Þjóðlíf - 01.03.1988, Blaðsíða 29

VIÐSKIPTI
Sameining flugfélaganna, Flugfélags íslands og Loftleiða 1973 var ekki sársaukalaus.
Þá var reynt að mýkja ímynd sameiningarinnar með þessari mynd. Enn í dag deila
Flugfélagsmenn og Loftleiðamenn um arftakann og ágæti hans. „Loftleiðir komnar á
hausinn", segja Flugfélagsmenn. „Argasta bull. Flugleiðir lifa af eignum Loftleiða",
segja Loftleiðamenn.
vilji það, nema það verði knúið til þess vegna
vanda Flugleiða eins og síðar verður vikið
að. Fjármagnseign Eimskips leyfir hins veg-
ar skýlausan rétt á þremur fulltrúum í stjórn
Flugleiða.
Loftleiðir á
hausnum
„Það sem raunverulega hefur gerst er að
Loftleiðir eru komnar á hausinn", sagði hátt-
settur starfmaður Flugleiða í samtali við
Þjóðlíf um núverandi stöðu, „en Flugfélagið
Eignasala
Flugleiða
Annað árið í röð eiga Flugleiðir sölu á eign-
um að þakka að hægt er að sýna bókhalds-
hagnað af rekstri fyrirtækisins. í fyrrasýndi
ársskýrsla 156.6 milljóna króna hagnað af
sölu eigna á árinu 1986 og á sl. ári varð um
400 milljón króna hagnaður af sölu eigna.
Fjárfestingar eru nánast engar í nýjum vél-
um.
lifir og dafnar". Þá er bent á að Atlantshafs-
flugið, sem Lofleiðir áttu heiðurinn af, hafi á
sl. ári verið rekið með 400 milljón króna tapi.
Ástæðurnar segja forystumenn Flugleiða
vera að launakostnaður hafi hækkað um
35%-40%, eldsneytiskostnaður hafi hækkað
svipað og að 11% rýrnun dollars gagnvart
krónu setji stærsta strikið í reikninginn. En
því fer víðs fjarri að allir séu sammála um
þessar skýringar fyrirtækisins.
Kostnaður við Ameríkuflugið er talinn
hafa hækkað um 26% en tekjur ríflega 18%.
Kostnaðurinn er talinn vera um 3400 mill-
jónir króna en tekjurnar um 3 milljarðar
króna. Hins vegar hafa viðskipti fyrirtækis-
ins í auknum mæli beinst yfir á Evrópumark-
að á síðustu misserum ekki síst vegna gengis-
þróunar dollars og þróunar í flugmálum í
heiminum. „Ævintýrið er búið, menn geta
ekki lengur orðið ríkir á Ameríkufluginu",
sagði Flugleiðamaður við Þjóðlíf.
En eru allir á þeirri skoðun að Loftleiða-
hluti Flugleiða sé farinn á hausinn en Flugfé-
lagshlutinn vaxi og dafni? „Ég held að það sé
alveg öfugt, sem sést best af því, að ef eignir
Flugleiða í dag eru skoðaðar þá eru það ein-
ungis eignir sem Loftleiðir áttu og komu með
í búið eða urðu til eftir sameininguna", segir
Kristjana Milla Thorsteinsson stjórnarmað-
ur í Flugleiðum í samtali við Þjóðlíf. Hún
bendir einnig á, að Loftleiðir hafi verið með
helming Evrópuflugsins fyrir sameiningu
auk Ameríkuflugsins. Ameríkuflugið standi
líka að baki 60% til 70% tekna Flugleiða og
það fjármagn hafi auðvitað verið notað til
kaupa á vélum félagsins fyrir Evrópuflugið
og öðrum eignum. „Loftleiðir fengu ekki
grænan eyri fyrir uppbyggingu sína í Banda-
ríkjunum og þá aðstöðu alla. Og Hótel Loft-
leiðir fengu þeir alveg frítt, bara gefins",
segir Kristjana Milla.
Ráðgjafarfyrirtækið hefur verið að störf-
um frá því sl. haust en skilar ekki af sér fyrr
en í apríl. Talið er víst að firmað bendi á
nokkrar leiðir til að losa Flugleiðir úr kreppu
NAtlantshafsflugsins, en hins vegar verða
forstöðumenn Flugleiða í þeirri leiðinlegu
aðstöðu á aðalfundinum að þurfa að skýra
frá afleitri stöðu á Bandaríkjafluginu án þess
að geta bent á leiðir til úrlausnar í samræmi
við niðurstöður ráðgjafarfyrirtækisins.
Hitt er ljóst að Flugleiðir verða að bregð-
ast við snarlega ef ekki á mjög illa að fara.
Viðbrögð hafa verið þau til að byrja með að
reyna að selja meira á N-Atlantshafsflugið
hjá söluaðilum í Evrópu og fá þannig
evrópskan gjaldmiðil í stað dollars fyrir þetta
flug. Reynt hefur verið að skrúfa niður alla
kostnaðarliði. Þá hefur fyrirtækið selt frá sér
eignir. En menn eru engu að síður efins um
að slíkar ráðstafanir nægi, framtíðarmögu-
leikarnir séu einfaldlega of takmarkaðir.
Reiknað er með að frjálsræði aukist mjög
með tilslökunum á flugrekstrarleyfum og
þess háttar í Evrópu og flugmarkaðurinn
verði enn „villtari" en nú. Telja flugspekúl-
antar að það muni leiða til þess að flugfélög-
um fækki enn og erfiðara verði fyrir minni
félögin að standa í samkeppninni en nú. Enn
fremur ganga í gildi evrópskar reglur um
hávaðamengun árið 1992, sem leiða til þess
að vélar Flugleiða, Boeing 727 og DC8 verða
úr leik nema með meiriháttar endurbótum.
Þar með er verið að segja að ef Flugleiðir
ætluðu sér óskertan hlut á næstu árum á am-
erísk/evrópskum markaði yrði firmað að
festa kaup á nýjum flugvélum. Með núver-
andi ískyggilegum hallarekstri gengur það
dæmi ekki upp. Og það þykir mönnum enn
verra, því allur íslenski farþegaflugvélaflot-
inn þarfnist endurnýjunar, ef hann á að ná
hagkvæmni í rekstri og verða samkeppnis-
hæfur á alþjóðamarkaði.
*
Ut úr öngstrœtinu?
Meðal þeirra leiða sem koma til álita út úr
vandanum er sú, að fá flugfélag til samstarfs
29