Þjóðlíf - 01.11.1988, Blaðsíða 51

ERLENT
31

m ÆiM < Ji jmj jJSSffg & sJfl
* /ví t|
4Mi fflr ' A
jr ,j
WgÆ

Mikið fjör einkenndi kosningabaráttu Græningja í Svíþjóð. Skoðanakannanir bentu til að erfitt yrði að mynda stjórn án þáttöku
þeirra. Reyndin var þó önnur.
annan. Þá skortir öll tengsl við raunveruleik-
ann. Síðan viljum við mikla tekjujöfnun og
þar erum við trúlega nálægt VPK (kommún-
istaflokknum). En í atvinnulífinu trúum við
alls ekki á skipulagshyggju. Við viljum gefa
fólki tækifæri til framkvæmda, ýta undir
frumkvæði eins og hægt er. Þar stöndum við
langt frá VPK svo það dæmi sé aftur tekið.
Sænskir jafnaðarmenn hafa hins vegar aldrei
verið mjög sósíalískir þegar kemur að at-
vinnulífinu. Við höfum ekkert á móti sér-
eignarréttinum, en þó þannig að við viljum
hafa ströng lög til að takmarka alla iðju sem
ógnar umhverfinu. Við viljum líka ýta undir
sameignarfyrirkomulagið. Hvað varðar
hlutabréfaeign t.d. viljum við að starfsmenn
fyrirtækja og íbúar í nágrenni þeirra fái
möguleika til að eignast beint 1/3 hlutabréf-
anna.
Verðbréfaniarkaðurinn verður sem sagt
til eftir sem áður í grænni Svíþjóð?
— Já, hann verður til, en trúlega verða
fjármálamennirnir nokkuð áhyggjufullir.
Það kemur til með að sýna sig eftir næstu
kosningar þegar við verðum í oddaaðstöðu.
Þeir eru mjög hræddir um að verðbréfa-
markaðurinn hrynji ef græningjar fá oddaað-
stöðu. Við sjáum til eftir þrjú ár.
Nú voru niargir búnir að spá því að þið
fengjuð þá aðstöðu núna en svo reyndist
ekki. Heldurðu að það sé gott eða slæmt fyrir
flokkinn?
— Það verður eðlilega leiðinlegra. Við
verðum ekki jafn spennandi þetta kjörtíma-
bil. En fyrir okkur sem stjórnmálaflokk er
það vafalaust mun betra því við fáum tæki-
færi til að þreifa okkur áfram á allt annan
hátt. Við gætum haft meiri áhrif í oddaað-
stöðu en um leið hefði verið hætta á að við
lentum í ónauðsynlegum átökum og vanda-
málum vegna reynsluleysis. Það getur verið
gott að losna við slíkt. Okkur gefst líka færi á
að reka „hreinni" græna pólitík næstu þrjú
ár. Síðan getum við tekið við oddaaðstöð-
unni.
Það er annað í sambandi við fylkingaskipt-
inguna sem ég vildi koma að. í mörgum
stærstu samfélagsmálunum, svo sem iðnað-
aruppbyggingunni, hagvextinum o.þ.h. er
hin klassíska tvískipting í borgara og sósíal-
ista ekki fyrir hendi eins og fólk kannski
heldur. Þar eru þvert á móti jafnaðarmenn
og moderatar (sá flokkur sem í Svíþjóð
stendur lengst til hægri) innilega sammála.
Þeir vilja byggja eins mikið og framast er
unnt, leggja vegi, stórefla iðnaðinn og þá
helst á svæðum þar sem þegar er þensla. Að
þessu leyti eru bæði jafnaðarmenn og
moderatar höfuðandstæðingarokkar. Mark-
mið okkar, að skapa samfélag sem er í jafn-
vægi við náttúruna, gengur þvert á stefnumið
þeirra. Hingað tii hefur verið unnið að því að
skapa samfélag sem á einhvern hátt er sett
ofaná jörðina og í raun tekur ákaflega lítið
tillit til fólks, hvernig því líður og hvað það
vill.
En ef moderatarnir og jafnaðarmenn eru
sammála um þetta, — hvar er þá hugsanlega
oddaaðstaða ykkar?
— Nei, það er langt í að við fáum einhverja
oddaaðstöðu hvað þetta varðar. Fólk er
fjarri því að átta sig á þessum tengslum. Við
51