Læknablaðið : fylgirit - 01.12.2002, Qupperneq 61

ÁGRIP VEGGSPJALDA / XI. VlSINDARÁÐSTEFNA HÍ I
V 21 Algengi taugaskemmda hjá einstaklingum með full-
orðinssykursýki á íslandi
Friftný Hcimisd«ttir12,Vilmundur Guðnason23, Gunnar Sigurðssoni.23,
Rafn Benediktsson!3,3
iLæknadeild HÍ, 2Hjartavernd Kópavogi, 3lyfla:kningadeild Landspítala Fossvogi
fridnyh@simnet.is
Inngangur: Sykursýki af tegund 2 (SS2) hefur flókna sjúkdóms-
mynd og margir þjást af fylgikvillum. Erlendar rannsóknir telja að
40-50% sykursjúkra hafi taugaskemmdir. Algengi einkenna og
teikna um taugaskemmdir hjá sjúklingum með SS2 er ekki kunn
hérlendis og því vert að kanna það.
Efniviður og aðferöir: Þrjú þúsund níu hundruð tuttugu og tveir
tóku þátt í Fullorðinssykursýkirannsókn Hjartaverndar (NIDDM)
og íslenskrar erfðagreiningar 1998-2000. Fjörutíu og einum úr
NIDDM-rannsókninni var boðið að taka þátt. Sá hópur voru sykur-
sjúkir (SS2), fæddir 1925-1965, með greindan sjúkdóm í að minnsta
kosti átta ár, bjuggu á og nærri höfuðborgarsvæðinu og áttu maka
(SB) sem voru í NIDDM-rannsókninni. Fjörutíu og einn sjúklingur
með SS2 og 37 makar tóku þátt.
Niðurstöður: Meðalaldur þátttakenda (±staðalfrávik; SD) var
70,3±6,7 ár hjá sjúklingum með SS2 og 69,7±7,4 ár hjá SB (p=ns).
SS2 höfðu greinda sykursýki að meðaltali í 17,1±8,3 ár; 48,8%±15,3
CI í SS2 sögðust hafa einkenni um taugaskaða samkvæmt NSS
(Neuropathy Symptom Score) en 35,3%±16,1 CI hjá SB (p=ns);
24,4%±13,1 CI sögðusl hafa mikil einkenni (7-9) samkvæmt NSS
hjá SS2 en 5,9%±7,9 CI hjá SB (p<0,03). Marktækt algengara var að
SS2 höfðu óeðlilega klíníska fótaskoðun. Samkvæmt því höfðu
34,2%±14,5 CI SS2 teikn um taugaskaða samkvæmt NDS (Neuro-
pathy Disability Score) í samanburði við 11,8%±10,8 CI hjá SB
(p<0,02). Hins vegar voru aðeins tveir SS2 sjúklingar með NDS>6.
Marktæk fylgni var á milli VPT (vibration perception test) og NDS
hjá SS2 (p<0,001; R=0,7). Fylgni var á milli aldurs og NDS hjá SS2
(p<0,01; R=0,4) en ekki marktækt milli sjúkdómslengdar og NDS.
HbAlc-mælingar frá þessum tíma voru tiltækar fyrir 15 SS2
sjúklinga og var marktæk fylgni milli þeirra og NDS (p<0,03;
R=0,6).
Ályktanir: Um þriðjungur sykursjúkra eru með merki um tauga-
skemmdir. Algengi taugaskemmda hjá íslenskum SS2 sjúklingum
er lágt og flest tilfelli eru væg.
V 22 Öryggi rabeprazóls og ómeprazóls í viðhaldsmeðferð
á vélindabakflæði. Áhrif fimm ára meðferðar á gastríni
• sermi
Bjami Þjóðleifsson1, Hallgrímur Guöjónsson1, Einar OddssonL Neil Miller2
1 Rannsóknarstofa í meltingarsjúkdómum Landspítala Hringbraut, 2Eisai Ltd,
London
bjarnit@landspitali.is
Inngaugur: Hækkun á gastríni í sermi er eðlileg lífeðlisfræðileg af-
leiðing af meðferð með sýrulækkandi lyíjum og er í réttu hlutfalli við
virkni lyfjanna. Ómeprazól er broliö niður af CYP2C19 ensíminu og
er virkni breytileg milli einstaklinga og getur því gefið mismunandi
sýruhemlun. Rabeprazól brotnar niður óháð CYP2C19 og virkni
milli einstaklinga er lítið breytileg. Hækkun á gastríni í sermi veldur
carcinoid æxlum hjá rottum en það hefur ekki fundist hjá mönnum.
Tilgangur: Að kanna áhrif fimm ára meðferðar með ómeprazóli 20
mg eða rabeprazóli 10 eða 20 mg á gastríni í sermi hjá mönnum.
Efniviður og aðferðir: Skilyrði fyrir þátttöku var vélindabakflæði
með bólgu, sem hafði gróið á PPI meðferð, hvort tveggja staðfest
með speglun. Tvö hundruð fjörutíu og þremur sjúklingum var síðan
gefið ómeprazól 20 mg eða rabeprazól 10 eða 20 mg, sem var
ákveðið með tvíblindu slembivali. Eitt hundrað tuttugu og þrír luku
fimm ára meðferð. Gastrín í sermi var mælt eftir 13, 26 og 52 vikur
og síðan árlega eftir það.
Staðtölulegur samanburður var gerður með ANOVA líkani af
logariþma breyttu svæði undir gastrínblóðþéttnikúrfu (AUC).
Niðurstöður: Enginn staðtölulegur munur var á AUC milli með-
ferðarhópa og meðalgildi rabeprazólhópanna var rétt um og yfir
normalgildum (150 ng/1) og enginn hafði mikið hækkað gildi. í óme-
prazólhópnum voru meðalgildi á bilinu 200-300 ng/l en þar voru
hins vegar fimm einstaklingar með gastrín á bilinu 500-2050 ng/1.
Engin marktæk breyting var á ECL frumum hjá þessum sjúkling-
um.
Ályktanir: Hækkun á gastríni í sermi var óveruleg hjá miklum
meirihluta sjúklinga sem fengu ómeprazól- og rabeprazólmeðferð.
Engin merki komu fram um forstig carcinoid æxla. Rannsóknin
bendir til að langtímameðferð með PPI lyfjum sé áhættulaus að
minnsta kosti til fimm ára.
V 23 Áhrif pentavac og MMR bólusetningar á þarma
hjá ungbörnum
Bjarni Þjóðleifssoni, Katrín Davíðsdóttir2, Úlfur Agnarsson3, Arndís Theo-
dórs1, Aðalbjörg Gunnarsdóttiri, Elva Möller2, Guðmundur Sigþórsson4,
Matthías Kjeld1, Ingvar Bjarnason4
tLandspítala Hringbraut, 2Miðstöð heilsuverndar barna Barónsstíg, 3Heilbrigðis-
stofnun Suðurnesja Reykjanesbæ, 4GKT læknaskólinn London
bjarnit@landspitali.is
Inngangur: Á seinustu árum hafa komið fram tilgátur um að MMR
bólusetning geti leitt til þarmabólgu með leka á þörmum. Skaðleg
efni geti þannig komist útí blóðið sem trufla þroska heilans á við-
kvæmu stigi og það síðar komið fram sem einhverfa.
Petta er hægt að rannsaka þar sem nú eru til næm og sértæk próf
til að meta þarmabólgu hjá börnum. Eitt slíkt próf er mæling á kal-
prótektíni í hægðum sem gefur nákvæma vísbendingu um bólgu í
þörmum. Við könnuðum merki um þarmabólgu með kalprótektín-
aðferðinni fyrir og eftir pentavac bólusetningu og fyrir og eftir
MMR bólusetningu í hópi barna.
Efniviður og aðferðir: Eitt hundrað og níu börn sem komu til bólu-
setningar á Miðstöð heilsuverndar barna á Barónsstíg eða á Heil-
brigðisstofnun Suðurnesja Reykjanesbæ tóku þátt í rannsókninni.
Börnin voru rannsökuð með því að fá hægðasýni og var mælt í því
kalprótektín (Calprest, Calprotech Ltd., London) fyrir pentavac
(við 12 mánaða aldur) og fyrir MMR (við 18 mánaða aldur) bólu-
setningu og tveimur, fjórum og 12-18 vikum síðar. Staðtölulegur
munur var prófaður með Wilcoxons „ranked sums test“ og pöruðu
t-prófi.
Niðurstöður: Alls byrjuðu 109 börn í tilrauninni og 100, 88 og 79
skiluðu sýnum tveimur, fjórum og 18 vikum eftir pentavac bólu-
setningu (tafla I). Eftir MMR bóluselningu skiluðu 61, 56 og 20
börn sýnum tveimur, fjórum og 12 vikum eftir MMR. Pað er enginn
LÆKNABLAÐIÐ / FYLGIRIT 47 2 0 0 2/8 8 61