Stígandi - 01.01.1945, Blaðsíða 27

STÍGANDI
BLYSFÖR OG GREINARGERÐ
17
„Svartar fjaðrir“ fengu alúðar- og rausnar-viðtökur með þjóð
vorri. Islenzk gagnrýni — ef slíkt var ekki þá og er enn í dag að
mestu ofnefni á ritdómum vorum — skipaði þegar höfundi þeirra
á liekk með höfuðskáldum. En það er að sumu leyti liættulegt, að
hyrja ljóðagerð eins vel og jafn-fullkomlega án braglasta og Davíð
Stefánsson gerði fyrir aldarfjórðungi. Frá kvæðum sömu tegundar
varð ekki betur gengið en skáldinu tókst þar. Af skáldum er kraf-
i/.t stigandi, eins og slíks er krafizt í harmleikum. Ef stígandi
liregzt, er hætt við, að sjáist yfir hvort tveggja, að skáldið hafði
áður ort ágæt kvæði, og kvæði getur verið gott, þótt því verði ekki
jafnað við beztu ljóð hans. Því virðist stundunr eigi ósvipað háttað
um álit og dálæti á skáldi eða rithöfundi og um auð og fé. Það er
eigi minni vandi að varðveita orðstír en afla hans. Sá er þó munur
á auði fjár og vel gerðu listaverki, að auður eyðist, en gott lista-
verk ekki. Orðstír þess liggur aðeins í dái, langa hríð eða skamma,
en hann rís úr því, raknar úr ]dví, nerna ógæfa fylgi. En þess
varð ekki með sanngirni krafizt né vænzt af skáldi voru, að sí-betri
ljóð rynni af strengjum hans. En liins mátti vænta, að höfundur
„Svartra fjaðra“ víkkaði, og það hefir liann gert.
Það er ekki ýkjur, að Davíð Stefánsson er eitt iiið frjóasta
1 jóðskáld, er þjóð vor hefir eignazt. Mér dettur stundum í hug um
hann það, sem kveðið var um danskt skáld, ástsælt og ástúðlegt,
Chr. Winther:
„Sange fl0j og Sange bruste
fra hans frie Sangerbryst.
Unge Hjerters Fryd og Længsel
bar dc vide over Landet."
Á seytján árum birtust alls sex kvæðabækur eftir skáldið. Á
þeim tíma samdi liann einnig „Munkana á Möðruvöllum". Og
allar Iiafa ljóðabækur hans flogið út, hafa allar verið prentaðar
þrisvar, nema „Að norðan“ aðeins tvisvar. Vinsældir hans með
þjóð sinni eru fágætar. Ef nokkurt núlifandi liöfuðskáld vort
verður með sanni kallað þjóðskáld, er það Davíð Stefánsson.
Þótt kátbroslegt sé, mun ekki vanþörf á að skjóta hér að athuga-
sernd. Eg tala beint og bert. „Svo mun það fara bezt,“ sem Staðar-
hóls-Páll kvað um fjarskylt efni. Mér hefir stundum virzt eigi
trútt um, að öfundarmenn skálds vors hendu eigi gaman að al-
þýðuhylli hans. Hygg eg, að í þeirri hinni broshýru sveit séu
sumir, er telja sjálfir sjálfa sig alþýðuvini. En ekki er auðskorið
úr því, eins og skáld vort sagði fyrir skömmu, hver er aljrýðu-
2