Stígandi - 01.01.1945, Blaðsíða 95

SMÁVEGIS
UM ÆTT BALDVINS SKÁLDA
Eítir INDRIÐA INDRIÐASON
ISÍÐASTA HEFTI STÍGANDA er grein eftir Kristínu Sigfús-
dóttur skáldkonu um Baldvinu Baldvinsdóttur.
Við lestur þessarar greinar kom mér það sama í liug, sem oft
fyrri við lestur þessháttar frásagna, að það sé næsta merkilegt,
hversu margir eru hirðulitlir um það að leita heimilda fyrir sög-
um sínum um menn og atburði, enda þótt stutt sé um liðið, frá
því er fólk það leið, sem frá er skýrt.
Áhugi almennings fyrir þjóðlegum fræðum hefir alltaf verið
nokkur meðal okkar íslendinga og virðist hafa farið mjög í vöxt
hin síðustu ár, enda hafa ýmsir orðið til þess að skrifa eitt og
annað um þjóðfræðileg efni og er það þakkarvert. Stundum virð-
ist Jdó skorta nokkuð á, að það sé jafn vel af hendi leyst og verða
mætti, og er Jrá nokkurs vant á, að jafngóð skil séu gerð hverju
og einu eins og efni standa til og heimildir eru fyrir.
Það er altítt, að Jaeir, er skrifa fróðleiks- og skemmtigreinar,
líkar þeirri, er ég geri lítilsháttar að umtalsefni liér á eftir, láta
sér nægja að taka upp óákveðin flækingsummæli hins vafasama
almannaróms án þess að leita heimilda, — jafnvel þó að þær liggi
á lausu fyrir þá, er þeirra vilja leita. Það kannast að vísu allir
við liið gamla máltæki, „að sjaldan lýgur almannarómur“, —
en sannleiksgildi þess mun ætíð hafa þótt nokkuð hæpið og er
J>að trú mín, að þó muni minna mark vera á því takandi nú á
tímum en áður var, og er margt sem Jrví veldur.
Það er álit mitt, að þeir, er við það fást að skrifa um söguleg
eða þjóðfræðileg efni, — þó að í smáum stíl sé, — ættu ógjarnan
að bókfesta staflausa frásögn almennings um þau atriði, sem auð-
velt er að fá sannanir um eftir öruggum heimildum. Sérhvað það,
sem bókfest er af því tagi, hefir við það eignazt rneira sannleiks-
gildi í augum lesandans, því að bókstafurinn „blívur“, enda þótt
þess sé getið, að fyrir því skorti heimildir, sem um er ritað.
Mér er það mjög vel ljóst, að J^að getur oft á tíðum valdið
nokkurri fy'rirhöfn að leita heimilda um menn og atburði, þótt