Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2002, Page 68

HOLMFRIÐUR GARÐARSDOTTIR
um spænskrar tungu, sem þó féllu mörg hver í gleymsku þar til fynr
skömmu að femínískar fræðikonur hófust handa við að hefja þær að nýju
til vegs og virðingar. Bæði örvinglunin sem þær fundu fyrir sem konur í
karlstýrðu samfélagi og lítilsvirðingin sem þær upphfðu í bókmennta-
umræðu síns tíma voru opinberaðar og þeim gerð skil í þaula á sama
tíma og aðalverkefni þeirra var að lýsa aðstæðunum eins og þær litu út
frá þeirra eigin sjónarhóli. Það varð hins vegar hlutverk k\ænna síðar á
öldinni að brjóta þessar aðstæður til mergjar og koma með tillögur til
úrbóta.
Þroskasaga kvennabókmennta álfunnar
Rétt er að skoða stuttlega hverjar þessar tillögur voru sem konur komu
með til úrbóta og þau róttæku áhrif sem kvenfrelsisumræða 20. aldar
hafði á kvennabókmenntir Rómönsku Ameríku. Fjallað verður í því
samhengi sérstaklega um bókmenntasögu argentínskra kvenna þar sem
hún endurspeglar vel það sem átti sér stað annars staðar í álfunni. I byrj-
un aldarinnar settu valkyrjurnar Ocampo systur (Victoria (1890-1979)
og Silvina (1903-1999)), ásamt Ijóðskáldinu Alfonsinu Storni, mark sitt
á bókmenntaumræðuna vegna nýmæla í málnotkun. Þær kröfðust þegn-
réttar fyrir sjálfar sig og aðrar konur innan bókmenntaelítunnar og í
verkum þeirra takast kvenpersónurnar á við vanabundið iðjuleysi eigin-
kvenna í fjölskyldum yfirstéttarinnar og hlutverkaleysi þeirra utan heim-
ilis. Þær setja sig upp á móti þvingunaraðferðum samfélagsins gegn
ókvæntum konum og ofuráherslu á hjónabandið sem einu færu leiðina
fyrir konur til að verða fullgildir þjóðfélagsþegnar og virtar í samfélag-
inu.
Næsta kynslóð skáldkvenna og rithöfunda (m.a. þær Norah Lange
(1916-1972) og Silvina Bullrich (1915-1990)), setur umfjöllunarefnin
um ólíkt hlutskipti kynjanna á oddinn og gerir umræðuna um valdaátök
innan heimila opinbera. Ofangreindar skáldkonur ásamt Beatriz Guido
(1925-1988) og Griseldu Gambaro (f. 1928) verða fyrstar til þess að taka
þátt í opinberri pólitískri umræðu, með þ\a að staðsetja aðalpersónur
sínar - konur - sem virka þátttakendur í opinberu lífi.
A seinni hluta 20. aldar fjölgar mjög þeim konum sem leggja stund á
skrifdr og má skýra það bæði með hefðinni sem formæðurnar höfðu lagt
grunn að og aukinni menntun og þátttöku kvenna í almennri samfélags-
66