Tímarit Máls og menningar - 01.07.1962, Síða 47

VÖLUNDARHÚSIÐ
En — víða er pottur brotinn og einnig hér. Það er ekki einungis búningur
hennar sem er of raunverulegur, leikur hennar í hlutverkinu er það líka. Hún
betlar eins og hún hafi aldrei gert neitt annað, feimnislaust, frekjulega og
uppáþrengjandi eins og neyðin sjálf. Því verður ekki bjargað — hún vekur
óhug meðal fiðrilda og blóma þessa rósagarðs. Gamanið nær ekki til hennar,
en sjálf nær hún sínum vesalings fórnarlömbum, kvelur þau, spottar þau með
alvöru sinni. Raunveruleiki grímubúnings sem hæðist að grímubúnum raun-
veruleika. Og hún þreytist ekki, blygðast sín ekki, gengur frá manni til manns,
úr einum laufskálanum í annan. Og hvar sem hún kemur stanzar kátínan og
fjörið, stanzar eins og lífið í þyrnirósuhöll. Og betlistúlkan ráfar um, betlar,
leitar, betlar, ráfar um. Ein.
Ein? Og herrann? Glæsilegi herrann sem betur en nokkur gríma hefði átt að
sannfæra fiðrildin um, að þetta væri aðeins grímuballs grín? 0, hann stendur
þarna ennþá niðri við hliðið, og smám saman breytist hann úr mjög veraldar-
vönum ungum manni í annan mann, ráðþrota, taugaóstyrkan, graman. Hann
snýr sér í hringi og lítur í allar áttir, hann leitar í öllum vösum sínum, grípur
hendinni um ennið, ígrundar —
Gangstígurinn beini þar sem hálfrökkrið ríkir liggur í gegnum lystihús sem
er hj arta skemmtigarðsins. Hér mætast allir stígarnir og göturnar. Og hér hef-
ur hópur af flögrandi ástargyðjum — í mismunandi gervum, en allar í glitr-
smdi veizluskrúða — slegið hring um ungan mann sem ver sig eftir beztu getu
á þessum glímuvelli gáskans. Orustan stendur þó ekki lengi — hvert lag drep-
ur áður en það hæfir eða rekur viðkomandi á flótta. Astargyðjurnar flögra
burt, hver á eftir annarri ein og ein, hverfa inn í vinalegt rökkur hliðarstíg-
anna. Og þarna stendur nú ungi maðurinn einn í hjarta fagnaðarins og ljóss-
ins. Er nokkuð ömurlegra, dapurlegra, hryggilegra en einstæðingsskapurinn í
uppljómuðum veizlusal? Hann kemur skyndilega, hann hverfur líka skyndi-
lega, hann varir nokkrar mínútur eða augnablik — þó nógu lengi til að anda
út, einstæðingsskapurinn fyllir loftið, það verður næstum því reimt, af tóm-
leika, skeytingarleysi, leiða.
Og þarna kemur einhver vera á móti honum utan úr rökkri gangstígsins,
vera sem er eins og fædd af gráum leiða þessa augnabliks. I þessum kostulega
álfheimi verður fátækleg tilvera hennar raunveruleg. Betlistúlkan gengur til
hans, réttir honum höndina með grímuleikstilburðum sem ekki eru lengur
neinir grímuleikstilburðir. Hann hikar andartak, rumskar við, svo grípur hann
báðar hendur hennar, dregur hana til sín, tekur af henni grímuna.
237