Stígandi - 01.01.1945, Blaðsíða 25

STÍGANDI
BLYSFÖR OG GREINARGERÐ
15
Eg nefni hér nokkur kvæði í „Svörtum fjöðrum", er mér virð-
ast vænleg til langlífis. Krumma-kvæðis er nvgetið. „Myndhöggv-
arinn“ verður þar fyrst á leið minni, kveðinn af fjöri og flughraða
undir hinum skemmtilegasta bragarhætti. Vel sögð er mikil saga
í þessu erindi:
„Þá hjó hann í æði í hinn harða stein,
sinn himneska clraum og sárasta kvein,
hver tilfinning hans, hver einasta ein,
fór eldi um steininn kalda
og geymist um aldir alda."
Lífvænleg kvæði eru og „Hrafnamóðirin" og „Á Dökkumið-
um“, eitt hið frumlegasta kvæði skálds vors, kveðið í senn af ein-
faldleik og anda, bw yfir gátum og kveikir gTun. Verður það og
ekki raulað við íslenzk börn, ljúflingsljóðið litla, „Mamma ætlar
að sofna“, meðan íslenzkar mæður gæla við íslenzk börn, stundað
er að kenna þeim íslenzkar vísur og brot úr íslenzkum þulum og
brögum? Þessi þýðu stef eru kveðin af barnslegri biíðu og barns-
legri nærgætni, sem grunar eða getur til um raunir móður sinnar,
þreytu liennar, vökur og þrár, sem aldrei verður fullnægt. Hér,
í fyrsta kvæði fyrstu bókar sinnar, knýr skáldið þrár-strengina,
sem liann síðar knúði oft á.
„Sumir eiga sorgir,
og sumir eiga þrá,
sem aðeins í draumheimum
uppfyllast má.“
„Svartar fjaðrir" eru allar í þessu erindi. Þetta litla ljóð er ná-
skyit dönsum og þjóðkvæðum, einkum brotum þeirra og við-
lögum, sem orðið hafa alþjóðareign. Það logar sem þau af tilfinn-
ingu og varma, bjargar sér og skáldlegum áhrifum sínum án
venjulegra ljóðtækja og ljóðrænna tilfæra, mynda, hálfmynda og
dýrra hátta, en hrífur þó unaðslega sem mjúkur fiðluhljómur.
Það er sem ósýnilegar eldsglæður leggi þar frá „hjarta til lijarta".
Þetta kvæði er ekki brot, ekki sundurlaust, heldur fullkomin
heild. Hlýleikur þess minnir mig á yl einstöku góðra manna og
göfugra kvenna, sem er ekki tjáður í máli né orðum, lieldur finnst
í handtaki eða sést á svipbrigðum og ásjónu. Þessi stef verða að
kallast raunsæleg.
F.n skáldleg fegurð birtist í margvíslegu gervi. Af þessum lofs-
yrðum mínum um þetta kvæði, — sem eg vona, að séu í alla staði
makleg —, má ekki leiða þá ályktun, að þess konar kveðskapur