Tímarit Máls og menningar - 01.12.1941, Blaðsíða 63
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
269
istaflokksins og róttækra sósíalista og milli kommúnista
og sósíalista. Og þá var léttur eftirleikurinn: að husla
hræ Alþýðufjúkingarinnar haustið 1938, þvi að með
Miinchen-sáttmálanum í september það ár skildu flokk-
ar þeir, sem staðið höfðu að Alþýðufylkingunni, að
fullu að skiptum. Munchensáttmálinn var síðasti áfang-
inn á ógæfubraut þriðja lýðveldisins. Þá var marki
Hitlers náð: að einangra Frakkland og gera að engu
það bandalagsslcipulag, sem stórveldistilvera þess hafði
hyggzt á frá dögum Versalafriðarins.
7.
Það tók franska stórauðvaldið tvö ár að ráða niður-
lögum hinnar pólitísku samfylkingar alþýðunnar. En
sex ár þurfti það til að rjúfa samfylkingu þá, sem ver-
ið hafði með Frakklandi og öðrum meginlandsríkjum
siðan heimsstyrjöldinni lauk. Ilugmyndin um sameigin-
legt örvggi var lögfest í Þjóðahandalagssáttmálanum.
Til frekara öryggis var Frakkland hundið pólitiskum
og liernaðarlegum samningum við smáríki þau, sem
risið liöfðu upp úr Versalafriðnum. Á þessum horn-
steinum hvíldi „öryggi“ og meginlandsforræði Frakk-
lands. Ef þessum hornsteinum var raskað, þá var Frakk-
landi voðinn vís.
Upprunalega var millilandakerfi Frakklands heint að
Þýzkalandi og Rússlandi, að holsévismanum og ger-
mönskum stórveldistilhneigingum. Síðar var reynt að
samfj'lkja löndum Þjóðabandalagsins gegn Rússlandi
einu, og í Frakklandi og Englandi dre}rmdi menn stóra
drauma um samfylkingu „vestrænna“ rikja gegn rauðu
hættunni í austri. En aldrei urðu það annað en draum-
ar. Þegar Þýzkaland sagði sig úr Þjóðabandalaginu og
nazistar tóku að vígbúast leynt og ljóst, mátti Frakk-
landi verða það auðsætt, að samfylking þess og hinna
smærri lénsríkja á meginlandinu væri frauð eitt, ef
Rússland skipaði sér ekki í þessa samfylkingu. Hins