Læknablaðið : fylgirit - 01.12.2002, Qupperneq 66

I ÁGRIP VEGGSPJALDA / XI. VfSINDARÁÐSTEFNA HÍ
blóðflæði í smáæðum í muscularis í smáþörmum og ristli, sem bend-
ir til langvarandi blóðþurrðar (endothelin).
Ályktanir: 1. Blóðflæði í smáæðum í slímhúð smáþarma og ristils
minnkaði ekkert þrátt fyrir helmingsminnkun á systemísku og
regional flæði, sem bendir til að sjálfstjórnun (autoregulation) sé
virk í septísku sjokki.
2. Flutningur á blóðflæði frá muscularis til slímhúðar í smáþörm-
um og ristli veldur sennilega alvarlegri blóðþurrð í muscularis sem
gæti verið skýringin á þarma-spennuleysi (atonia) (paralytic ileus)
sem oft sést hjá alvarlega veikum gjörgæslusjúklingum.
* Samstarfsverkefni HÍ og UniBE.
V 35 Áhrif dópamíns og dópexamíns á blóðflæði
í smáæðum í kviðarholslíffærum í sepsis
Gísli H. Sigurðsson1, Luzius Hiltebrand2, Vladimir Krejci2
ISvæfinga- og gjörgæsludeild Landspítala háskólasjúkrahúss, 2svæfinga- og
gjörgæsludeild Inselspital háskólasjúkrahússins íBern, Sviss*
gislihs@landspitali.is
Inngangur: Blóðflæði í kviðarholslíffærum er oft skert í sepsis. Pess
vegna eru beta-agónistar oft notaðir lil að auka systemískan súrefn-
isllutning með það að markmiði að auka einnig blóðflæði til kviðar-
holslíffæra. Þetta er þó erfitt að mæla hjá sjúklingum og ekki verið
kannað til hlítar í dýratilraunum. Tilgangur þessarar rannsóknar var
að mæla áhrif dópexamíns og dópamíns á systemískt flæði (cardiac
index; CI), regionalt flæði (superior mesenteric artery; SMA) og
blóðflæði í smáæðum (microcirculation) í kviðarholslíffærum á svín-
um í septísku sjokki.
Efniviður og aðferðir: Atta svín voru svæfð, ventileruð og septískt
sjokk var framkallað með faecal peritonitis. Systemískt flæði var
mælt með thermodilution, regionalt flæði með ultrasound transit
time flow metry og blóðflæði í smáþörmum var mælt stöðugt með
leysi Doppler flæðimæli (flow metry) í nýrum, lifur, brisi, maga-,
smáþarma- og ristilslímhúð. Hvert dýr fékk í slembiröð (random
order), cross-over design, 5 og 10 mcg/kg/mín dópamín og 1 og 2
mcg/kg/mín dópexamín. Lyfið var gefið í 20 mínútur en eftir það var
40 mínútna aðlögunartími þar sem blóðþrýstingur og systemískt
flæði voru látin jafna sig áður en hitt lyfið var gefið.
Helstu niðurstöður: Bæði lyfin juku systemískt flæði; dópamín um
18% og dópexamín um 35%, miðað við grunnlínu (baseline)
(p<0,001 í báðum). Regionalt flæði jókst um 33% með dópamíni
(p<0,01) og 13% með dópaexamíni (p<0,05). Blóðflæði í smáæðum
jókst örlítið í magaslímhúð undir dópexamíngjöf, að öðru leyti voru
engar marktækar breytingar á blóðflæði í smáæðum undir meðferð
þessara lyfja.
Ályktanir: Bæði lyfin dópaexamín og dópamín juku systemískt og
regionalt blóðflæði í septísku sjokki, en hvorugt lyfið hafði merkj-
anleg áhrif á blóðflæði í smáæðum í nokkru þeirra kviðarholslíffæra
sem rannsökuð voru. Það er því engin trygging fyrir að blóðflæði í
smáæðum aukist í kviðarholslíffærum í sepsis enda þótt systemískt
blóðflæði sé aukið.
* Samstarfsverkefni HÍ og UniBE.
V 36 Áhrif endóþelíns á blóðflæði í kvidarholslíffærum í
sepsis
Gísli H. Sigurðsson1, Vladimir Krejci2, Luzius Hiltebrand2
^Svæfinga- og gjörgæsludeild Landspítala háskólasjúkrahúss, 2svæfinga- og
gjörgæsludeild Inselspital háskólasjúkrahússins í Bern, Sviss*
gislihs@Iandspitali.is
Inngangur: Minnkað blóðflæði til lifrar ög þarma í sepsis eykur lík-
ur á að sjúklingar fái fjöllíffærabilun (multible organ failure). Það
hefur nýlega verið sýnt fram á að endóþelín, sem er kröftugt (potent)
og langverkandi æðaherpandi peptíð, er hækkað í blóði í sepsis. Til-
gangur þessarar rannsóknar var að athuga áhrif af endóþelínmótlyfi
(antagonist) á blóðflæði í smáæðum (microcirculation) í kviðarhols-
líffærum í sepsis.
Efniviður og aðferðir: Fimmtán svæfð og ventileruð svín voru út-
sett fyrir sepsis (fecal peritonitis). Eftir 120 mínúlur fengu átta svín
i.v. bolus af bosentan og síðan i.v. dreypi, en sjö (samanburðarhóp-
ur) fengu saltvatn. Eftir 240 mínútur fengu báðir hóparnir i.v. vökva,
sem breytti hýpódýnamískum sepsis í hýperdýnamískan sepsis. Blóð-
flæði í smáæðum var mælt með leysi Doppler flæðimæli í mörgum
kviðarholslíffærum.
Hclstu niðurstöður: Eftir 120 mínútur hafði blóðflæði í smáæðum
í brisi og lifur minnkað um 20% og í muscularis þarma um 40%
(p<0,01) meðan blóðflæði í smáæðum var óbreytt í slímhúð maga,
smáþarma og rislils. Eftir 240 mínútur hafði systemískl flæði, M AP,
pHi og blóðflæði í smáæðum í magaslímhúð, ristilslímhúð, muscul-
aris smáþarma og brisi minnkað enn frekar í viðmiðunarhópi, með-
an mótsvarandi gildi höfðu batnað í hópnum sem fékk bosentan. I
hýperdýnamískum sepsis hækkaði systemískt flæði yfir grunnlínu
(baseline) í báðum hópunum, en mun meira í hópnum sem fékk
bosentan. í viðmiðunarhópi jókst blóðflæði í smáæðum í flestum
vefjum nema í þverrákóttum vöðvum og muscularis smáþarma. í
hópnum sem fékk bosentan jókst blóðflæði í smáæðum í öllum vefj-
um nema muscularis smáþarma.
Ályktanir: Bosentan sem er endóþelín receptor mótlyf bætti blóð-
flæði í smáæðum í mörgum kviðarholslíffærum og í periferum vefj-
um í sepsis. Þessar niðurstöður benda til þess að endóþelín hafi all-
víðtæk áhrif á blóðflæði í smáæðum í kviðarholslíffærum í sepsis.
* Samstarfsverkefni HÍ og UniBE.
V 37 Lækkandi dánartíðni af völdum kransæðasjúkdóms
á íslandi. Hversu mikið er vegna lækkandi tíðni sjúkdóms-
ins, vegna færri endurtekinna tilfella eða vegna færri
dauðsfalla meðal þeirra sem fá kransæðastíflu?
Gunnar Sigurössonl-2, Nikulás Sigfússon1, Inga Ingibjörg Guðmundsdótt-
iri, Uggi AgnarssonL2, Helgi Sigvaldason1, Vilmundur Guðnason1
1 Rannsóknarstöö Hjartaverndar, 2Landspítali háskólasjúkrahús
ntariah@landspitali.is
Inngangur: Dánartíðni af völdum kransæðasjúkdóms hefur lækkað
mikið á Islandi síðan 1980. Tilgangur rannsóknarinnar var að kanna
hvað lægi að baki þeirri lækkun, breytt tíðni sjúkdómsins eða bætt
meðferð kransæðasjúklinga.
Efniviður og aðferöir: Hjartavernd hefur annast skráningu á öllum
tilfellum kransæðastíflu á Islandi síðan 1981 í aldurshópum 25-74
66 LÆKNABLAÐIÐ / FYLGIRIT 47 2002/88