Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2002, Qupperneq 170

JUDITH BUTLER
„kynja“-skotmörk sem álíta má að móti þau kynferðislega aðgreindu tið-
mið sem segja fyrir um líkamlegan heilleika, það senr „sameinar“ og ger-
ir líkama að kymlíkama. I kenningum sínum og skáldskap sýnir Wittig að
„heilleiki“ og „eining“ líkamans, sem oft eru talin til jákvæðra f\TÍr-
mynda, þjóna tilgangi sundurlimunar, hömlunar og yfirráða.
Tungumálið öðlast vald til að skapa „félagslegan raunvertdeika“ með
yrðingarathöfnum talandi sjálfsvera. I kenningu Wittig rdrðast vera tvö
stig raunveruleika, tvennskonar verufræðileg skipan. Félagslega byggð
veruffæði á sér upptök í undirstöðuveruffæði sem virðist vera for-félags-
leg og for-orðræðuleg. Þar sem „kyn“ tilheyrir orðræðubundnum raun-
veruleika (annars stigs) er til for-félagsleg tilvist sem skýrir uppbyggingu
hins orðræðubundna. Hún hafnar greinilega þeirri hugmynd strúktúral-
ismans að altækar gerðir merkingar séu til á undan hinni talandi sjálfs-
veru og stjórni myndun þessarar sjálfsveru og tali hans eða hennar. Að
hennar matd dreifa gagnkynhneigðar og skyldubundnar skipulagsheildir
sem eru til orðnar fyrir sögulega hendingu réttinum til óskoraðs og
valdatengds máls til karla en neita konum um hann. En þessi félagslega
lögskipaða ósamhverfa dulbýr og vanvirðir for-félagslega veruffæði sam-
einaðra og jafngildra persóna.
Wittig heldur því ffam að verkefni kvenna sé að taka upp stöðu hinn-
ar valdsmannslegu, talandi sjálfsveru - en það er í vissum skilningi veru-
ffæðilega grundvallaður „réttur“ - og þannig kollvarpa bæði kynflokk-
uninni og þeirri skyldugagnkynhneigð sem hún á upptök sín í. Að áliti
Wdttig er tungumálið mengi athafna sem eru endurteknar í tíinans rás
og skapa raunveruleikaafleiðingar sem á endanum eru mistúlkaðar sem
„staðreyndir“. A heildina litið hefur sú endurtekna athöfn að nafngreina
kynferðislegan mun sem hefur skapað þetta yfirbragð náttúrlegrar skipt-
ingar. „Nafngreining“ kyns er valdaaðgerð og nauðung, stofiianavædd
málathöfn [e. perfomttative] sem bæði skapar félagslegan veruleika og set-
ur honum reglur með því að krefjast orðræðulegrar/skynrænnar upp-
byggingar líkamans í samræmi við meginreglur kynferðismunar. Af
þessum ástæðum dregur Wittig þá ályktun að „í lrkömum okkar séunr
við neydd til að samsvara í smæstu atriðum ákveðinni hugmynd unt nátt-
úruna sem búin hefur verið til handa okkur ... „karlar“ og „konur" séu
pólitískar en ekki náttúrlegar staðreyndir“.7
Flokkunin „kyn“ neyðir „kyn“ sem félagslega stöðu líkama til þess að
168
7 Sama rit bls. 17.