Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2002, Page 138

ELAINE SHOW.ALTER
býr í ritstörfum kvenna. Hinn hárfíni klofningnr krefst þess þó að við
bregðumst af jafnmiklu næmi og nákv^æmni við hinum smáu en ofurmik-
ilvægu frávákum, þeim uppsöfnuðu áhrifum kvenlegrar re\Tislu og úti-
lokunar, sem hafa markað sögu kvenlegrar ritunar. Aður en við getum
skráð þessa sögu, verðum við að afhjúpa hana, af þolinmæði og í þaula;
kenningar okkar þurfa að eiga sér traustan grundvöll í lestri og rann-
sóknum. Kvenhverf gagnrýni gefur okkur samt færi á að læra eitthvað
áþreifanlegt, varanlegt og raunverulegt um samband kvenna við bók-
menningu.
Fræðikenningar um ritun kvenna snúast nú um ferns konar mismun:
Líffræðilegan, málvísindalegan, sálgreiningarlegan og menningarlegan.
Hver þeirra felur í sér tilraun til að skilgreina og aðgreina einkenni
kvenrithöfunda og texta kvenna; og hver þeirra er jafhframt ákveðin
stefna innan kvenhverfrar femínískrar gagnrýni sem á sér sína efdrlætis-
texta, stíl og aðferðir. Þær skarast en koma gróflega hver í kjölfar ann-
arrar því hver þeirra felur í sér þá sem kom á undan. Eg mun núna reyna
að skýra ólík hugtök og hugmyndir þessara fjögurra kenninga um mis-
mun og leggja mat á nytsemi hverrar um sig.
Skrif kvenna og líkami kvenna
Meiri líkami, þess vegna meira skrifað.
Cixous, „Hlátur Medúsunnar“
Lífræn eða líffræðileg gagnrýni er öfgafýllsta yfirlýsingin um kvmjamun,
um óafmáanlegt mark líkamans á textanum: Líkamsgerð er textalæg.
Lífffæðileg gagnrýni er einnig ein leyndardómsfyllsta og torskildasta
fræðikenning femínískrar gagnrýni. Með því að vísa einfaldlega til lík-
amsgerðar er hætt við afturhvarfi til grófrar eðlishyggju, þeirra reður- og
eggjastokkakenninga í listum sem stuðluðu að kúgun kvenna áður fyrr.
Læknar Viktoríutímans töldu að líkamsstarfsemi kvenna rýrði skapandi
hluta heilastarfsemi þeirra um tuttugu prósent. Mannfræðingar á Vikt-
oríutímanum töldu að gáfnafar kvenna væri síðra en karla vegna þess að
framheili karlmanna væri þyngri og þróaðri en framheili kvenna.
Þrátt fyrir að femínískir gagnrýnendur hafni hugmyndum um að kon-
ur séu af líkamlegum orsökum síður ritfærar en karlar, grípa sumir fem-
136