Þjóðlíf - 01.11.1988, Blaðsíða 68

Nýjar bækur
baki. Þeim kemur þess vegna sumt af því sem
segir frá í þessari bók og bókinni Gullna
flugan sem kom út í fyrra, jafn mikið á óvart
og lesendum sem stóðu málinu víðsfjarri.
Undirheimar íslenskra stjórnmála er sjálf-
stætt framhald Gullnu flugunnar.
Saga Þorlákshafnar
Saga Þorlákshafnar til loka áraskipaútgerð-
ar eftir Skúla Helgason. Þetta er þriggja
binda ritverk. Hér er á ferðinni einskonar
safn til sögu Þorlákshafnar. Höfundur verks-
ins hefur unnið að söfnun heimilda varðandi
Þorlákshöfn í áratugi. Fyrri bækur hans eru
Saga Kolviðarhóls og Sagnaþættir úr Árnes-
sýslu í tveimur bindum. Saga Þorlákshafnar
er viðamikið og margþætt verk, í senn safn
þjóðsagna frá Þorlákshöfn, sagnræðileg út-
tekt á sögu staðarins, þjóðháttarit um sjó-
sókn fyrri tíma þar sem útgerðarsagan er
rakin frá stofnun biskupsstóls í Skálholti þar
til áraskipaútgerð lauk um 1929, og ævisög-
urit sögufrægra bænda og sjósóknara í Höfn-
inni eins og t.d. Jóns Árnasonar og Jóns
Ólafssonar. Auk þessa er hér safnað á einn
stað ýmsu efni varðandi Þorlákshöfn er birst
hefur áður í blöðum og bókum eða hefur
varðveist í handritum. Bækurnar eru ríku-
lega myndskreyttar.
Lækningahandbókin
Lækningahandbókin eftir Erik Bostrup í
þýðingu Ólafs Halldórssonar líffræðings.
Formála ritar Guðjón Magnússon aðstoðar-
landlæknir. Lækningahandbókin er í sarna
broti og hin vinsæla Vegahandbók. Hún er
rúmar 350 bls. handhæg og auðveld í notkun.
Það sem er nýmæli við þessa bók er upp-
bygging hennar og framsetning efnis. I stað
þess að fjalla skipulega um einstaka sjúk-
dóma eftir eðli þeirra eða staðsetningu eru
efnisatriði bókarinnar í stafrófsröð. Þetta
auðveldar leit að svörum við spurningum og
gerir þann fróðleik sem bókin hefur að
geyma aðgengilegan með uppflettingum. I
bókinni er að finna ýmsar greinar sem ætlað
er að auðvelda fólki að glöggva sig á ýmsu
því er snertir sjúkdóma beint eða óbeint. Má
þar nefna greinar um frumuna, genaþætt-
ingu, svefn, verkun margvíslegra lyfja og
gerð og starfsemi ýmissa líffæra. Auk að-
stoðarlandlæknis hafa yfirlesið handritið
þeir Kristján Guðjónsson, deildarstjóri hjá
Tryggingastofnun ríkisins, Pálmi Hallgríms-
son læknir, Örn Bjarnason læknir og ritstjóri
læknablaðsins og Jóhannes Tómasson, rit-
stjórnarfulltrúi við Læknablaðið.
Mývatn
Mývatn A Paradise for Nature lovers eftir
David Williams. Bókin er rituð á ensku, hún
er 144 bls. og í henni eru 133 litmyndir og kort
sem tengjast efni bókarinnar. Bókinni fylgir
sérprentuð teikning, víðmynd, af öllum
fjallahringnum við Mývatn með nöfnum
allra fjallanna. Þá teikningu gerði Sigurður
Valur Sigurðsson. Þótt Mývatn og Mývatns-
svæðið sé meginviðfangsefni bókarinnar þá
fjallar höfundurinn samhliða um sögu lands
og þjóðar en efninu skiptir hann í þrjá aðal-
kafla. Fyrsti kaflinn ber heitið Landið. Und-
irkaflar eru: Eldfjallaeyjan, ísland á ísöld,
Mývatn eftir ísöld, Mývatnseldar og Kröflu-
eldar. Annar kaflinn nefnist Þjóðin. Undir-
kaflar hans eru: Landnámið, Island frá 12. —
19. aldar, Nítjándaöldin, Umheimurinn upp-
götvar Mývatn, Mývatn á 20. öldinni, Orkan
beisluð, Lífið við vatnið árið um kring og
framtíðin. Þriðji kaflinn ber heitið Fuglarn-
ir. Hönnun bókarinnar annaðist Sigurþór
Jakobsson. Eins og að framan segir þá fjallar
bókin einnig um sögu lands og þjóðar og er
því hin besta landkynning.
Minningar Huldu
Minningar Huldu Á. Stefánsdóttur, lokabindi
sem ber undirtitilinn Skólastarf og efri ár.
Bókin skiptist í tvo meginhluta. Nefnist hinn
fyrri Tveir skólar, en hinn síðari Við glugg-
ann minn. í fyrri hlutanum segir hún frá
Kvennaskólanum á Blönduósi þar sem hún
var tvisvar skólastjóri og Húsmæðraskóla
Reykjavíkur sem stofnaður var á stríðsárun-
um. í skólastarfinu kynntist Hulda hundruð-
um námsmeyja og aðstandendum þeirra,
kennurum, ábyrgðarmönnum og forvígis-
mönnum skólanna. I síðari hluta bókarinnar
situr Hulda við gluggann sinn í Reykjavík,
háöldruð kona, og lætur hugann reika. Loks
eru í lokabindinu sem hinum fyrri ljósmynd-
ir, gamlar og nýjar, sem efninu tengjast og
vandaðar og ítarlegar skrár um öll ntanna- og
staðarnöfn sem skipta þúsundum í bindun-
um fjórum.
Þrautgóðir
Þrautgóðir á raunastund nítjánda bindi
björgunar- og sjóslysasögu Islands eftir
Steinar J. Lúðvíksson fjallar um árin 1972,
1973 og 1974. Þetta er jafnframt síðasta bindi
bókaflokksins í bili að því undanskildu að
áformað er að gefa út lykilbók með ítarleg-
um nafnaskrám á næstunni. Á þeim árum
sem bókin fjallar um gerðust margir stórvið-
burðir og má þar m.a. nefna er togarinn
Hamranes sökk út af Jökli í júnímánuði 1972,
en mikil réttarhöld fylgdu í kjölfar þess at-
burðar, hörmuleg sjóslys er urðu í skaða-
veðrum í febrúar 1973 en þá fórust vélbátarn-
ir María og Sjöstjarnan með allri áhöfn. Stóð
leitin að áhöfn Sjöstjörnunnar í tíu daga og
mun umfangsmesta leit á sjó við ísland. Þá
segir frá strandi breska togarans Port Vale
við ósa Lagarfljóts og fjölmargar aðrar frás-
gagnir eru í bókinni.
68