Læknablaðið - 15.05.2004, Síða 50

ÞING SKURÐLÆKNA, SVÆFINGA- OG GJÖRGÆSLULÆKNA / ÁGRIP ERINDA / VEGGSPJALD
voru 36%, 54% l'yrir stig IIA+B, 35% fyrir stig IIIA og 32% fyrir stig
IIIB. Enginn lést <30 d. eftir aðgerð. Hár aldur (p=0,05) og stór æxli
(p<0,001) voru sjálfstæðir neikvæðir forspárþættir lífshorfa. Slím-
frumukrabbamein (n=42) höfðu verri horfur en flöguþekju- (n=74) og
stórfrumukrabbamein (n=14) (p=0,04).
Alyktun: Skammtíma árangur lungnabrottnáms er mjög góður í
þessari rannsókn þar sem enginn lést <30 daga frá aðgerð. Lang-
tímahorfur eru hins vegar lélegar, einnig fyrir sjúklinga með stað-
bundið lungnakrabbamein. Berkjufistlar eru algengustu alvarlegu
fylgikvillarnir (6,2%) og sjást oftar eftir hægra lungnabrottnám.
E - 35 Skuröaögeröir viö loftbrjósti og áhætta á
endurteknu loftbrjósti
Ingiinar Ingólfsson, Erik Gyllstedt, Per Jönsson, Tómas Guðbjarts-
son
Hjarta- og lungnaskurðdeild háskólasjúkrahússins í Lundi, Svíþjóð
Inngangur: Loftbrjóst er oftast hægt að lækna með kera og sogmeð-
ferð. I völdum tilvikum getur þurft að grípa til skurðaðgerðar, oftast
vegna endurtekins loftbrjósts eða viðvarandi lungnaleka. Markmið
þessarar rannsóknar var að kanna ábendingar og árangur aðgerða
vegna loftbrjósts við háskólasjúkrahúsið í Lundi.
Efniviður og aöfcrðir: Rannsóknin er afturvirk og náði til allra sjúk-
linga sem gengust undir skurðaðgerð vegna loftbrjósts í Lundi á
tímabilinu 1996-2003. Samtals var um 256 sjúklinga að ræða. Með-
alaldur var 42 ár (bil 13-94 ár) og voru karlar í meirihluta (73%).
Lagt var mat á árangur aðgerðanna með sérstöku tilliti til tíðni end-
urtekins loftbrjósts eftir skurðaðgerð.
Niðurstöður: Þeir sem gengusl undir aðgerð höfðu flestir sjálfkrafa
loftbrjóst án undirliggjandi sjúkdóma (77%). Helmingur hafði
reykingasögu að baki. Meirihlutinn hafði a.m.k. einu sinni áður
greinst með loftbrjóst. Fimmtungur hafði þekktan lungnasjúkdóm,
oftast lungnaþembu eða berkjubólgu. Aðgerðirnar voru oftast
(93%) framkvæmdar í gegnum brjóstholsjá en í 2% tilvika þurfti að
snúa í hefðbundna opna aðgerð. Aðgerðartími var að meðaltali 63
mínútur (bil 20-292 mínútur) og sjúkrahússdvöl 3,5 dagar. í lang-
flestum tilvikum var hluti efra blaðs lungans fjarlægður með hefti-
byssu (89%) en fleiðran síðan sprautuð með talki (36%), skröpuð
með Marlex-neti (14%) eða sandpappír (30%). Hjá 99 sjúkling-
anna var að auki framkvæml hlutabroltnám á efri hluta fleiðru
(pleurectomy). Algengustu fylgikvillar aðgerðanna voru viðvarandi
loftleki (11 %) og blæðingar (3%). Tveir létust úr öndunarbilun eftir
aðgerð (skurðdauði 0,8%). Alls gengust 28 sjúklingar (11%) undir
endurtekna aðgerð vegna loftbrjósts sömu megin, að meðaltali níu
mánuðum (ld.-39 mán) frá upphaflegu aðgerðinni. Sjúklingar með
lungnaþembu (OR 3,6, p=0,05) og loftleka >7 daga eftir aðgerð
voru í marktækt meiri áhættu (OR 16,1, p<0,0001) að gangast undir
enduraðgerð vegna loftbrjósts. Hár aldur (OR 0,979, p=0,01) og
hlutabrottnám á lungnatoppi (OR 0,231, p=0,01) minnkuðu hins
vegar áhæltu á enduraðgerð.
Alyktun: Alvarlegir fylgikvillar aðgerða við loftbrjósti með brjóst-
holsjá eru sjaldgjæfir. Aðgerðin er örugg og fljótleg og legutími
stuttur. Endurtekið loftbrjóst eftir aðgerð er áhyggjuefni þar sem
tíðni þess er hærri en við opna aðgerð.
Veggspjald
V - 1 P2Y12 ADP-viötakinn er til staöar í sléttum
vöövafrumum æða og miðlar samdrætti
Anna-Karin Wihlborg', Tómas Guðbjartsson2, Lingwei Wang',
Oscar Östberg Braun', Atli Eyjólfsson2, Ronny Guslafsson2, David
Erlinge'
'Hjartadeild, 2hjarta- og lungnaskurðdeild háskólasjúkrahússins í
Lundi, Svíþjóð.
Ágrip: ADP gegnir mikilvægu hlutverki í samloðun blóðflagna með
því að virkja P2Y12 viðtaka, en lyf sem hemja þessa viðtaka (til
dæmis clopidogrel, Plavix®) eru notuð til að fyrirbyggja sega í
kransæðum. I þessari rannsókn könnuðum við þá tilgátu að P2Y12
viðtaka sé að finna í sléttum vöðvafrumum blá- og slagæða.
Efniviður og niðurstöður: Notast var við slagæða- og bláæðagræð-
linga 16 sjúklinga sem gengust undir kransæðahjáveituraðgerð á há-
skólasjúkrahúsinu í Lundi. í sléttum vöðvafrumum mældist mRNA
fyrir P2Y12 hátt samanborið við aðra P2 viðtaka, sérstaklega sam-
anborið við hina tvo ADP viðtakana, P2Yj og P2Y]3 (real-time
PCR). Með Western-blot aðferð sáust 50 kD bönd sem svipar til
þeirra sem sjást í blóðflögum. Til þess að afhjúpa æðasamdrátt
vegna P2Y12 viðtakans, og þannig líkja eftir aðstæðum in vivo, voru
æðarnar fyrst meðhöndlaðar með norepinephrine, síðan adenosine
og loks calcitonin-gene-related peptide sem veldur æðavíkkun. Síðan
var 2-MeSADP, sem er stöðugt lyf sem svipar til ADP, notað til að
framkalla samdrátt í innri brjóstholslagæð (IMA), greinum hennar
og litlum bláæðum (Emax = 15 ± 6 % af 60 mmol/L K+ samdrætti,
pEC50 = 5.6 ± 0.6, Emax = 20 ± 1 %, pEC50 = 6.8 ± 0.3 resp. Emax =
68 ±11 %, pEC50 = 6.7 ± 0.3). Að því búnu var samdráttur vegna 2-
MeSADP upphafinn með sérhæfðum P2Y12 hemjara, AR-C67085.
Ekki sást minnkun á samdrætti hjá sjúklingum sem lóku clopidogrel
en clopidogrel hemur ADP-örvaða samloðun blóðflagna með því
að hemja P2Y12 viðtaka. Þetta skýrist sennilega af því hversu óstöð-
ugt virka efni clopidogrels er.
Ályktun: ADP miðlar samdrætti í slag- og bláæðum með því að
virkja P2Y12 viðtaka. Lyf sem letja P2Y12 viðtaka geta því haft áhrif
á bæði samloðun blóðflagna en einnig hindrað samdrátt í æðum.
Slík lyf gætu haft þýðingu hjá sjúklingum sem gangast undir hjá-
veituaðgerð til að fyrirbyggja samdrátt og segamyndun í slag- og
bláæðagræðlingum fyrst eftir aðgerð.
V - 2 NUSS-aögerö - nýjung í meöferð trektarbrjósts
Tómas Guðbjartsson, Ramon Lillo-Gil, Per Jönsson, Erik Gyllsted
Hjarta- og lungnaskurðdeild háskólasjúkrahússins í Lundi, Svíþjóð
Inngangur: Trektarbrjóst (pectus excavatum) er algengur með-
fæddur galli sem sést hjá l%o barna, aðallega drengjum. Oftast er
trektarbrjóst án einkenna en í völdum tilvikum getur trektin þrengt
að bæði hjarta og lungum. Aðgerðir við trektarbrjósti eru langoftast
414 Læknablaðið 2004/90