Tímarit Máls og menningar - 01.12.1941, Blaðsíða 28

234
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
aftur að koma til greina margra ára rannsóknir, áður en
hægt er að sýna með tölum, livern arð klakið hefur gefið.
Og alveg sama máli gegnir um silungsklak. Einnig því
þarf að fylgja með rannsóknum, árum saman, til þess að
úr því verði skorið, hvort við nálgumst það mark að
auka stofninn í ánni eða ekki. í samhandi við þessi mál
er alveg sérstaklega vert að atliuga einn hlut, og það er
fuglafriðunarlögin. Um sumar tegundir fugla er það vitað,
að þeir eru miklir skemmdargripir lax- og silungs-seiðum í
ám og vötnum; þar má til dæmis nefna fiskiendurnar, og
væri sjálfsagt að fækka þeim og ugglaust fleiri tegund-
um, eins og hægt er, svo framarlega sem til þess er ætlazt,
að viðleitni okkar til þess að auka fiskistofninn með klaki
eigi að bera nokkurn árangur. Ég fyrir mitt leyti er ekki í
vafa um það, að með skvnsamlegri löggjöf, réttum rann-
sóknum og góðu eftirliti, mætti auka stórum tekjur lands-
manna af lax- og silungsveiði. Og þó að alls ekki sé van-
metin máltíðin, sem áin gefur hóndanum á liorðið, eða
gullið, sem kemur í greipar hans fyrir útfluttan lax og
silung, megum við ekki glevma því, að ef rétt væri á
haldið, gætu laxárnar okkar tvímælalaust verið bezta ferða-
mannaauglýsing, sem landið á í eigu sinni.
Það lætur ef lil vill undarlega í eyrum okkar Islend-
inga, að tala um silunga sem húsdýr, en því nafni getum
við með fullum rétti nefnt öll þau dýr, sem við ræktum
og hirðum, frá því þau fæðast og þangað til þau deyja,
til þess að hafa af þeim gagn eða gleði. Gullfiskana í vatns-
búrinu á stofuhorðinu gætum við til dæmis nefnt húsdýr,
en ekki dýr eins og æðarfuglinn, sem að mestu leyti er
óliáður manninum, þótt hann gefi honum arð og teljist því
til nytjadýranna. Víða í útlöndum er silungur ræktaður í
stórum stíl. Fyrst eru úthúnar sérstakar tjarnir, sem liægt
er að tæma eða fvlla eftir vild og mannshöndin hefur að
öllu leyti fullt vald á. í þessar tjarnir er klakið silungsseið-
um, og þau alin þar upp í fullorðinn eða hálffullorðinn
silung. Þessi silungur, aðallega tegund, sem ekki er til hér