Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2002, Síða 179

MONIQUE WITTIG: UPPLAUSN LÍKAMANS OG UPPSPUNNIÐ K\N
hneigðar. Writtig virðist með sínum sjónarmiðum hafna þeim möguleika
að gagnktmhneigð sé að eigin vilja eða óskum; en jafnvel þótt gagnkyn-
hneigð sé talin sk\4da eða ganga megi út frá henni, er ekki þar með sagt
að allar gagnkynhneigðar athafnir séu í rótina ákvarðaðar. Ennfremur
endurtekur róttæk sundurgreining Wattig á gagnkynhneigð og samkyn-
hneigð sömu sundurgreinandi tvenndarhyggjuna og hún telur sjálf vera
heimspekilegt einkenni hins gagnkynhneigða hugar.
Mín eigin sannfæring er sú að djúptæk aðgreining Wáttig á gagnkyn-
hneigð og samkynhneigð sé einfaldlega röng; að finna megi sálræna
samkynhneigð í gagnkynhneigðum tengslum og sálræna gagnkynhneigð
innan samkynhneigðra sambanda. Ennffemur eru tdl aðrar valda- og
orðræðumiðstöðvar sem byggja upp og móta sam- og gagnkynhneigð;
gagnkynhneigð er ekki eina valdbundna leiðin tdl þess að lýsa kynhneigð.
Fyrirmynd þeirrar samfellu gagnkynhneigðar sem Wittig lýsir sem við-
miði og staðli gagnkynhneigða sáttmálans er ómöguleg fýrirmynd,
„skurðgoð“ eins og hún bendir sjálf á. I nákv'æmari útleggingu innan sál-
greiningar gæti því verið haldið ffam að þessi ómöguleiki sé borinn á
borð í krafti þess að ómeðvituð kynhneigð sem ekki er alltaf orðin gagn-
kynhneigð sé flókin og full mótspyrnu. Þannig skapar gagnkynhneigð
allsk\ms staðlaðar kynferðisímyndir sem þó er aldrei unnt að holdgera og
sem sýna gagnkynhneigð ekki aðeins sem skyldulögmál heldur sem
óhjákvæmilegan skopleik í þvd að ófært reynist að gera að fullu grein fyr-
ir þessum ímyndum svo skiljanlegar séu. I raun mundi ég bjóða upp á
þessa sýn á gagnkynhneigð sem aðra leið til að horfa á hana ffá sjónar-
horni homma og lesbía. Þar er gagnkynhneigðin bæði skyldukerfi og
gamanleikur í eðli sínu, stöðug skopstæling sjálfrar sín.
Viðmiðið um skyldugagnkynhneigð ræðst af því valdi og ofbeldi sem
Wfittdg lýsir, en að mínu áliti er það ekki það eina sem heldur því gang-
andi. Wdttig telur nokkuð einfalt að finna leiðir til að spyrna gegn staðl-
aðri gagnkynhneigð. Aðeins fýdking fólks af holdi og blóði sem ekki er
þátttakendur í gagnk\mhneigðu sambandi innan banda fjölskyldu sem
telur endurframleiðsluna takmark eða lokamið (e. telos) kymhneigðarinn-
ar, á þar af leiðandi í virkri baráttu gegn kynferðisflokkun eða hlítir að
minnsta kostd ekki flokkun samkvæmt stöðluðum forsendum og fyrirætl-
unum. Það að vera lesbía eða hommi er í augum Wittig að þekkja ekld
lengur kyn sitt, að vera með í þeim ruglingi og flokkafjölgun sem gerir
k\m að ómögulegri sjálfsmyndarflokkun. Þó að þessi hugmynd Wittig
*77