Stígandi - 01.01.1945, Side 30

20
BLYSFÖR OG GREINARGERÐ
STÍGANDI
sínum sömu listfimina sem Hannes Hafstein, að líkja eftir hljóð-
um, svo að lesandinn skynjar, hvað gerist í heyrnarheimi. í „Buldi
við bestur“ heyrist snarkið í logunum, eins og það lieyrist vopna-
brakið í Höfuðlausn Egils Skallagrímssonar. Heyrið, hvernig
kvæðið byrjar:
„Ys á stöðinni. Ys á stöðinni.
Öskur, köll og hróp.
Burðarkarlarnir brjótast í gegnum
brjálaðra manna hóp.
Fólkið þyrpist í unnvörpum inn.
Einn, ... tveir, ... þrir,
tugir, ... hundruð, hraðlestin bíður,
horfir — og reyknum spýr.
Ríkir og snattðir, ríkir og snauðir
ryðjast með farangur sinn.
Stjak, stjak og stímabrak," o. s. frv.
Eg held, að hver, sem lent hefir í þrengslum, ös og troðningi
á stórri járnbrautarstöð, hljóti að játa, að hér sé lýst og ort af list,
af sannorðri list, raunsærri list, en þó á áhrifasterkan hátt. Og
er slíkt ekki jafnan hin mesta skáldskapar- og braglistarraun?
Og hún er sízt slakari, lýsingin á lestarferðinni, hraða hennar og
„hjólanna söng“, á lífi og farþegum í vögnunum. Stéttamunur
mannlegs félags sést þarna í lestinni, liinn rangláti og ógæfu-
þrungni mismunur á mannlegum kjörum. Kvæðið á vídd og
mannlegt inntak, sterkt lífs-inntak. Hugur og grunur skáldsins
leitar í djúpin og duldar veraldir, þar sem örlög vor og ráð eru
ráðin, ævibraut vor lögð eða stikuð. Kvæðið, lestarferðin verður
livort tveggja táknrænt, ímynd lífs vors. „Vagnstjórinn ræður,
vagnstjórinn ræður!“, kveður við í kvæðinu. Og enn ávarpar
skáldið:
,,Eg veit það, veit, að þú, vagnstjóri,
ert voldugri en eg.
Þú ert eimlestarandinn,
hin alráða konungssál,
sem hugsar einn fyrir alla," o. s. frv.
Og enn kveður skáldið:
„Lestin rennur sem lífið
sinn lagða, ákveðna veg“.
Þér heyrið, að nokkur undiralda vaggar hér ljóðfleyi skálds
vors. Ef ég væri höfundi þessa kvæðis með öllu ókunnur, hefði
eg sennilega gizkað á, að það væri eftir roskinn mann og reyndan,