Læknablaðið : fylgirit - 01.12.2002, Blaðsíða 82

■ ÁGRIP VEGGSPJALDA / XI. VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ
veiruvöxt hvort sem hylkisgerðin er frá 1772 eða KSl. Þetta bendir
til þess að Serl73 gegni ekki sama hlutverki í MVV og CAEV og
það gerir í HIV. Ekki virðist vera um samspil milli Serl73 og hylkis-
próteins að ræða. Veirur með Trp98 breytingu í báðum hylkisgerð-
um uxu eðlilega í fósturliðþelsfrumum en illa í æðaflækjufrumum.
Trp98 er því nauðsynleg amínósýra fyrir virkni Vif. Sérlega áhuga-
vert er að stökkbreyttu veirurnar vaxa illa í frumugerð sem KSl vex
vel í og gæti það bent til þess að hér sjáist áhrif af öðru hlutverki Vif
en að vinna gegn frumuhindra.
V 81 Veirudrepandi virkni alkóhóla gegn HSV-1
Hilmar Hilniarssonl, Þórdís KristmundsdóttirZ, Halldór Þormar1
iLíffræðistofnun HÍ, 2lyfjafræðideild HÍ
hilmarh@hi.is
Inngangur: Fyrri rannsóknir sýna breiða örverudrepandi virkni
fitusýra gegn sýklum. Nákvæmlega hvernig fitusýrur drepa örverur
er ekki vitað, en rannsóknir benda til að þær leysi upp hjúp veira.
Líklega smjúga þær inn í fituhjúpinn með vatnsfælnikröftum sem
leiðir til gegndræpis hjúpsins fyrir smásameindum. í þessari rann-
sókn var könnuð virkni mettaðra og ómettaðra, meðallangra og
langra (C8-C18) alkóhóla gegn herpes simplex veiru 1 (HSV-1) og
borin saman við virkni lilsvarandi fitusýra.
Efniviður og aðferðir: Alkóhólum í ákveðnum styrk var blandað
við jafnt rúmmál af veirulausn og veirudrepandi virkni könnuð í
mismunandi styrk og í mislangan tíma við 37°C. Veirublandan var
títreruð í tíföldum þynningum í Vero frumum. Títer (log10) á alkó-
hól-veirublöndum var dreginn frá títer viðmiðunarlausna og þannig
fengin út veirudrepandi virkni alkóhólanna.
Niðurstöður: Þrjú alkóhól í 10 mM styrk prófuð í 10 mínútur við
37°C sýndu marktæka lækkun á veirutíter, það er n-decyl (10:0), laur-
yl (12:0) og myristoleyl (14:1). N-decyl alkóhól sýndi mestu virknina
við þessi skilyrði og lækkaði títerinn meira en 3 milljón-falt á 10
mínútum en einungis 1 ()0-falt á einni mínútu. Við lengri meðhöndl-
unartíma (tvær klukkustundir) og í minni styrk (2,5 mM) var lauryl
alkóhól virkast og lækkaði veirutíterinn meira en milljónfalt en n-
decyl alkóhól aðeins þúsundfalt. Þegar veirudrepandi virkni alkóhóla
og fitusýra er borin saman sýna alkóhólin minni og hægari virkni.
Alyktanir: Munurinn á hydroxyl hópi alkóhóla og karboxyl hópi
fitusýra virðist valda því að alkóhól eru ekki eins virk og sýrur við
hlutlaust pH. Við pH 4,1 jókst veirudrepandi virkni bæði alkóhóla
og tilsvarandi fitusýra en virknin var óháð vatnssækni-/vatnsfælni-
hlutfalli efnanna. Breytingin á pH virðist gera hjúp veirunnar við-
kvæmari fyrir efnunum, hugsanlega vegna hleðslubreytinga á hjúp-
próteinum veirunnar.
V 82 Veirudrepandi virkni alkóhóla og fitusýra gegn HSV-2
Hilniur Hilmarssoni, Jóhann Arnfinnsson^, Halldór Þormar1
11 .íífræöistoínun HÍ, 2Rannsóknastofa í líffærafræði, læknadeild HI
hilmarh@hi.is
Inngangur: Fyrri rannsóknir á meðallöngum og langkeðju alkóhól-
um og tilsvarandi fitusýrum sýna að nokkur þessara efna eru mjög
virk gegn herpes simplex veiru 1 (HSV-1). í þessari rannsókn var
könnuð virkni mettaðra og ómettaðra, meðallangra og langra (C8-
C18) alkóhóla gegn herpes simplex veiru 2 (HSV-2) og borin saman
við virkni tilsvarandi fitusýra. Auk þess var virkni efnanna gegn
HSV-1 og HSV-2 borin saman.
Efniviður ug aðferðir: Alkóhólum og fitusýrum í ákveðnum styrk
var blandað við jafnt rúmmál af veirulausn og veirudrepandi virkni
könnuð í mismunandi styrk og í mislangan tíma við 37°C. Veirutíter
var fundinn með því að sá tíföldum þynningum af blöndunni á Vero
frumur. Títer (log10) á veirulausnum sem voru meðhöndlaðar með
alkóhólum eða fitusýrum var svo dreginn frá títer viðmiðunar-
lausna og þannig fengin út veirudrepandi virkni efnanna.
Niðurstöður: Við hlutlaust pH var virkni alkóhóla og fitusýra gegn
HSV-2 hliðstæð virkninni gegn HSV-1, þannig að fitusýrurnar voru
að jafnaði hraðvirkari en alkóhólin. Við lækkun á sýrustigi minnk-
aði virkni lauric sýru og myristic sýru gegn HSV-2, öfugt við HSV-1
þar sem virkni sýra jókst við pH 4,1.
Alyktanir: Þetta styður þá tilgátu að jónahleðsla á hjúppróteinum
veira hafi áhrif á virknina. Rafeindasmásjármyndir verða teknar af
HSV-1 eftir meðhöndlun með 10 mM n-decyl alkóhóli í mismun-
andi langan tíma og þannig kannað hvort alkóhól leysi upp hjúp
veira líkt og sýnt hefur verið fram á með fitusýrum.
V 83 Hlutverk Vif í eftirmyndun mæði-visnuveiru
Stef'án Ragnur Jónsson, Helga Bryndís Kristbjörnsdóttir, Sigríður Rut
Franzdóttir, Ólafur S. Andrésson, Valgerður Andrésdóttir
Tilraunastöö HÍ í meinafræði aö Keldum
stefanjo@hi.is
Inngangur: Lentiveirur eru flokkur retróveira sem valda langvinn-
um sjúkdómum í spendýrum. Meðal lentiveira eru alnæmisveiran
(HIV) í mönnum og mæði-visnuveiran (MVV) í kindum. Allar
retróveirur hafa sams konar gen fyrir byggingarprótein og ensím,
það er gag, pol og env. Auk þessara gena hafa lentiveirur stjórn- og
aukagen sem hafa áhrif á lífsferil veirunnar. Eitt þessara gena er vif
(virion infectivity factor). Próteinið sem þetta gen skráir er nauð-
synlegt fyrir vöxt HIV-1 og MVV í flestum frumugerðum og fyrir
sýkingu in vivo. Þrátt fyrir miklar rannsóknir er hlutverk Vif óþekkt
en nokkrar hugmyndir eru uppi. Talið er að Vif verki á síðustu stig-
um sýkingarferils veiranna, það er við myndun nýrra sýkingarhæfra
veiruagna. I þessari rannsókn var hlutverk Vif í eftirmyndun athug-
að með því að mæla magn veiru DNAs á ákveðnum tímapunktum
eftir sýkingu með veirustofnum sem höfðu mismunandi stökkbreyt-
ingar í v/fgeninu.
Efniviður og aöferöir: Liðþelsfrumur úr kindafóstri (FOS) og
æðaflækjufrumur (SCP) voru sýktar með mismunandi mæði-visnu-
veirustofnum og DNA einangrað á ákveðnum tímapunktum. Magn
veiru-DNAs var ákvarðað með rauntíma PCR tækni (real-time
PCR). Við mælingarnar voru notaðir sértækir flúrmerktir þreifarar
(probes) og flúrljómunarvokorkuflutningur (fluorescence reson-
ance energy transfer (FRET)).
Niðurstöður og ályktanir: Niðurstöður benda til mikilvægis Vif við
eftirmyndun mæði-visnuveiru. Niðurstöðurnar sem fást með raun-
tíma PCR tækninni eru samsvarandi þeim niðurstöðum sem áður
hafa fengist með erfðafræðilegum aðferðum. Eftirmyndun veiru-
stofna með heilt og gallað Vif er svipuð fyrstu 36 klukkustunda sýk-
ingar en þá skilur á milli þeirra og bendir þetta til þess að stofnar
82 L/EKNABLAÐIÐ / FYLGIRIT 47 2002/88