Tímarit Máls og menningar - 01.07.1962, Blaðsíða 80

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
Einar Bragi:
Hreintjarnir
Ljóð 1950—1960.
1. útg. 7. 11. 1960. 2. útg. 1962.
etta er fimmta ljóðabók Einars Braga,
ef undan eru skilin ljóð þau, er hann
hefur gefið út sérprentuð á lausum blöð-
unt Ljóðin í þessari bók hafa öll birzt áð-
ur. Höfundur hefur valið það úr fyrri bók-
um sínum, er honum þykir helzt eiga erindi
við lesendur, breytt mörgu og endurskrifað
sum ljóðanna þannig að þau eru í raun og
veru ný ljóð. Mér virðast breytingamar all-
ar vera til bóta, t. d. eru sum prósaljóðin,
sem áður voru varla meira en uppkast eða
frumriss, orðin fullgildur skáldskapur.
Höfundur skiptir bókinni í tvo kafla. í
fyrri kaflanum em eingöngu ljóð, sem eru
meira eða minna hefðbundin að ytra formi
og munu vera eldri en ljóðin í síðari kafl-
anum, sem öll em án stuðla og ríms þ. á m.
prósaljóð þau er fyrr em nefnd.
Skemmst frá sagt er þetta langþezta
ljóðabók, sem komið hefur frá Einari
Braga. Val hans virðist mér að hafi tekizt
vel, og helztu einkenni hans sem skálds
koma hér vel í ljós: Vandað, en dálítið bók-
legt málfar (sem stöku sinnum bregzt),
kunnáttusamleg slípun ljóðanna, sem
stundum gengur út í öfgar (eins og t. d.
þegar skáldið dundar við að tína öll sagn-
orð úr einu ljóðanna), fremur jákvæður
boðskapur og virðing fyrir lífinu.
Einar Bragi er lýriskt skáld. Náttúru-
stemningar em margar í Ijóðum hans. Hann
virðist una sér vel í „morgunsvölum faðmi
móans“ og heyra lífið í kringum sig, en
hann virðist fremur kjósa að vera áhorf-
andi og hlustandi en beinn þátttakandi í
amstri hinnar hversdagslegu baráttu.
Þegar hann yrkir um síldarskipin horiir
hann á þau úr landi. Hann hefur að vísu
stúlku að tala við og bjargar það Ijóðinu.
Það ljóðið, sem kannski túlkar einna
bezt lífsskoðun og heimsmynd Einars Braga
nefnist Sól skal ráða, og tek ég það hér upp
í heild:
„Missta ekki sjónar á sólinni, sagðirSu
móðir einn morgun um vor. Við vorum í
fjöru: jaðir minn og þú að fylgja mér á
skipsfjöl. Hafðu samt gát á rosabaugnum,
bœtti pabbi við og ekki að óþörfu. Mörg
vorum við sem höjðum samflot út fjörðinn.
Morgunsólin varð sumum of björt: þeir
sigldu undan í vestur. Aðrir voru eins og
skugginn sem skipinu jylgir ef sólin skín á
það: fari hún að skýjabaki er skömmin óð-
ar horfin. Nokkrir viku af leið og rötuðu í
villu, þegar dagmáninn birtist á hveljing-
unni rauður sem glóð. En margir héldu
horfi þó syrti í lofti, og þeir munu finna
œttland sitt aftur þótt austfjarðaþokan sé
dimm.“
í fyrrihluta bókarinnar gætir nokkuð ó-
beinna áhrifa frá Jónasi Hallgrfmssyni og
rómantík 19. aldarinnar. í seinni hlutanum
er skáldið þroskaðra og skáldskapurinn
persónulegri, en þó má þar finna í sumum
prósaijóðunum þessa sömu kitlandi innlif-
un í smágert líf og algeng er hjá Jónasi og
Halldóri Kiljan, þótt ekki verði Einari
Braga jafnað við þá sem skáldi. Til þess
eru verk hans of viðasmá. Allt um það er
Einar Bragi, með þessari bók, kominn í röð
hinna hlutgengu skálda sinnar kynslóðar,
þótt ekki fjalli hann um stærstu vandamál
samtímans af þeim krafti, sem lífgar eld og
storm. Hann lýsir þó þeirri von sinni að
þegar stjarnan rauða kviknar munum við
ganga sigurglaðir veginn fram í vöku. Þrátt
fyrir þetta gefur Einar í skyn, í ofanbirtu
ljóði, vantrú sína á rauðum dagmánanum
og virðist þar telja þá menn hafa lent í villu
er hlíta vilja leiðsögn hans. í stað virkrar
baráttu boðar hann þar samúðarríka ætt-
jarðarást eða þjóðemiskennd. Það er ein-
læg von mín að honum megi auðnast að
270