Milli mála - 01.01.2010, Blaðsíða 78
L’Amour, la fantasia (Ástin, riddarasveitin), sem kom út árið 1985
og er ein þekktasta bók hennar. Í umfjöllun sinni um konur í alsír
leitar hún fyrirmynda úr tónlist eins og í kvikmynd sinni La Nouba
des femmes de Mont Chenoua og blandar saman á mjög áhrifarík-
an hátt „tónlistarstefjum“, munnmælum og ritmáli til að draga upp
mynd af brotnu eða sundruðu sjálfi höfundarins.
Djebar notfærði sér nám í arabísku til að auka breiddina í skrif-
um sínum á þessu tímabili. Þannig lék hún sér með franskt mál með
því að gefa því tóna og hrynjandi arabísku í þeim tilgangi að snúa
tungumáli nýlendukúgarans í tungumál andspyrnu. Hún taldi sig
þurfa að komast yfir „ópersónuleika“ franskrar tungu og þá
staðreynd að hún væri að nota tungumál „hinna“. Í þeim skilningi
glímir hún við lykilspurningar eftirlendufræða11 – togstreituna
milli hinnar evrópsku/vestrænu „miðju“ og „jaðarsins“ og áhrif
herraþjóðarinnar á tungumál, menningu og hugsunarhátt í fyrrver-
andi nýlendum. En þótt Djebar leggi áherslu á slíkan bræðing (e.
hybridity) í anda Homi K. Bhabha12, er erfitt að staðsetja hana
kenningarlega innan eftirlendufræða. Spurningar um afbyggingu,
mismun og tungumálið eru áleitnari í verkum hennar. Þannig má
greina ákveðna þróun þar sem hún fjarlægist alsír, þótt það sé enn
kjarninn í frásögnum hennar. Í stað þess að samsama sig móður-
landinu lítur hún æ oftar á alsír sem sundurlimað land undir oki
fortíðarinnar. Þar togast á minningar og gleymska og frásagnir af
missi, oft persónulegum, gegna þar mikilvægu hlutverki.13 Þessi
reynsla er óþýðanleg, enda á hún sér ekki stað í frönsku tungumáli,
og endurspeglar veruleika sem er henni náinn og framandi í senn.
TunguMÁL úTLEgðar – uM SKrIF aLSÍrSKa rITHöFunDarInS aSSIu DJEBar
78
11 um eftirlendufræði sjá t.d. Bill ashcroft, gareth griffiths og Helen Tiffin, The Empire
Writes Back. Theory and Practice in Postcolonial Literature, London, new York:
routledge, 1989 [endurútg. 2002]; Homi K. Bhabha, The Location of Culture, London og
new York: routledge, 2004; Christ Tiffin og alan Lawson, De-Scribing Empire: Post-
Colonialism and Textuality, London: routledge, 1994; gayatri Spivak, „Can the Subaltern
speak?“, Colonial Discourse and Post-Colonial Theory: A Reader, ritstj. Patrick Williams
og Laura Chrisman, new York: Columbia university Press, 1994, bls. 66–111.
12 Sjá Homi K. Bhabha, The Location of Culture.
13 Sjá Jane Hiddleton, Assia Djebar: Out of Algeria, Liverpool: Liverpool university Press,
2006, bls. 131.
Milli mála 2011_Milli mála 1-218 6/28/11 1:38 PM Page 78