Stígandi - 01.01.1945, Blaðsíða 43

STÍGANDI
BERSÖGLISMÁL
33
En munurinn á kjörum manna hefir ekki minnkað. Enn þá húa
þeir, sem mest strita, í lélegustu húsunum, hafa minnstan ylinn
og klæðast lélegustu flíkunum. Hinir, sem ekki framleiða, liafa
margföld öll h'fsþægindi. Teljandi munu þeir sjómenn, bændur
eða verkamemi, sem fyrir fjöískyldum eiga að sjá, er geta tekið
sér ,,sumarfrí“ um annatímann í „lúxusbílum". Enn skortir
bændur í svéitum og sjómenn í þorpum flest það, sem verzlunar-
menn og hálaunamenn höfuðborgarinnar telja nauðsynlegt til
þess, að lifað verði menningarlífi. Hvers vegna? Söktun þess, að
þeim fækkar stöðugt hlutfallslega, sem framleiða neyzluliæf
verðmæti eða hinn raunverulega gjaldeyri þjóðarinnar, en hinum
fjölgár, sem uppeldi sitt hafa af vinnu erfiðismannsins án þess að
leggja raunhæfan skerl’ til framleiðslunnar sjálfrar. Rekstur rík-
isins verður æ margbrotnari og krefst æ meiri kostnaðar. Þar er
livergi sparað, heldur hlaðið kostnaði á kostnað ofan. Þá fjölgar
eigi minna fjáraflamönnunum í frjálsri átvinnu, við alls konar
vérzlun og viðskipti, forstöðu fyrirtækja, málaflutning og hvað
eiria, séméigi krefst líkamlegs erfiðis og eigi miðar að framleiðslu
söluvöru eða lífsnauðsynja.
Enginn mun bera brigður á, að fleiri stunda verzlun og annan
ófrjóan fjárafla en brýn þjóðarnauðsyn krefur, og flestir viður-
kenna, að komast mætti af með færri starfsmenn liins opinbera.
Aftur á rnóti vantar verkafólk til allra framleiðslustarfa: Jarðir
fara í auðn, jafnvel góðar, velhýstar jarðir; skipin eru látin standa
uppi; iðnaður er rekinn sums staðar aðeins með hálfum krafti við
það, sem tækin orka; vegafé er sums staðar eigi hagnýtt, allt af
þeim ástæðum, að verkafólk skortir alls staðar þar, sem vinna þarf
að því að byggja upp undirstöður þjóðarauðsins. Astæðurnar eru
augljósar. Þegnarnir vilja sitja við þann eldinn, sem bezt brennur,
þar sem hægt er að fá mestar tekjur með minnstu erfiði. En þessu
hlýtur svo fram að fara, meðan þingið er að öðrum þræði sam-
band „starfsmanna ríkis og bæja“, en að hinu leytinu á valdi fjár-
aflamanna. Þingmenn eru menn að innræti, rétt eins og gengur
og gerist, hver sjálfum sér næstur og sér bezt sinn hag og sinnar
stéttar og sínar þarfir. Ómegð erfiðismanna við framleiðslustörf
hlýtur að fara vaxandi að fjölda og þunga, meðan ómagarnir, sem
eigi byggja upp grundvöll þjóðarauðsins, eru einráðir iim löggjöf
og landsstjórn.
3