Þjóðlíf - 01.11.1988, Blaðsíða 5

Leiðari
Argentína
Peronistar sigurstranglegir. Kristín
Sævarsdóttir skrifar um kosningarnar í
Argentínu sem einkennist af baráttu
innan flokka radikala og peronista .... 48
Svíþjóð.
Við erum hvorki sósíalistar né
borgaraleg, segir málpípa sænskra
græningja í viðtali við Ingólf V.
Gíslason um umhverfismál, græningja-
pólitíkina eftir kosningarnar og fleira .. 49
England
Bandaríki Evrópu ekki til umræðu
að mati Thatchers ..................... 52
MENNING
Af lágu leiði. Kafli úr nýri bók
Björns Th. Björnssonar um gamla
kirkjugarðinn við Suðurgötu ......... 55
Kvikmyndir
Marteinn St. Þórsson skrifar um
kvikmyndir. Brazil og baráttan við
skrifræðið, Blús berfættu lögreglunnar,
innlendar og erlendar kvikmynda-
fréttir — og stjörnugjöf.............. 57
Saltfiskur og steindir gluggar. Sigríður
Ásgeirsdóttir myndlistarmaður ........ 60
Það hjálpar enginn skáldum. Spjallað
við Gyrði Elíasson rithöfund, sem
er að senda frá sér nýja bók.......... 62
Nýjar bækur
Fréttamolar um væntanlegar jólabækur
nokkurra bókaforlaga.................. 63
UPPELDI
Börn hafa það ekki alltaf gott.
Vilborg G. Guðnadóttir skólahjúkrunar-
fræðingur segir frá óhugnanlegum
aðstæðum barna í Reykjavík ............. 69
Bjartsýn þjóð gegn gjaldþrotum
Það er ekki ný bóla að íslenska veiðimannasamfélagið sjái framan í hallæri endrum
og sinnum . Það er hins vegar nýtt að það fari að kreppa að í miðju góðæri eins og hér
hefur verið að gerast síðustu misseri. Ástæður þess samdráttar sem nú er tekinn að
hrjá landsmenn, eru auðvitaö margvíslegar, en flestir eru þó á eitt sáttir um að íslenska
efnahagslífið hafi ekki risið undir hávöxtunum sem pínt hafa einstaklinga og fyrirtæki
að undanförnu. Og nú er svo komið að atvinnulífið nær varla andanum.
Sífellt fleiri eru farnir aö átta sig á því, að sú peningastefna sem rekin hefur verið á
drjúga sök að máli. En jafnframt hefur ótrúlegt sinnuleysi stjórnvalda bæði gagnvart
útflutningsatvinnuvegunum og samdráttarþróuninni einkennt ástandið í þjóðfélaginu
síðustu mánuði. Og það var einnig þessi þróun sem átti hlut að falli síðustu ríkisstjórn-
ar. Landsmenn ætlast nú til þess, að ríkisstjórn taki þátt í að leysa vanda, sem að ýmsu
leyti má rekja til fyrri ríkisstjórna. Pólitískt andrúmsloft er gerbreytt í landinu og það er
ekki lengur litið á háa vexti sem náttúrulögmál. Efnahagskreppa er ekki heldur
náttúrulögmál, það má vinna gegn henni.
Samdráttareinkennin hafa hvarvetna í landinu komið fram. Og nú er málum svo
háttað að harkalegustu einkenni samdráttar; gjaldþrot og lokun fyrirtækja, eru algeng-
ust orðin á höfuðborgarsvæðinu. En þessi þjóð lifir á sjávarútvegi og þegar þrengir að
honum koma keðjuverkanirnar í Ijós. Þær þrengingar sem nú hafa orðið í þjónustu-
greinum á höfuðborgarsvæöinu eru þannig til komnar m.a. vegna þrenginga í sjávar-
útvegnum. Þannig er þjóðin ein heild í efnahagslegu tilliti, ein þjóð. Og vandi lands-
byggðar, eða vandi höfuðborgar, er þannig ekki einkavandi fólks á viðkomandi lands-
svæðum, heldur sameiginlegur vandi þjóðarinnar.
í Þjóðlífi að þessu sinni er fjallað um gjaldþrot einstaklinga og fyrirtækja. Afleiðing-
arnar eru hrikalegar eins og fram kemur í umfjölluninni. Þau vandamál sem upp koma;
atvinnuleysi og óhamingja, eru þess eðlis að samfélagið þarf að koma til móts við
fólkið og draga úr þjáningunni bæði félagslega og efnahagslega. Það er iskyggilegt í
þessu efni, hversu seinlegt og óskilvirkt upplýsingakerfi stjórnvalda er í málefnum
atvinnu- og efnahagslífsins. Þannig er t.d. ekki nákvæmlega fylgst með fjölda gjald-
þrota eða þróuninni í efnahagslífinu. En það segir sig sjálft að því fyrr sem upplýsingar
berast um ástandið, þeim mun fyrr er hægt að grípa til ráða, sem hugsanlega gætu
dregið úr afleiðingunum. Og komið í veg fyrir harkalegri afleiðingar eins og t.d.
fjöldaatvinnuleysi.
Menn greinir á um það hversu lengi samdrátturinn muni vara. Hitt er Ijóst að því fyrr
sem stjórnvöld og þjóðin brettir upp ermarnar, þeim mun fyrr tekst okkur að leysa
vandann. Fólk er nefnilega sammála um að lífsgleði og bjartsýni skipti atvinnulífið
mestu máli. íslendingar vilja ekki atvinnuleysi og það verður aldrei þolað. Það er því
bjartsýn þjóð sem nú ræðst til atlögu við gjaldþrotin og hefur nýja sókn í efnahagslífinu.
Það er engin ástæða til að örvænta. íslendingar hafa áður séð í sortann. Bjartsýn þjóö
á þrátt fyrir stundar samdrátt í efnahagslífinu glæsta framtíð fyrir höndum.
Óskar Guðmundsson
BÍLAR
Ingibergur Elíasson skrifar bílaþátt,
Listin að nema staðar ásamt formála .. 75
ÝMISLEGT
Barnalíf.............................. 73
Krossgáta ............................ 78
Útgefandi: Félagsútgáfan h.f. Vesturgötu 10, box 1752, 121 Reykjavík, sími 621880. Stjórn Félagsútgáf-
unnar: Svanur Kristjánsson, Björn Jónasson, Ásgeir Sigurgestsson, Jóhann Antonsson, Pétur Reimars-
son. Varamenn: Árni Sigurjónsson, Brynjar Guðmundsson. Framkvæmdastjóri: Ólafur Sigurðsson.
Ritstjóri Þjóðlífs: Óskar Guðmundsson. Biaðamenn: Einar Heimisson, Kristján Ari Arason. Erlendir
fréttaritarar: Arthúr Björgvin Bollason (Miinchen), Ásgeir Friðgeirsson (London), Einar Karl Haralds-
son (Stokkhólmi), Guðrún Helga Sigurðardóttir (Fínnland), Ingólfur V. Gíslason (Lundi), Jón Asgeir
Sigurðsson (New Haven), Yngvi Kjartansson (Osló). Innlendir fréttaritarar: Jóhannes Sigurjónsson
(Húsavík), Páll Ásgeirsson (ísafjörður), Smári Geirsson (Neskaupstaður), Sveinn Helgason (Selfoss).
Setn. og fl. María Sigurðardóttir. Ljósmyndir: Marisa Arason. Forsíða, hönnun: Erlingur Páll Ingvars-
son. Ljósmvnd á forsíðu: Guðmundur Ingólfsson. Auglýsingastjóri: Steinar Viktorsson. Auglýsingar:
Hörður Pálmarsson. Skrifstofustjóri: Guðrún Björk Kristjánsdóttir. Áskriftarstjórnun m.m.: Kristinn
H. Einarsson. Tölvuumbrot, filmuvinna, prentun og bókband: PrentstofaG. Benediktssonar Kópavogi.
Áskriftasími: 621880. Auglýsingasímar: 26450 og 28149.
5