Læknablaðið : fylgirit - 01.10.2001, Blaðsíða 74

SIÐFRÆÐI FÓSTURGREININGAR
Hann er jafnvel meðvitaðastur um einangrun sína
þegar hann er góður eins og sagt er. Þá er hann oft
algjörlega einn og á ekki í annað hús að venda en til
þeirra sem eru í svipaðri aðstöðu.
Önnur þversögn, sem kannski er ekki síður at-
hyglisverð, er sú staðreynd að þegar menn eru lokað-
ir inni á spítölum vegna geðrænna vandmála, er sagt
sem svo: Það er verið að vernda þjóðfélagið gagnvart
sjúklingunum og sjúklingana gagnvart þjóðfélaginu.
En hver er vernd sjúklinganna í raun og veru? Þeir
þurfa ol't að horfast í augu við heim sem er miklu
harðari og kaldari en heimurinn fyrir utan. Dauðs-
föll, til að mynda sjálfsvíg, eru miklu algengari í
þeirra heimi en í heimi meðalmannsins fyrir utan
múrana.
Hér er ef til vill stærsta þversögnin í sambandi
sjúklinga og þjóðfélags. Annað sem nefna mætti eru
viðhorf þjóðfélagsins til stuðnings og hjálpar. Stjórn-
málamenn tala gjarnan um afrekin sem unnin hafa
verið, til að mynda öryrkjablokkir, og vissulega mega
menn vera stoltir af þeim, en í umræðunni horfa
menn oft aðeins á byggingarnar og mælikvarðinn á
árangur verður efnislegar framkvæmdir, en ekki sú
tilvera sem fólki er búin og fólk býr við, ekki ein-
semdin á göngunum eða inni í litlu íbúðunum.
Menn hafa stundum spurt hvernig ég hafi getað
skrifað sögu um mann jafn nákominn mér. Þó að í
spurningunni sé fólginn ákveðinn misskilningur má
líka snúa henni við og spyrja: Hvernig hefði ég getað
komist hjá því?
Þegar Viktor kom til okkar sagði liann: „Þetta er allt í
lagi. Ég sagði þjónmmm að þið vœruð frœndur mínir
úr afskekktum dal norðan heiða. “
„ Trúðu þeir því?“
„Já, ég sagði þeim að þið hefðuð sjaldan komið til
borgarinnar og að ég vœri að hjálpa ykkur við að selja
jörð. “
„Spurðu þeirhvað þú gerðir?“
„Nei, en ég sagðist vera fasteignasali. “
Brátt var okkur vísað til borðs. Við völdum okkur
það besta af matseðlinum sem var bundinn inn eins og
bók. I forrétt pöntuðum við glóðarsteiktan humar og
nautalundir í aðalrétt og Viktor valdi vínin.
Ég var löngu hœttur að spá í þúsundkallana sem
hver munnbiti kostaði, en naut þess að tyggja matinn
og finna vínið renna, lét hugann reika um matsalinn
inni á Kleppi og hló.
Það var skvaldur í loftinu og lágvœr sígild tónlist,
konurnar vel tilhafðar eins og listmunir, mennirnir
kátir og hressir. Það var ekkert sjálfsagðara en þessi
heimur, Ijós borgarinnar litlir deplar úti. Við vorum
hátt yfir allt hafnir.
Þegar kaffið og koníakið kom skáluðum við fyrir
Pétri. Við vorum sammála um að þetta vœri góð erfi-
drykkja. Með kaffinu og koníakinu bauð Viktor pill-
ur, en við Óli vildum frekar ís; og það var komið með
svo skrautlegan ís að við œtluðum varla að þora að
snerta hann.
Viktor lét bœta nokkrum sinnum í koníaksglösin
og við vorum afslappaðir og rólegir. Svo tók Viktor
upp penna og lítið blað, bað þjóninn að fœra okkur
vindla og koma með reikninginn.
Vindlarnir komu íflottum kassa, stórir drjólar, sem
við reyktum afáfergju. Þegar Viktor opnaði reikning-
inn, sem lá samanbrotinn á litlum disk, sá ég á fjölda
tölustafanna að það var enginn öryrkjabragur yfir
honum.
Við vorum hálfnaðir með vindlana og höfðum
drukkið ein fimm koníaksglös þegar þjónninn kom
og Viktor afhenti honum blaðið sem hann hafði hrip-
að eitthvað niður á og leit út eins og útfyllt ávísun.
Þjónninn tók blaðið upp einsog hann byggist við
að sjá ávísun. Svo sá ég að hann stirðnaði og augu
hans hringsnerust. Hann sneri sér við og gekk hröðum
skrefum í átt að eldhúsinu með blaðið í hendinni. Á
blaðið hafði Viktor skrifað: „ Við erum allir vistmenn
á Kleppi. Verið svo vinsamlegir að hringja á lögregl-
una strax. Þetta var ákaflega ánœgjuleg máltíð. “
74 Læknablaðið 2001/87/Fylgirit 42