Tímarit Máls og menningar - 01.07.1962, Page 67

ALBERT JOHN LUTHULI
1959, í þetta sinn til 5 ára. Auk þess var
honum bannað að halda ræður á almanna-
færi. í þessari útlegð sinni frétti hann af
Nobelsverðlaunum sínum. Það þykir furðu
gegna að hann fékk fararleyfi til að taka á
móti þeim.
Hundruð Afríkumanna, sem vonast eftir
endalokum niðurlægingarinnar, fara píla-
grímsferðir til Groutville. Ennfremur er-
lendir blaðamenn, stjómmálamenn og iðn-
rekendur, sem ekki hafa trú á þeirri áætlun
Búanna að loka alla blökkumenn inni á á-
kveðnum svæðum (Reservations), sem þykj-
ast eygja þá hættu, haldi þjóðemissinnar
áfram að skerpa andstæðurnar, að ekki
ljúki fyrr en í byltingu. Það mundi leiða til
þess, að þeir misstu „ódýrasta vinnuafl í
heimi“, mundi jafnvel þýða missi gull-, de-
manta-, úran-, kola-, silfur- og koparnáma.
Þeir koma til Luthuli til að tryggja sér í
tíma velvild hinna svörtu verkamanna og
stjórnmálamanna þeirra, vitandi það, að
eingöngu með friðsamlegri lausn kynþátta-
vandamálsins verður eignaraðstæðunum
viðhaldið.
Menn skyldu ekki vanmeta þá staðreynd,
að þjóðemissinnaðir Búar, sem eru fyrst og
fremst stórjarðeigendur og hafa ekki önnur
afskipti af hinum auðugu námum en að
taka af þeim háa skatta, en leigja þær
Bretavinum í Suður-Afríku eða enskum og
amerískum námafyrirtækjum, hafa sterka
stjórnarandstöðu hvítra manna við að
stríða. Hún hefur þennan þankagang að
leiðarljósi: Án svertingjanna getum við
ekki rekið námumar, látum þá því fá al-
mennan kosningarrétt og tryggjum okkur á
þann hátt bæði þennan vinnuher milljón-
anna og eignaraðild að námum og verk-
smiðjum.
Þessi borgaralegu öfl stjómarandstöðunn-
ar mynduðu 1959 Framsóknarflokkinn
(Progressive Party). Hann er studdur af
iðjuhöldum og bankastjórum og fær stór
fjárframlög frá Oppenheimer, forseta „De
Beers Consolidated Mines — Anglo-Ameri-
can Corporation of South Africa", sem hef-
ur yfir að ráða 90% af allri demantafram-
leiðslu heimsins utan sósíalísku landanna.
Um þennan flokk sagði Oppenheimer: „Við
erum flokkur framtíðarinnar“.
Framsóknarmenn leituðust allt frá upp-
hafi við að ná heppilegu sambandi við Lut-
huli. Þeir unnu velvilja hans með þessari
skoðun sinni: „Suður-Afríka er ríki margra
kynþátta. Sérhver siðmenntaður maður á
kröfu til kosningarréttar, og sérhver kyn-
þáttur kröfu til þátttöku í ríkisstjórninni."
Luthuli sagði: „Við viljum koma í veg
fyrir byltinguna, sem liggur eins og skuggi
yfir framtíð okkar, með því að gera hana
óþarfa og framkvæma verkefni hennar þeg-
ar í dag."1
Meðal hvítu pílagrímanna til Groutville
var Johann nokkur Burger, forstjóri, frá
Iðnráði Suður-Afríku (hann hefur oft kraf-
izt samninga milli ríkisstjómarinnar og
Luthulis), svo og sendiherra USA í Suður-
Afríku, Philip Crowe, en eftir honum er
haft: „Luthuli er okkar maður í Suður-
Afríku."
Luthuli stjómar sem sagt ANC eftir þess-
um gmndvallarreglum:
1. Engin valdbeiting,
2. Barátta fyrir „sönnu“ lýðræði,
3. Barátta gegn hverskonar frelsisskerð-
ingu hinna hömndsdökku.
Luthuli trúir á manninn eins og hann
trúir á guð. Að hans áliti eru hin algildu
hugtök frelsi, jafnrétti, bræðralag, gædd
raunverulegu inntaki, sem mögulegt væri að
koma í framkvæmd. Sú staðreynd, að hann
trúir á borgaraleg kjörorð tveggja liðinna
alda, ber vott um trúarstyrk mannsins, en
gerir hann um leið að leiksoppi borgara-
legra raunsæinga nútímans.
1 Spiegel, 20. 4. 1960.
TÍMARIT MÁLS OC MENNINGAR
257
17