Læknablaðið : fylgirit - 01.06.2010, Síða 79

Sálkönnunarbekkur Sigmund Freuds, þar sem gáta
taugaveiklunar var ráðin.
læknasamtakanna 1941 eins og Hitler hafði gert
í Þýskalandi. Eftir stríðið voru samtök norskra
taugalækna endurlífguð. Quisling krafist þess
1942, að stúdentar, sem voru í framvarðarsveitum
flokksins og vildu læra læknisfræði, væru teknir
fram yfir aðra. Þessu hafnaði Monrad-Krohn,
sem þá var forseti læknadeildar Óslóarháskóla.
Quisling reiddist mjög, og er sagt, að hann hafi
hótað að láta hálshöggva prófessorinn.54
Norðmenn hafa átt erfitt með að skilja, hvernig
mætir menn eins og Vidkun Quisling og Knud
Hamsun (1859-1952) gátu gerst handbendi þýska
innrásarhersins. Eftir að seinni heimsstyrjöldinni
lauk voru geðlæknar og taugalæknar fengnir til
að meta ástand þeirra. Niðurstaða geðlæknanna
Gabriel Langfeldts (1895-1983) og 0rnulv
0degárds (1901-1986) var, að Hamsun væri
ekki geðveikur, en að vitræn geta hans væri
skert (svekkede sjelsevner). Flestir telja nú, að
Hamsun hafi afsannað þá sjúkdómsgreiningu
með sjálfsævisögu sinni Paa gjertgrodde Stier, sem
hann samdi á níræðisaldri og kom út 1949.55
Geðlæknar fundu ekkert óeðlilegt við Quisling
eftir 10 daga geðskoðun, en Langfeldt taldi, að
mun lengri geðskoðun hefði verið nauðsynleg,
jafnvel nokkurra mánaða. Monrad-Krohn grunaði
hins vegar, að Quisling væri heilaskaðaður,
gæti verið með framheilaæxli. Hann lagði til, að
þetta yrði athugað nánar. Quisling samþykkti að
gangast undir taugaskoðun, og fór hún fram 25.
til 27. ágúst 1945 á Rikshospitalet, en hann varð
að fara í fangaklefann dag hvern eftir að skoðun
lauk. Loftencephalographia og angiographia voru
framkvæmdar þann 25. ágúst. Eftir rannsóknina
var Quisling fluttur á börum í fangelsið, en varð
Ödipús ræður ígátu Svingsar, eftir að hafa drepiðfoðurinn.
síðan að ganga upp á þriðju hæð í klefa sinn.
Eftir þessar rannsóknir fékk Quisling mikinn
höfuðverk, og varð að seinka réttarhöldunum
um nokkra daga þess vegna. Þegar þeim var
haldið áfram, var Quisling enn mjög veikburða,
gat varla staðið, og framsögn hans var óskýr. í
Noregi er deilt um, hvort þetta hafi verið afleiðing
rannsóknanna, en það eina, sem út úr þeim kom
var, að Quisling væri með fjöltaugabólgu vegna
vítamínsnauðrar fangelsisfæðu.56 Quisling var
dæmdur til dauða og leiddur fyrir aftökusveit 24.
október 1945. Ekki er vitað, hvort hann var búinn
að ná sér af höfuðverknum, en skot hitti hann
í höfuðið og eyðilagði heila hans það mikið, að
hann var gagnslaus til frekari rannsókna í þágu
vísindanna.57 Psykoanalystar þurftu hvorki heila
né nánari geðskoðun til að skilja, hvað hér hafði
verið á seyði. Að þeirra mati lá svar ráðgátunnar
í bernskunni. Quisling og Hamsun höfðu leyst
þannig úr Ödipúsduld sinni, að í stað óskarinnar
um að drepa föðurinn, samsömuðu58 þeir sig
við ofurupphafna föðurmynd, sem þeir sáu
sem eina mögulega bjargvætt sinn (barnsins) og
þjóðarinnar (móðurinnar) - der Fúhrer.59
Svíþjóð — Á sjúkrahúsi hinna
sexvængjuðu Serafa60 61
Norðmaðurinn í dómnefnd um prófessorsstöðuna
í taugalækningum, sem Knud Krabbe sótti um,
var Monrad-Krohn. Hann taldi Krabbe hæfastan
umsækjenda, en Svíinn í dómnefndinni, Nils
LÆKNAblaðiö 2010/96 Fylgirit 64 79