Milli mála - 01.01.2010, Side 63

andi auga með því að öryggi Halfdáns sé tryggt og telur áhættuna
við póstburðinn ekki peninganna virði þótt þröngt sé í búi. Þótt
Solveig sé holdgervingur kvenlegra dyggða þá bætir hún við sig
hefðbundnu karlhlutverki og sér um búið og heggur í eldinn þegar
Halfdán er fjarri. að sama skapi sýnir Halfdán hefðbundna karl-
mennsku og djörfung en jafnframt alla þá „kvenlegu“ fórnfýsi,
hógværð og viðkvæmni sem best getur prýtt Engil hússins. Þeir
sem fyrst byggðu land í ameríku fá viðurkenningu sem First
Nations en teljast aftur á móti ekki meðal þeirra þjóðarbrota sem
stofnuðu kanadískt samfélag heldur er þeim samkvæmt venju stillt
upp sem andstæðum við tvenndaparið í foreldra-klisjunni og þeir
eru sýndir sem bernskir – óforráða – en jafnframt frumstæðir og
jafnvel dýrslegir.
Kristjana nýtir frásögn önnu og túlkun á Halfdáni til að leysa
þessar andstæður upp, en í lýsingum önnu á öryggisatriðum
varðandi vetrarferðir föður síns barnar Kristjana frásögn
Hálfdáns all verulega. Hún fléttar inn kanadískum veruleika til að
skerpa á þeirri hugmynd að lífsnauðsyn sé að kunna að bjarga sér
í óbyggðum með traustri blöndu af þekkingu, hugkvæmni og
dýrslegu innsæi frumhvatanna. anna dregur upp mynd af öllum
þeim erfiðleikum og hættum sem póstferðunum fylgja allan árs-
ins hring og tefja för með mismunandi hætti en Hálfdán tíundaði
ekkert slíkt í sinni frásögn. Þegar anna íhugar aðstæður verður
henni hinsvegar ljóst að flest sem ætla mætti að tryggði öryggi á
ferð um ísilagt vatnið, eins og nesti, eldfæri, öxi, sólskyggni, og
vatnsþétt yfirbreiðsla, er í raun íþyngjandi og til trafala en
Halfdán vissi að eina haldbæra öryggið væri að ferðast hratt yfir:
eftir dýrastígum þar sem snjóléttast væri. anna segir að hann losi
alltaf um snjóþrúgurnar áður en hann stígur á ísinn, hafi hnífinn
ávallt á sér utan við kuldastakkinn og gangi alltaf með gott staf -
prik til að sannreyna að klakinn haldi. Þá segir hún föður sinn
hafa fundið upp hjá sjálfum sér aðferð til að setja saman sleða og
snjóþrúgur úr birki án fyrirvara og hann gæti jafnvel fléttað sér
bakpoka úr birkiberki, en svo hafi hann orðið sér úti um æðar-
guðrún BJörK guðSTEInSDÓTTIr
63
innri baráttu um það hvort hún vilji eða geti varðveitt sjálf sitt gagnvart ytri kröfum um að hún
aðlagist hugmyndum samfélags síns um hlutverk og hegðun kvenna. Ekki er ólíklegt að þarna
vísi Kristjana írónískt í viðvaranir um að íslensk arfleifð myndi hverfa eins og dropi í hafið ef
íslenskan glataðist vestanhafs þegar hún lætur afkomanda Halfdáns ganga óhikað í sjóinn frá
Íslandsströnd því ljóst er að vitund um íslenskan uppruna var ekki fórnað með tungumálinu.
Milli mála 2011_Milli mála 1-218 6/28/11 1:38 PM Page 63