Læknablaðið - 15.05.2004, Side 30

FRÆÐIGREINAR / MEÐFERÐ VIÐ ÖNDUNARBILUN
hægt að gefa sjúklingi í vélinni með því að setja
úðahylkið milli gríntu og barka. Alltaf skal nota
sérhæfðar grímur fyrir BiPAP Vision, þær eru án
útöndunarventils því slíkur ventill er á barkanum.
Ef sjúklingur er á langtíma BiPAP meðferð heima
ber að halda þeim búnaði aðskildum ef sjúklingur
er settur á BiPAP Vision. Um grímustærð gildir
eftirfarandi:
a. Notið alltaf eins litla grímu og hægt er.
b. Notið grímumát ef nærtækt.
c. Stærð grímunnar miðast við svæði umhverfis
nef og munn en ekki við stærð andlits í heild.
d. Miða skal við nefrót og niður fyrir munninn
fyrir andlitsgrímu, nefgríman skal ná rétt undir
nefið.
Mjög mikilvægt er að reyna að komast hjá leka
framhjá grímunni, svo sem í munnvikum og augn-
krókum. Fylgjast þarf með að gríman sé ekki of
þétt hert þar sem slíkt veldur auðveldlega sári á
nefi.
Allt starfsfólk sem sinnir þessari meðferð þarf
að vita að útöndunarventilinn á barkanum má
aldrei teppa eða loka fyrir á nokkurn hátt.
Frábendingar
Leiðbeiningar BTS telja upp eftirfarandi frábending-
ar ytri öndunarvéla:
A. Öndunarstopp.
B. Brunasár eða önnur nýleg sár í andliti.
C. Garnastífla.
D. Mikil þrenging á efri loftvegum.
E. Ruglástand - þegar ekki næst samvinna við
sjúkling.
F. Ómeðhöndlað loftbrjóst (pneumothorax).
Afstœðar frábendingar
G. Mikið slím í loftvegum.
H. Sjúklingar með hættulega lágan blóðþrýsting,
svo sem vegna vökvaþurrðar (dehydration) þar
sem lítil lækkun á forfyllingu getur valdið blóð-
þrýstingsfalli.
Þess ber að geta að ábending getur verið fyrir
BiPAP meðferð jafnvel hjá mjög veikum sjúklingum
sé barkaþræðing ekki talin koma til greina. Því er
mikilvægt að taka afstöðu til þess hvort sjúklingur
skuli við versnun barkaþræðast og leggjast í öndunar-
vél. Ber að hafa samband við lungnalækni áður en
BiPAP meðferð er hafin.
Breytingar á meöferö
Mælt er með að sjúklingurinn sé sem mest í BiPAP
vélinni fyrstu klukkutímana þar til ástand er orðið
stöðugra. Þó er jafnframt mikilvægt að gera af og til
stutt hlé á meðferð til að sjúklingurinn fái að drekka
og hósta upp slími. Sjúkraþjálfun með öndunarað-
stoð og slímlosun er nauðsynleg.
Heimildir
1. Brochard L. Mcchanical ventilation: invasive versus noninva-
sive. Eur Respir J 2003; 47: 31s-37s.
2. Lightowler JV. Wedzicha JA, Elliott MW, Ram FS. Non-inva-
sive positive pressure ventilation to treat respiratory failure
resulting from exacerbations of chronic obstructive pulmonary
disease: Cochrane systematic review and meta-analysis. BMJ
2003; 326:185.
3. Plant PK, Owen JL, Parrott S, Elliott MW. Cost effectiveness
of ward based non-invasive ventilation for acute exacerbations
of chronic obstructive pulmonary disease: economic analysis
of randomised controlled trial. BMJ 2003; 326: 956.
4. Hill NS. Óbirtar niðurstööur.
5. British Thoracic Society Standards of Care Committee. Non-
invasive ventilation in acute respiratory failure. Thorax 2002;
57:192-211.
6. Fondenes O. Lungeforum. 2003; 13.
7. Plant PK, Owen JL, Elliott MW. One year period prevalence
study of respiratory acidosis in acute exacerbations of COPD:
implications for the provision of non-invasive ventilation and
oxygen administration. Thorax 2000; 55: 550-4.
8. Jubran A, Van de Graaff WB, Tobin MJ. Variability of patient-
ventilator interaction with pressure support ventilation in
patients with chronic obstructive pulmonary disease. Am J
Respir Crit Care Med 1995; 152:129-36.
9. Masip J, Betbese AJ, Paez J, Vecilla F, Canizares R, Padro J, et
al. Non-invasive pressure support ventilation versus conven-
tional oxygen therapy in acute cardiogenic pulmonary
oedema: a randomised trial. Lancet 2000; 356: 2126-32.
10. Mehta S, Hill NS. Noninvasive Ventilation State of the Art.
Am J Respir Crit Care Med 2001; 163: 540-77.
11. Elliott MW. The interface:crucial for successful noninvasive
ventilation. Eur Respir J 2004; 23: 7-8.
394 Læknablaðið 2004/90