, til gagngerörar
endurskoöunar.
Fjórða markmið er svofellt: Taka
þarf til gagngerðrar endurskoö-
unar:
1. Flokkun sjúkrahúsa, verka-
skiptingu þeirra og starfssviö
hvers sjúkrahúss.
2. Reglur um starfssvæöi (þjón-
ustusvæði) einstakra stofn-
ana.
3. Reglur um mönnun eftir starfs-
sviði hverrar stofnunar. Stefnt
skal aö því, að skýrari greinar-
munur verði geröur á sér-
hæföu sjúkrahúsi, almennu
sjúkrahúsi og á hjúkrunar-
heimili.
Heilbrigbir lífshættir
Helztu heilbrigöisvandamál okk-
ar eru:
1. Hjarta- og æðasjúkdómar
2. Geðsjúkdómar
3. Stoökerfissjúkdómar
4. Slys
5. Krabbamein
6. Tannskemmdir
Þessir sjúkdómaflokkar eiga þaö
sammerkt, aö venjur okkar og lífs-
hættir hafa úrslitaáhrif á áhættu
okkar. Allar aögeröir gegn þessum
sjúkdómum byggjast því á fræöslu
og aðstoð samfélagsins við ein-
staklinginn, til þess aö hann geti
sjálfur hagað sínu lífi þannig, aö
hættan á aö veikjast eöa slasast sé
sem minnst.
Á sjúkdómatíðni hafa orðiö mikl-
ar breytingar á síðustu 40 árum.
Bráöir smitsjúkdómar, sem áður
voru algeng dánarorsök, eru nú
oftast læknanlegir, en í þeirra staö
(aö hluta til vegna þess aö viö lifum
að jafnaði lengur) hefur stóraukizt
tíðni langvinnra sjúkdóma: hjarta-
og æöasjúkdóma, krabbameins og
ýmissa sjúkdóma í stoðkerfi líkam-
ans, þó aðallega gigtarsjúkdóma.
Starf í þágu heilbrigðra lífshátta
er unnið á fjölmörgum sviðum og
einungis aö hluta innan heilbrigö-
isþjónustunnar. Heilbrigöisþjón-
ustan býr hins vegar yfir upplýs-
ingum um afleiðingar óheilbrigöra
lífshátta, sem miöla þarf til aðila á
öörum sviðum þjóölífsins með ósk
um samvinnu um aðgeröir til úr-
bóta. Þetta gildir um manneldis-
markmið og matvælaframleiöslu
(sjötta markmió), skaðsemi
tóbaksnotkunar (sjöunda mark-
mió) og skaðleg áhrif áfengis {átt-
unda markmió).
Endurskoöa þarf fyrirkomulag tann-
verndarmála frá grunni. Tannlæknir
kennir barni að bursta tennur sínar.
í fimmta markmiði er á hinn bóg-
inn lögö áherzla á aö efla heil-
brigðisfræðslu með því m.a., aö
starfslið heilbrigðisþjónustunnar
fái góöa grunnmenntun og þjálfun í
að leiðbeina þeim, sem til þeirra
leita um heilbrigt líf. Lagt er til, aö
allri gerö fræðsluefnis, endur-
menntun starfsliðs og ráðgjöf veröi
falið einni stofnun meö sérhæfðu
starfsliði.
Níunda markmiö er um aðgerðir
til þessaðverndageðheilsu. Erþar
m.a. vakin athygli á einangrun
þeirra, sem eiga við langvarandi
veikindi að stríða, og nauðsyn
þess að aðstoða þá við að rjúfa
þessa einangrun.
Tíunda markmiö snertir sérstak-
lega sveitarstjórnir. Rannsóknir
hafa leitt í Ijós, að breyttar þjóðfé-
lagsaðstæður, atvinnuhættir og
minni dagleg áreynsla gera meiri
kröfur um líkamsrækt og þjálfun
fyrir alla aldurshópa. Það á að gefa
þjóðfélagsþegnunum fleiri og
meiri tækifæri til heilbrigðrar hreyf-
ingar en nú er. Efla þarf aðstöðu
almennings til íþróttaiðkana innan
dyra og byggja í því skyni almenn-
ingsíþróttahús eða samnýta betur
en nú er tiltæk íþróttamannvirki.
Einnig þarf að gefa gaum að þvi, að
fólk fái tækifæri til þess að hreyfa
40 SVEITARSTJÓRNARMÁL